اوس بن اقرم خزرجی انصاری
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
وی شناخته شده نیست و جز ابن حجر[۱] هیچ کس از صحابه‌نگاران نام او را در شمار صحابه نیاورده است. اما براساس روایت ابو بن عروة بن زبیر[۲]، او بود که سخنان عبدالله بن اُبّی را - که در غزوه مریسیع گفته بود: چون به مدینه بازگردیم، عزیزان، ذلیلان را بیرون خواهند کرد - به پیامبر گزارش داد[۳]، حاکم این روایت را در الأکلیل نقل کرده و افزوده که این از اشتباهات نویسندگان مغازی است[۴].
ابن حجر[۵] براساس این روایت، نام اوس بن اقرم را در قسمت اول الاصابه (صحابه) آورده و برای تأیید سخن حاکم می‌گوید: گرچه صحیح این است که زید بن ارقم سخنان عبدالله بن ابی را به پیامبر رساند، ولی ممکن است هر دو، گزارش داده باشند.
ابن کثیر[۶] نیز با بیان این احتمال، سبب آن را در اشتباه شنیداری راوی دانسته است.
افزون بر اینکه حاکم این روایت را نپذیرفته است[۷]، تمام سیره‌نویسان نیز خبر دهنده را زید بن ارقم گفته‌اند. همچنین موسی بن عقبه، زید بن ارقم را به «مردی از تیره حارث بن خزرج» توصیف کرده که دقیقاً همین توصیف برای اوس بن اقرم بیان شده است و این موضوع می‌تواند شاهدی بر گفته ابن کثیر باشد.
با این توضیحات نه تنها صحابی بودن اوس، بلکه اساساً وجود چنین شخصی نیز مشکوک خواهد بود.[۸]
منابع
پانویس
- ↑ ابن حجر، ج۱، ص۲۹۱.
- ↑ کذا، أما «عن» صحیح است، ر.ک: ابن شبه، ج۱، ص۳۶۲.
- ↑ ابن شبه، ج۱، ص۳۶۲؛ ابن حجر، ج۱، ص۲۹۱؛ ابن کثیر، ج۴، ص۳۹۷.
- ↑ ابن حجر، ج۱، ص۲۹۱.
- ↑ ابن حجر، ج۱، ص۲۹۱.
- ↑ ابن کثیر، ج۴، ص۳۹۷.
- ↑ ابن حجر، ج۱، ص۲۹۱.
- ↑ هدایت‌پناه، محمد رضا، مقاله «اوس بن اقرم خزرجی انصاری»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۱۵۴.