اصمع بن مظهر بن ریاح باهلی
موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد
مقدمه
وی از تیره باهله از قبیله قیس عیلان بن مضر[۱] و جد عبدالملک بن قریب اصمعی معروف، لغت‌شناس، نحوی و عالم بزرگ قرن سوم بود[۲]. ابن حجر[۳]، در بخش سوم (مخضرمین) از وی یاد کرده و از زندگانی او اطلاع چندانی در دست نیست جز آنکه گفته‌اند به همراه پدرش رسول خدا (ص) را درک کرد و اسلام آورد[۴].
بر مبنای بیشتر منابع شیعی، امیرالمؤمنین علی (ع) دست اصمع را پس از سرقت قطع کرد و همین سبب دشمنی أصمع با آن حضرت شده بود[۵]. برخی منابع گفته‌اند امیر المؤمنین علی (ع) دست پسر وی، علی بن اصمع را قطع کرد[۶] و به نظر می‌رسد به چند دلیل این خبر درست‌تر باشد:
- آنکه برخی منابع گفته‌اند: هنگامی که امام علی (ع)، علی بن اصمع را بر بارجاه[۷] ولایت داد[۸]، پس از آنکه از سَفَوان[۹]سرقت کرد، دست او را قطع نمود[۱۰]. به علاوه به گفته ابن حجر[۱۱] به نقل از ابو عبیده بکری در شرح امالی قالی، اصمع بن مظهر در فتح اهواز کشته شده است. پس وی نمی‌تواند زمان خلافت امام علی (ع) زنده باشد و مصداق خبر یادشده، علی بن اصمع است.
- خبر نقل شده حاکی از آن است که کسی که دستش قطع شده بود، تا زمان حجاج زنده بود و از اینکه پدرش نام او را علی گذاشته، نزد حجاج اظهار ناخرسندی کرد و حجاج او را والی قرار داد[۱۲].
- ابن حجر[۱۳] گوید: مبرد در الکامل برای پسر وی، علی بن اصمع، با امام علی (ع) و حجاج ماجرایی نقل کرده است که به احتمال قوی باید۔ خبر یاد شده باشد. به هر روی، کسی که تا زمان حجاج زنده بوده، باید پسر باشد نه پدر.[۱۴]
جستارهای وابسته
- علی بن اصمع باهلی (فرزند)
منابع
پانویس
- ↑ ابن حزم، ص۲۴۶.
- ↑ خطیب بغدادی، ج۱۰، ص۴۱۰.
- ↑ ابن حجر، ج۱، ص۳۴۹.
- ↑ ابن حزم، ص۲۴۶؛ ابن حجر، ج۱، ص۳۴۹.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، ج۳، ص۲۵۵؛ بیاضی، ج۳، ص۱۴۹.
- ↑ ابن ابی الحدید، ج۱۱، ص۴۶؛ ابن خلکان، ج۳، ص۱۷۴ و ۱۷۵.
- ↑ نام این مکان در منابع جغرافی یافت نشد اما ابن خلکان، ج۳، ص۱۷۵، آن را محلی در بصره آورده است که به احتمال نزدیک به سوان که بعد از این ذکر می‌شود بوده است.
- ↑ ر. ک: جعفر مرتضی، ج۷، ص۱۲۹.
- ↑ آبی به فاصله یک مرحله از بصره، ر. ک: یاقوت حموی، ج۳، ص۲۲۵.
- ↑ ابن ابی الحدید، ج۱۱، ص۴۶؛ ابن خلکان، ج۳، ص۱۷۴ و ۱۷۵.
- ↑ ابن حجر، ج۱، ص۳۴۹.
- ↑ ابن درید، ص۲۷۲؛ ابن ابی الحدید، ج۱۱، ص۴۶؛ ابن خلکان، ج۳، ص۱۷۴ و ۱۷۵.
- ↑ ابن حجر، ج۱، ص۳۴۹.
- ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «اصمع بن مظهر بن ریاح باهلی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۱۰۵.