بحث:اعتماد به نفس
سلامت روان، خودباوری و اعتماد به نفس
- سلامت روان و بهزیستی به دنبال خصیصههایی مانند: هدفمندی، تعاون و همکاری و خود را تعالی دادن حاصل میشود. از سوی دیگر ممکن است موانع و مشکلاتی انسان را از رسیدن به این سلامت باز دارد و راه را برای رسیدن به موفقیت ببندد. یکی از راههای مهم فائق آمدن بر این مشکلات خود باوری است[۱].
- خودباوری، اصطلاحی است که امروزه در جامعهشناسی، روانشناسی و علوم تربیتی به کار میرود و منظور از آن، حالتی روانی است که از احساس ارزشمندی در نفس انسان پدید میآید و او را آماده میسازد تا از راه بهرهگیری از لیاقتها و توانمندیهایش، به وظایفش عمل کند و در این راه، از مشکلات و موانع هراسی به دل راه ندهد. از این حالت روحی در فرهنگ اسلامی با تعبیرهایی چون: علو همت، مناعت طبع، اعتماد به نفس، عزت نفس و... یاد میشود[۲]. همچنین اعتماد به نفس و خودشکوفایی تا حد زیادی متوقف بر شناخت جنبههای مثبت شخصیتی و آگاهی از استعدادها و تواناییها و قابلیتهاست. عدم اعتماد به نفس غالب افراد، بر اثر فقدان امکانات نیست، بلکه به دلیل عدم شناسایی خویشتن است[۳].
تقویت خودباوری، ثمره اتکا به غنی ترین مکتب و اندیشه
- اگر معتقدان به مکتب اسلام به خصوص کسانی که منتظر طلوع خورشید دوازدهم مهدی موعود(ع) هستند خود را باور کنند و بدانند صاحب غنی ترین مکتب و اندیشهاند، پلههای پیروزی و رسیدن به کمال را یکی پس از دیگری طی خواهند نمود. چراکه انسان مؤمنِ منتظر در پرتو پیروی از رهبران صالح است که به خودباوری و اعتماد به نفس و عزت مندی نائل میآید. به همین دلیل است که امام سجاد(ع) اطاعت از رهبران عادل را موجب عزت میداند و میفرماید: «اطاعت از ولایت امر، عزت کامل میآورد»[۴] و از سوی دیگر خداوند در قرآن مجید مخالفت با رهبران دینی را سبب ذلت عنوان میکند و میفرماید: ﴿إِنَّ الَّذِينَ يُحَادُّونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِكَ فِي الْأَذَلِّينَ﴾[۵].
پشتوانه معنوی و توجهات امام عصر به منتظران، منشا آرامش روان بشر
- بنابراین اگر انسان مؤمن بداند امامی دارد که او را فراموش نکرده و همواره به یاد اوست قطعا به خود باوری و یقینی میرسد که میتواند در سایۀ آن به سرمنزل سلامت روان دست یابد. امام زمان(ع) در توقیع شریف میفرماید: «إِنَّا غَیْرُ مُهْمِلِینَ لِمُرَاعَاتِکُمْ وَ لَا نَاسِینَ لِذِکْرِکُمْ وَ لَوْ لَا ذَلِکَ لَنَزَلَ بِکُمُ اللَّأْوَاءُ وَ اصْطَلَمَکُمُ الْأَعْدَاءُ»[۶].[۷]
- در نتیجه، باتوجه به اینکه مرحلۀ عالی خودباوری، شکوفایی همۀ استعدادهای نهفتۀ فرد است، اعتقاد به مهدویت، به عنوان تنها راه ارتباطی با حجت و نشانۀ خدا بر روی زمین و نقطه اتکای آدمی به منبعی لایزال و نامتناهی، میتواند دقیقاً به معنای ایجاد مرحلۀ عالی آن و رفع از خودبیگانگی باشد[۸].
- ↑ ر.ک. انصاری، رضا، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
- ↑ ر.ک. موحدی، محسن، آثار روانشناختی آموزههای مهدویت، ص ۶.
- ↑ ر.ک. سبحانینیا، محمد، مهدویت و آرامش روان، ص۸۰-۸۱.
- ↑ «طاعَةُ وُلاةِ الأَمْرِ تَمامُ الْعِزَّ»؛ حرانی ابن شعبه حسن بن علی، تحف العقول، ص ۲۸۳.
- ↑ «به یقین کسانی که با خداوند و پیامبرش مخالفت میکنند در شمار فرومایگانند» سوره مجادله، آیه ۲۰.
- ↑ طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، ج۲، ص۴۹۷.
- ↑ ر.ک. انصاری، رضا، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
- ↑ ر.ک. موحدی، محسن، آثار روانشناختی آموزههای مهدویت، ص ۶.