بحث:آثار تربیتی انتظار چیست؟ (پرسش)
نویسنده: آقای پورانزاب
پاسخ اجمالی
اثر گذاری تربیتی انتظار
- انتظار یک نظریۀ تربیتی است یعنی یک نگاه بنیادی است که میتواند بر همۀ اجزا و اعمال و ابعاد و ساختهای گوناگون زندگی فردی و اجتماعی اثرگذار باشد انتظار آثاری دارد، از نظر روانشناختی اصولاً روح امید و انتظار مثبت کارکردهایی دارد، چه انتظارات مقطعی و چه انتظارهای کلان عمومی و جهانشمول، اما انتظاری که در مکتب شیعه است چیزی فراتر از انتظار عام و مشترک است. انتظار مکتب تربیتی است که هم ابعاد روانی و روحی فرد را و هم نگرش اجتماعی را تعیین میکند و هم در ساختهای گوناگون تربیت اخلاقی و فردی و خانوادگی و اجتماعی اثر میگذارد[۱].
آثار تربیتی انتظار
- برخی آثار تربیتی انتظار عبارتند از:
- گسترش امیدهای واقعی: انتظار برای مشتاقان و صالحان امیدبخش است و این امیدواری و عشق و شور و نشاط به دنبال آن انتظار پویا و زنده فراهم میشود و نیز احساس نظارت او بر ما[۲].
- معنا یافتن زندگی در پرتو پویایی[۳] و در جهت رسیدن[۴] به هدف[۵].
- ایجاد وحدت و همگرایی: انتظار، افزون بر آثار فردی، دارای آثار اجتماعی فراوانی نیز است که از مهمترین آنها میتوان به وحدت، انسجام و همدلی بین منتظران اشاره کرد.[۶].
- احساس حضور: یکی از آثار غیر قابل تردید در انتظار راستین، احساس حضور در محضر آن امام غایب و احساس حضور آن امام غایب در زندگی است و این خود در اصلاح رفتار وی بسیار مؤثر است[۷].
- به جریان افتادن نیروهای نهفته و سرمایههای راکد انسان در پرتو دوران سخت انتظار[۸].
- پالایش درون و به مرحلۀ خلوص رسیدن به جهت طولانی شدن دوران غیبت[۹].
- رشد قدرت تحمل در برابر ناملایمات و تنگناها به جهت قداست و عظمت هدف که در انتظار حضرت بودن، معنا مییابد[۱۰].
- فراتر رفتن از مرز انسان متعادل و رسیدن به مرحلۀ انسان متعالی[۱۱].
- از سطح و مرحلۀ رنجهای حقیر مادی، رها شدن و به وادی رنجهای عظیم معنوی و دغدغههای بزرگ انسانی، گام نهادن[۱۲].
- ارتباط پویا و زندهای که فرد را با یک محور موجود و زنده و خبیر و آگاه مرتبط میکند[۱۳].
- شکوفایی انسان در اثر رابطۀ زنده و سرشار از عواطف و محبت، و جهت دادن به انسان و به افکار و اندیشههای وی[۱۴].
- پدید آمدن عشق در انسان در اثر ارتباط زنده[۱۵].
- فراهم آمدن منطبق سازی انسان با آن الگوی زنده در اثر تلاش وی[۱۶].
پاسخ تفصیلی
اثر گذاری تربیتی انتظار
- انتظار یک نظریۀ تربیتی است یعنی یک نگاه بنیادی است که میتواند بر همۀ اجزا و اعمال و ابعاد و ساختهای گوناگون زندگی فردی و اجتماعی اثرگذار باشد انتظار آثاری دارد، از نظر روانشناختی اصولاً روح امید و انتظار مثبت کارکردهایی دارد، چه انتظارات مقطعی و چه انتظارهای کلان عمومی و جهانشمول، اما انتظاری که در مکتب شیعه است چیزی فراتر از انتظار عام و مشترک است. انتظار مکتب تربیتی است که هم ابعاد روانی و روحی فرد را و هم نگرش اجتماعی را تعیین میکند و هم در ساختهای گوناگون تربیت اخلاقی و فردی و خانوادگی و اجتماعی اثر میگذارد[۱۷].
آثار تربیتی انتظار
- برخی آثار تربیتی انتظار عبارتند از:
- گسترش امیدهای واقعی: انسان برای تداوم زندگی و تحمل دشواریهای آن، نیازمند انگیزهای نیرومند است که در پدیدهای با نام "امید به آینده" تجلی مییابد؛ آیندهای که به مراتب، عالیتر، زیباتر و بهتر از امروز باشد[۱۸]. لذا انتظار برای مشتاقان و صالحان امیدبخش است و این امیدواری و عشق و شور و نشاط به دنبال آن انتظار پویا و زنده فراهم میشود و نیز احساس نظارت او بر ما[۱۹].
- معنا یافتن زندگی در پرتو پویایی[۲۰]، در جهت رسیدن[۲۱] به هدف[۲۲]. با نگاه تطبیقی به زندگی بدون هدف و فرجام آن، که تهی شدن از درون و روزمرهگی است[۲۳]؛ زندگی انسان آن زمان قابل توجیه است که آثار حرکت، پویایی و شادابی در تمام زوایای آن به چشم خورد. آنگاه که انسان، به وضعیت موجود راضی نیست و در صدد ایجاد شرایطی بهتر است، همانا در انتظار به سر میبرد[۲۴].
- ایجاد وحدت و همگرایی: انتظار، افزون بر آثار فردی، دارای آثار اجتماعی فراوانی نیز است که از مهمترین آنها میتوان به وحدت، انسجام و همدلی بین منتظران اشاره کرد. این همدلی، به سبب توجه به هدف مشترکی است که در مسئلۀ انتظار به روشنی تمام در چشم انداز آن، دیدنی است[۲۵].
- احساس حضور: یکی دیگر از آثار غیر قابل تردید در انتظار راستین، احساس حضور در محضر آن امام غایب و احساس حضور آن امام غایب در زندگی است. یک منتظر راستین، همواره بر این باور است که همۀ رفتار و اعمال او در نگرگاه آن امام پنهان است و این خود در اصلاح رفتار وی بسیار مؤثر است. این مهم، نه فقط به اصلاح فرد، که رفته رفته به اصلاح و سلامت اخلاقی جامعه میانجامد که خود در زمینه سازی ظهور، نقشی بس برجسته و انکارناپذیر خواهد داشت[۲۶].
- به جریان افتادن نیروهای نهفته و سرمایههای راکد انسان در پرتو دوران سخت انتظار[۲۷].
- پالایش درون و به مرحلۀ خلوص رسیدن به جهت طولانی شدن دوران غیبت[۲۸].
- رشد قدرت تحمل در برابر ناملایمات و تنگناها به جهت قداست و عظمت هدف که در انتظار حضرت بودن، معنا مییابد[۲۹].
- فراتر رفتن از مرز انسان متعادل و رسیدن به مرحلۀ انسان متعالی[۳۰].
- از سطح و مرحلۀ رنجهای حقیر مادی، رها شدن و به وادی رنجهای عظیم معنوی و دغدغههای بزرگ انسانی، گام نهادن؛ همچون رنج انتظاری راستین و طولانی را بر دوش کشیدن و چشم به دروازههای روشن ظهور داشتن[۳۱].
- ارتباط پویا و زندهای که فرد را با یک محور موجود و زنده و خبیر و آگاه مرتبط میکند[۳۲].
- شکوفایی انسان در اثر رابطۀ زنده و سرشار از عواطف و محبت، و جهت دادن به انسان و به افکار و اندیشههای وی[۳۳].
- پدید آمدن عشق در انسان در اثر ارتباط زنده: آدمی به طبع خود عاشق این الگوهای متعالی است و عشق است که کلید پیشرفتهای بزرگ در تربیت و اخلاق است[۳۴].
- فراهم آمدن منطبق سازی انسان با آن الگوی زنده در اثر تلاش وی[۳۵].
پانویس
- ↑ ر.ک. اعرافی، علی رضا، انتظار با نگاه تربیتی، ص۱۸.
- ↑ ر.ک. اعرافی، علی رضا، انتظار با نگاه تربیتی، ص۱۸.
- ↑ ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۴.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، انتظار و منتظران، ص ۱۹۷ـ ۱۹۸.
- ↑ ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۴؛ سلیمیان، خدامراد، انتظار و منتظران، ص ۱۹۷ـ ۱۹۸.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، انتظار و منتظران، ص ۱۹۷ـ ۱۹۸.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، انتظار و منتظران، ص ۱۹۷ـ ۱۹۸.
- ↑ ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۴.
- ↑ ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۴.
- ↑ ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۴.
- ↑ ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۴.
- ↑ ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۴.
- ↑ ر.ک. اعرافی، علی رضا، انتظار با نگاه تربیتی، ص۱۸.
- ↑ ر.ک. اعرافی، علی رضا، انتظار با نگاه تربیتی، ص۱۸.
- ↑ ر.ک. اعرافی، علی رضا، انتظار با نگاه تربیتی، ص۱۸.
- ↑ ر.ک. اعرافی، علی رضا، انتظار با نگاه تربیتی، ص۱۸.
- ↑ ر.ک. اعرافی، علی رضا، انتظار با نگاه تربیتی، ص۱۸.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، انتظار و منتظران، ص ۱۹۷ـ ۱۹۸.
- ↑ ر.ک. اعرافی، علی رضا، انتظار با نگاه تربیتی، ص۱۸.
- ↑ ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۴.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، انتظار و منتظران، ص ۱۹۷ـ ۱۹۸.
- ↑ ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۴؛ سلیمیان، خدامراد، انتظار و منتظران، ص ۱۹۷ـ ۱۹۸.
- ↑ ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۴.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، انتظار و منتظران، ص ۱۹۷ـ ۱۹۸.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، انتظار و منتظران، ص ۱۹۷ـ ۱۹۸.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، انتظار و منتظران، ص ۱۹۷ـ ۱۹۸.
- ↑ ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۴.
- ↑ ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۴.
- ↑ ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۴.
- ↑ ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۴.
- ↑ ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۴.
- ↑ ر.ک. اعرافی، علی رضا، انتظار با نگاه تربیتی، ص۱۸.
- ↑ ر.ک. اعرافی، علی رضا، انتظار با نگاه تربیتی، ص۱۸.
- ↑ ر.ک. اعرافی، علی رضا، انتظار با نگاه تربیتی، ص۱۸.
- ↑ ر.ک. اعرافی، علی رضا، انتظار با نگاه تربیتی، ص۱۸.