مصحف فاطمه در حدیث
- این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون علم معصوم است. "مصحف فاطمه" از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل علم معصوم (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
روایات دربارۀ مصحف فاطمه(سلام الله علیها)
برخی از روایات دربارۀ مصحف فاطمه(سلام الله علیها) عبارت است از:
- حماد بن عثمان می گوید: از امام صادق(علیه السلام) پرسیدم مصحف فاطمه(سلام الله علیها) چیست؟ فرمود: هنگامی که خداوند متعال پیامبرش را قبض روح فرمود، آنچنان حزن شدیدی بر فاطمه(سلام الله علیها) وارد شد که جز خدا نمیداند. پس خداوند فرشتهای را نزد او فرستاد که غمش را تسلیت داده با او سخن گوید، او نزد امیرالمؤمنین(علیه السلام) شکایت نمود، آن حضرت فرمود: هرگاه آن را احساس نموده و صدا را شنیدی به من بگو. پس فاطمه(سلام الله علیها) او را از آمدن فرشته آگاه گردانید. پس امیرالمؤمنین(علیه السلام) تمامی آنچه را که میشنید، مینوشت تا آنکه از آن مصحفی پدید آمد. سپس فرمود: آگاه باش که در آن هیچ چیزی از حلال و حرام نیست، ولی در آن علم همۀ چیزهایی است که در آینده واقع خواهد شد.[۱]
- در روایت دیگری از ایشان آمده است:[۲] «و اما مصحف فاطمه(سلام الله علیها) حوادث آیندۀ روزگار و اسامی پادشاهان روی زمین تا قیامت در آن است.»[۳]
- از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است:[۴] «جبرئیل بر حضرت زهرا وارد میشد، و او را تسلیت میداد، و احوال پیغمبر را برای او نقل میکرد، و حوادثی را که بعد از او بر فرزندانش واقع میشود به او خبر میداد؛ و امیرالمؤمنین(علیه السلام) همۀ آن را مینوشت. این است مصحف فاطمۀ زهرا(سلام الله علیها).»[۵]
- ابوبصیر می گوید خدمت امام صادق(علیه السلام) رسیدم و عرض کردم:[۶] ... «آنگاه فرمود: مصحف فاطمه(سلام الله علیها) که سه برابر قرآن است نزد آنهاست.»[۷]
- فضیل بن سکره می گوید خدمت امام صادق(علیه السلام) رسیدم، فرمودند:[۸] «ای فضیل میدانی اندکی پیش من در چه مطالعه میکردم؟ گفتم: نه، فرمود: در مصحف فاطمه(سلام الله علیها). کسی نیست روی زمین به پادشاهی برسد جز اینکه نام او و پدرش در آن نوشته شده است.»[۹]
- سلیمان بن خالد می گوید: امام صادق(علیه السلام) فرمودند:[۱۰] مصحف فاطمه(سلام الله علیها) را بیرون آورند [اگر راست میگویند]؛ زیرا وصیت فاطمه در ان است.»[۱۱]
- امام باقر(علیه السلام) درباره وضعیت مصحف بعد از شهادت حضرت زهرا(سلام الله علیها) فرمود:[۱۲] «آن را به امیرالمؤمنین(علیه السلام) داد وقتی آن حضرت شهید شد؛ رسید به دست حسن(علیه السلام)، سپس رسید به دست حسین(علیه السلام) سپس در نزد اهل آن است تا بدهد به صاحب این امر [حضرت مهدی(علیه السلام).»[۱۳]
- امام رضا(علیه السلام) می فرمایند:[۱۴] «برای امام نشانههایی است و نزد او مصحف حضرت فاطمه(سلام الله علیها) است.» صاحب الذریعة میگوید:[۱۵] "مصحف فاطمه(سلام الله علیها) از ودایع امامت است که نزد مولی و امام ما صاحب الزمان(علیه السلام) است، همانطور که عدهای از احادیث از ائمه روایت شده است".[۱۶]
- امام باقر(علیه السلام) به یکی از اصحابش فرمود: «هرکس که نزد او شمشیر، زره و پرچم پیروزی رسول خدا(صلی الله علیه و آله) و مصحف فاطمه(سلام الله علیها) باشد، چشمش روشن است.»[۱۷]
- ابوبصیر می گوید از امام باقر(علیه السلام) در مورد مصحف حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) علني سؤال کردم. حضرت فرمودند:[۱۸] مصحف بعد از وفات پدر گرامی شان برایشان نازل شد. پرسیدم در مصحف چیزی از قرآن وجود دارد؟ حضرت فرمود: چیزی از قرآن در آن نیست. بعد ادامه داد: در مصحف خبر گذشته و آینده تا روز قیامت و خبر آسمانها و تعداد ملائکه در آسمانها و تعداد پیامبران مرسل و غیر مرسل و نام امتهایی که این پیامبران به سوی آنها ارسال شدهاند و کسانی که این پیامبران را تکذیب کرده و کسانی که دعوت آنها را اجابت کردند و اسامی تمامی مخلوقات خداوند متعال از مؤمنین و کافرین و اسامی تمامی شهرها و ویژگیهای هر شهر و جمعیت و خصوصیات امتهای گذشته و تمامی دورههای گذشته در مصحف وجود دارد. عرض کردم: فدایت شوم هر دورهای چند سال بوده است؟ فرمود: پنجاه هزار سال و هفت دوره (یعنی ۳۵۰ هزار سال که شامل امتهای قبل از خلقت حضرت آدم عليه هم میشود). مدت و عمر آنها و صفات و تعداد اهل بهشت و جهنم و علوم قرآن و تورات و انجيل و زبور به همانگونه که نازل شده است و تعداد هر درخت و سنگ و کلوخ که در روی زمین است در مصحف مادرم فاطمه زهرا علم است. از روی تعجب عرض کردم: اینها همه علوم بسیار زیادی است! حضرت كه فرمود: ابابصیر همه این مطالب که گفتم در دو ورق اول مصحف نوشته شده و من هنوز ورق سوم را توصیف نکردم و یک حرف از آن را برای تو نگفتهام.»[۱۹]
منابع
پانویس
- ↑ ر.ک. بخارایی زاده، سیدحبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل، کتاب و سنت، ص 163 ـ 170؛ اوجاقی، ناصرالدین، علم امام از دیدگاه کلام امامیه، ص 85، بیابانی اسکویی، محمد، امامت، ص 147؛ عسکری امام خان، منشأ و قلمرو علم امام، فصل پنجم، صفحه؟؟؟؛ موسوی، سیدعلی، تبیین و گسترۀ علم امام از دیدگاه علامۀ طباطبایی و امام خمینی، ص 45؛ شاکر، محمدتقی، منابع علم امام در قرآن، فصلنامه امامت پژوهی، ش 6، ص 179؛ رستمی، محمدزمان، آل بویه، طاهره، علم امام، صفحه؟؟؟؛ بیابانی اسکویی، محمد، امامت، ص 147
- ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۲۶، ص ۱۸، ح ۱
- ↑ ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 110؛ بیابانی اسکویی، محمد، امامت، ص 147
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۴۱، ح ۵
- ↑ ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 110
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 1، ص 239
- ↑ ر.ک. مظفر، محمدحسین، پژوهشی در باب علم امام، ص 79 ـ 82؛ رستمی، محمدزمان، آل بویه، طاهره، علم امام، صفحه؟؟؟؛ شیخ زاده، قاسم علی، رابطۀ علم غیب امام حسین(علیه السلام) و حادثۀ عاشورا، ص 67 ـ 71
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۴۲، ح ۸
- ↑ ر.ک. خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ج 2، ص 392 ـ 396
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی ص ۲۴۱، ح ۴
- ↑ ر.ک. خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ج 2، ص 392 ـ 396؛ سبحانی، سیدمحمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 99 ـ 130
- ↑ ابن جریر طبری، محمد، دلائل الامامه، ص 28؛ عطاردی، عزیزالله، مسند حضرت زهرا(سلام الله علیها)، ص 292
- ↑ ر.ک. خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ج 2، ص 392 ـ 396؛ سبحانی، سیدمحمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 99 ـ 130
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، خصال، ابواب الثلاثین، ص ۵۲۷
- ↑ آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج ۲۱، ص ۱۲۶
- ↑ ر.ک. خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ج 2، ص 392 ـ 396؛ سبحانی، سیدمحمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 99 ـ 130
- ↑ ر.ک. هاشمی، سیدعلی، ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی، ص 191 ـ 195
- ↑ طبری، دلائل الامه، ص 27
- ↑ ر.ک. گنجی، حسین، امام شناسی، ج 1، ص 172