معاد در قرآن
این مدخل زیرشاخهٔ بحث معاد است. معاد از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: معاد در قرآن - معاد در حدیث - پرسش مرتبط نداردمقدمه
﴿إِنَّ الَّذِي فَرَضَ عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لَرَادُّكَ إِلَى مَعَادٍ قُلْ رَبِّي أَعْلَمُ مَنْ جَاءَ بِالْهُدَى وَمَنْ هُوَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ﴾[۱].
معاد در لغت‌شناسی
معاد مصدر میمی و اسم زمان و مکان است[۲].[۳]
شأن نزول آیه
شأن نزولی که برای این آیه ذکر کرده‌اند علاوه بر اینکه یک پیشگویی دیگری از قرآن است ما را در شناسایی معاد کمک می‌کند. قبل از ذکر شأن نزول بایستی معنای معاد را بدانیم. المیزان می‌گوید: «کلمه معاد اسم محل عود، یا اسم زمان عود است. دیگر لغت شناسان معاد را اسم مکان دانسته‌اند.
و اما شأن نزول: جمعی از مفسرین، شأن نزولی برای آیه فوق از ابن عباس نقل کرده‌اند که مضمونش چنین است: «هنگامی که پیامبر به قصد هجرت از مکه به سوی مدینه می‌آمد به سرزمین جحفه - که فاصله چندان زیادی از مکه ندارد - رسید به یاد موطنش مکه افتاد شهری که حرم امن است و خانه کعبه که قلب و جان پیامبر با آن پیوند نا گسستنی داشت در آنجا است آثار این شوق که با تأثر و اندوه آمیخته بود در چهره مبارکش نمایان گشت... جبرئیل عرض کرد: خداوند این پیام را برای تو فرستاده: ﴿إِنَّ الَّذِي فَرَضَ عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لَرَادُّكَ إِلَى مَعَادٍ قُلْ رَبِّي أَعْلَمُ مَنْ جَاءَ بِالْهُدَى وَمَنْ هُوَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ﴾[۴][۵]. «معلوم است که رسول خدا(ص) قبلاً در مکه بوده مکه‌ای که در آن همه شدائد و فتنه‌ها در آن دیده آنگاه مهاجرت کرد و سپس بدانجا برگشت در حالی که فتح و فیروزی داشت»[۶].[۷]
معاد نام دیگر مکه
برای «مکه» اسامی فراوان و مختلفی ذکر کرده‌اند و معاد یکی از آنهاست.[۸]
منابع
پانویس
- ↑ «بی‌گمان آن کس که قرآن را بر تو واجب کرده است تو را به بازگشتگاهی باز می‌گرداند؛ بگو: پروردگار من بهتر می‌داند چه کسی رهنمود آورده است و چه کسی در گمراهی آشکاری است» سوره قصص، آیه ۸۵.
- ↑ لغت‌شناسی، ص۸۱۷.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۷۶۴.
- ↑ «بی‌گمان آن کس که قرآن را بر تو واجب کرده است تو را به بازگشتگاهی باز می‌گرداند؛ بگو: پروردگار من بهتر می‌داند چه کسی رهنمود آورده است و چه کسی در گمراهی آشکاری است» سوره قصص، آیه ۸۵.
- ↑ تفسیر نمونه، ج۱۹، ص۱۹۸.
- ↑ تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۱۳۶.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۷۶۴.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۷۶۶.