بنی‌سعید
مقدمه
بنی‌سعید بن عمار بن یاسر[۱] بنی‌سعید (سعد) را از نسل عمار بن یاسر - صحابی بزرگ پیامبر(ص) -[۲] و از شاخه‌های بنی‌یام بن عنس مذحج گفته‌اند.[۳] این طایفه، از شاخه‌ها و خاندان‌های متعدد تشکیل یافته بود که خاندان بنی‌عبداللّه بن سعد بن حسن بن عثمان بن حسن بن عبداللّه بن سعد بن عمار بن یاسر، شناخته‌ترین و مهمترین آنها به شمار می‌‌رود.[۴] این خاندان که ابن خطیب از آنان با نام «بنی‌سعید بن عمار» و از ساکنان اندلس یاد کرده،[۵] با تکیه زدن بر مساند دولتی به دولت امویان اندلس خدمات شایانی نمودند؛ چندان که بیت بنی‌سعید بن عمار بن یاسر در اندلس به بیت «القیادة و الوزارة و القضاء و الکتابة و العمل؛ رهبری، وزارت، قضاوت، نویسندگی و کار» معروف بود.[۶]
عبدالله بن سعد بن حسن - سر سلسله این خاندان - همراه با پسر عمویش سلیمان بن احمد بن حسن به اندلس وارد شده بود.[۷] لیکن، دیری نگذشت که به‌دست عبدالرحمن بن معاویه - مؤسس دولت امویان اندلس - (حک. ۱۳۸ تا ۱۷۲ هجری) کشته شد.[۸] عبدالله، پسرانی به نام محصن و ناج[۹] و محمد[۱۰] داشت. از نسل محمد، سعید بن حسین بن سعید بن خلف بن سعید بن محمد بن عبداللّه بن سعد (سعید) بن حسن بن عثمان بن حسن بن عبداللّه بن سعد بن عمار بن یاسر عنسی مکنی به «ابوالحسین» و «ابوعثمان» - از راویان و محدثان اندلس - به دنیا آمد که از او در شمار یکی از بزرگان این خاندان یاد شده است.[۱۱] وی که در سال ۵۲۷ هجری در قلعه بنی‌سعید تولد یافته بود و از ساکنان غرناطه محسوب می‌‌شد،[۱۲] چندی بعد، از اندلس به بلاد مغرب رفت و پس از سکونت در افریقا، امارت بخش‌هایی از این منطقه را به‌دست گرفت.[۱۳] برخی منابع، با تمجید از شخصیت ممتاز سعید بن حسین، از وی با تعابیری چون «اهل صلاح و خیر، پیشقدم در امور خیر، محافظ بر تلاوت قرآن، اهل نوافل و از شجاعانی که شجاعت را از اجدادش به ارث برده بود»، یاد کرده‌اند. وی در سال ۶۵۰ هجری در تونس از دنیا رفت و در موضعی به نام «الزلاج» به خاک سپرده شد.[۱۴] از ابومروان عبدالملک بن سعید - عموی سعید بن حسین - هم، به عنوان یکی دیگر از بزرگان این خاندان نام برده شده است.[۱۵] از دیگر مشاهیر این خاندان می‌‌توان به نام نورالدین ابوالحسن علی بن موسی بن محمد بن عبدالملک بن سعید بن خلف بن سعید بن محمد بن عبداللّه بن سعد (سعید) بن حسن بن عثمان بن حسن بن عبداللّه بن سعد بن عمار بن یاسر عنسی مدلجی معروف به «ابن سعید مغربی» و «ابن سعید مراکشی»، مورخ، شاعر و ادیب اندلسی و مؤلف آثار عدیده ای چون بسط الارض، المرقصات و المطربات، نشوة الطرب فی تاریخ جاهلیة العرب و... اشاره کرد.[۱۶] وی در سال ۶۱۰ هجری در قلعه یحصب متولد شد و در غرناطه رشد و نما یافت و به شهرت رسید. او سفری طولانی به مصر، عراق و شام داشت و سرانجام در سال ۶۸۵ هجری در تونس و به نقلی در دمشق درگذشته است.[۱۷][۱۸]
منابع
حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت
پانویس
- ↑ لسان الدین ابن الخطیب، الإحاطه فی أخبار غرناطه، ج۱، ص۸۸. ابن حزم، در ذکر نام فرزندان عمار، از «سعد» به عنوان فرزند عمار بن یاسر یاد کرده است. (ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۴۰۶)
- ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۳، ص۱۱۳۵؛ ابن حجر، الاصابه، ج۴، ص۴۷۳.
- ↑ ر.ک: ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۴۰۶؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۴۳، ص۳۵۵؛ لسان الدین ابن الخطیب، الإحاطه فی أخبار غرناطه، ج۱، ص۸۸.
- ↑ لسان الدین ابن الخطیب، الإحاطه فی أخبار غرناطه، ج۱، ص۸۸. ابن حزم، منازل بنی‌عنس در اندلس را در جانب «قلعه یحصب» گفته است. (ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۴۰۶)
- ↑ لسان الدین ابن الخطیب، الإحاطه فی أخبار غرناطه، ج۱، ص۸۹.
- ↑ لسان الدین ابن الخطیب، الإحاطه فی أخبار غرناطه، ج۱، ص۸۹.
- ↑ ابن بشکوال، الصلة مع التکملة و صلة الصلة، ج۵، ص۲۰۸.
- ↑ ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۴۰۶.
- ↑ ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۴۰۶.
- ↑ ابن بشکوال، الصلة مع التکملة و صلة الصلة، ج۵، ص۲۰۸.
- ↑ ابن بشکوال، الصلة مع التکملة و صلة الصلة، ج۵، ص۲۰۸.
- ↑ ابن بشکوال، الصلة مع التکملة و صلة الصلة، ج۵، ص۲۰۸.
- ↑ ابن بشکوال، الصلة مع التکملة و صلة الصلة، ج۵، ص۲۰۸.
- ↑ ابن بشکوال، الصلة مع التکملة و صلة الصلة، ج۵، ص۲۰۸.
- ↑ ابن بشکوال، الصلة مع التکملة و صلة الصلة، ج۵، ص۲۰۸.
- ↑ زرکلی، الاعلام، ج۵، ص۲۶.
- ↑ زرکلی، الاعلام، ج۵، ص۲۶.
- ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت ص ۲۰۷.