تخفیف
تخفیف از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: تخفیف در قرآن - تخفیف در حدیث - تخفیف در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
- تخفیف: سبک کردن[۱]، آسان گرفتن. اصل آن "خفیف" به معنای سبکی و آسانی در مقابل ثقیل به معنای سنگینی[۲].
- ﴿الْآنَ خَفَّفَ اللَّهُ عَنْكُمْ وَعَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا﴾[۳].
- سبکی و خفت گاهی مادی و محسوس است: ﴿انْفِرُوا خِفَافًا وَثِقَالًا﴾[۴] و گاهی معنوی و معقول: ﴿وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ﴾[۵]. ازآنجاکه دین اسلام دین سمحه و سهله است، خداوند در مراتب مختلفِ تکلیف بر مسلمانان به سبک کردن و آسان‌گیری منت نهاده است؛ از جمله برداشتن أصر - تکالیف و پیمان‌های مشکل و دشوار امت‌های پیشین - از عهده مسلمانان است: ﴿وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ﴾[۶].
- در وضع قوانین اجتماعی نیز اصل بر سبکی و آسانی تکالیف مردم است تا قابل تمکین و اجرا باشد. مثال‌های فراوانی از این تخفیف در تکالیف الهی بر مردم در قرآن وجود دارد که به دلیل مشقت و دشواری از عهده مردم برداشته شده است؛ مانند این آیه: ﴿أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَائِكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَكُمْ وَأَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَخْتَانُونَ أَنْفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنْكُمْ﴾[۷][۸].
منابع
پانویس
- ↑ سیدعلی‌اکبر قرشی، قاموس قرآن، ج۲، ص۲۶۶.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۸۸.
- ↑ «اکنون خداوند بر شما آسان گرفت و معلوم داشت که در شما ناتوانی هست» سوره انفال، آیه ۶۶.
- ↑ «سبکبار و گرانبار رهسپار شوید» سوره توبه، آیه ۴۱.
- ↑ «و آن کسان که ترازوهای (کردار) شان سبک آید» سوره اعراف، آیه ۹.
- ↑ «و بار (تکلیف)های گران و بندهایی را که بر آنها (بسته) بود از آنان برمی‌دارد» سوره اعراف، آیه ۱۵۷.
- ↑ «آمیزش با زنانتان در شب روزه‌داری برای شما حلال شده است. آنها جامه شما و شما جامه آنهایید. خداوند معلوم داشت که شما با خود نادرستی می‌ورزیدید، بنابراین، از شما در گذشت و شما را بخشود» سوره بقره، آیه ۱۸۷.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۷۰.