علو
علو از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: علو در قرآن - علو در حدیث - علو در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
سرکشی و برتری‌طلبی[۱]. اصل آن به معنای سمّو و بزرگی[۲] و رفعت[۳] در مقابل سُفْل و پستی[۴].
﴿إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِي الْأَرْضِ وَجَعَلَ أَهْلَهَا شِيَعًا﴾[۵].
"رفعت و بزرگی" در قرآن کریم دو حالت ممدوح و مذموم دارد. حالت مذموم آن، برتری‌طلبی و طغیان انسان در مقابل خداوند و همچنین سایر انسان‌هاست؛ مانند ﴿إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِي الْأَرْضِ﴾[۶] و ﴿فَاسْتَكْبَرُوا وَكَانُوا قَوْمًا عَالِينَ﴾[۷]. حالت ممدوح آن درباره خداوند و مؤمنان است؛ مانند ﴿سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يَقُولُونَ عُلُوًّا كَبِيرًا﴾[۸] و ﴿وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ﴾[۹] و ﴿وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ﴾[۱۰].[۱۱]
منابع
پانویس
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۷۸.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۱۱۲.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۸، ص۲۱۴.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۵۸۲.
- ↑ «بی‌گمان فرعون در زمین (مصر) گردنکشی ورزید و مردم آنجا را دسته‌دسته کرد. دسته‌ای از آنان را به ناتوانی می‌کشاند، پسرانشان را سر می‌برید و زنانشان را زنده وا می‌نهاد، به یقین او از تبهکاران بود» سوره قصص، آیه ۴.
- ↑ «بی‌گمان فرعون در زمین (مصر) گردنکشی ورزید» سوره قصص، آیه ۴.
- ↑ «به سوی فرعون و سرکردگانش ولی گردنفرازی کردند و قومی برتری جوی بودند» سوره مؤمنون، آیه ۴۶.
- ↑ «پاکا و فرا برترا به برتری بزرگ که اوست از آنچه (آنان) می‌گویند» سوره اسراء، آیه ۴۳.
- ↑ «خداوند است که هیچ خدایی جز آن زنده پایدار نیست» سوره بقره، آیه ۲۵۵.
- ↑ «و سستی نورزید و اندوهگین مباشید که اگر مؤمن باشید شما برترید» سوره آل عمران، آیه ۱۳۹.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۲۵.