عبیدالله بن عباس

مقدمه

• عبیدالله بن عباس بن عبدالمطلب، برادر کوچک عبدالله بن عباس، مادرش لبابه، مکنا به ام‌الفضل بود. امام علی (ع) در سال ۳۶ هجری وی را بر امارت یمن گماشت. عبیدالله از مردم صنعا (از شهرهای یمن)، هر چند از پیروان عثمان بودند، برای امام بیعت گرفت. پس از جنگ صفین و کوتاهی‌های مردم عراق در یاری امام، مردم صنعا به‌دلیل نپرداختن زکات به امام و به بهانه خون‌خواهی عثمان علیه امام قیام کردند. شواهد تاریخی گواه بر این است که او نتوانست در کنترل آشوب مردم تدبیری صحیح بیندیشد. پس همراه با سعید بن نمران، کارگزار "جَنْد"، شهری در نزدیکی صنعا، مصلحت‌اندیشی کردند و در نامه‌ای اوضاع را برای امام توضیح دادند.
• امام (ع) از عملکرد و سوءتدبیر آن‌ها خشمگین شد و ضمن نامه‌ای آن‌ها را مورد مؤاخذه قرار داد و ترس آن‌ها را برای حفظ موقعیت و مصلحت‌اندیشی یادآوری کرد. شریف رضی در توضیح خطبه ۲۵ نهج البلاغه به عدم موفقیت آن دو در کنترل اوضاع سرزمین یمن اشارت دارد. عبیدالله بن عباس مردی شهره به بخشش و سخاوت بود. او را جزو نخستین کسانی دانسته‌اند که به مردمان افطاری می‌داد و برای رهگذران غذا می‌گذاشت. هنگامی‌که امام حسین (ع) از وی درخواست کمک مالی کرد، نیمی از مالش را به ایشان بخشید. عبیدالله گرچه در دوران امام علی (ع) سابقه نیکویی داشت، اما از آن‌جا که انسان‌ها همواره در معرض خطرها و تهدیدها قرار دارند، در آزمایش بزرگی در دوران امام حسن (ع) نتوانست تحلیل درستی داشته باشد و اردوی امام را ترک و به معاویه گروید.

منابع

• دانشنامه نهج البلاغه ج۲؛

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: