ادریس بن عیسی اشعری قمی
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
از راویان امام رضا(ع). ادریس بن عیسی یکی از اشعریان قم بود که به عنوان صحابی و راوی امام رضا(ع) شناخته شده است[۱]. گرچه در منابع کهن اطلاعات چندانی از او نیست، اما آورده‌اند که وی به حضور امام رسیده و حدیثی از ایشان نقل کرده است[۲].
علمای رجال ادریس بن عیسی را فردی ثقه و قابل اعتماد دانسته‌اند[۳]، به گونه‌ای که مامقانی به دلیل تعدد توثیقات، تردید در ثقه بودن او را جایز ندانسته و تمامی روایت‌های او را صحیح دانسته است[۴]، هر چند، بر حسب آنچه ذکر شده، او تنها یک روایت از امام داشته که آن نیز در هیچ‌یک از منابع روایی دیده نمی‌شود. توثیق وی آن‌چنان مقبولیت دارد که تستری در قاموس الرجال، ذکر نشدن کلمه ثقه در کتاب الرجال ابن داود[۵] را ناشی از افتادگی کلمه در نسخه ذکر کرده است[۶]، اما با این همه، مجهول‌دانستن وی شایسته‌تر است، چون جز داده شیخ، سخن تاریخی دیگری درباره وی وجود ندارد و کسی وی را چنین توصیف نکرده است. مصحح مجمع‌الرجال در توضیح ادریس بن عیسی این نکته را متذکر شده است که احتمال دارد این شخصیت همان ادریس بن عبدالله قمی[۷]، یا ادریس بن عبدالله بن سعد اشعری قمی، از اصحاب امام جعفر صادق(ع) باشد[۸] که او نیز فردی ثقه بود، با این تفاوت که دارای کتاب و فرزندی به نام ابوجریر زکریا بن ادریس بوده است[۹]. کتاب حدیثی ادریس بن عبدالله را محمد بن حسن شنبوله از اصحاب امام جواد(ع) نقل کرده است[۱۰]. از آنجا که زکریا از اصحاب و راویان سه امام، یعنی امام صادق(ع)، امام کاظم(ع) و امام رضا(ع) شمرده می‌شود[۱۱]، یکی‌بودن این دو شخصیت امری بعید به نظر نمی‌رسد. در این صورت، وی از جمله راویان امام صادق(ع) و امام کاظم(ع) نیز بوده است.[۱۲]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ رجال الطوسی، ص۳۵۱؛ خلاصة الأقوال، ص۵۹؛ کتاب الرجال ابن داود، ص۴۷.
- ↑ رجال الطوسی، ص۳۵۱؛ جامع الرواة، ج۱، ص۷۷؛ وسائل الشیعة ج۳۰، ص۳۱۴.
- ↑ رجال الطوسی، ص۳۵۱؛ فائق المقال، ص۸۷؛ منتهی المقال، ج۱، ص۳۷۳.
- ↑ تنقیح المقال، ج۸، ص۳۴۷.
- ↑ کتاب الرجال، ابن داود، ص۴۷.
- ↑ قاموس الرجال، ج۱، ص۷۰۲.
- ↑ مجمع الرجال، ج۱، ص۱۷۸.
- ↑ رجال الطوسی، ص۱۶۳؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۵۲۸.
- ↑ رجال النجاشی، ص۱۰۴؛ نقد الرجال، ج۱، ص۱۸۳- ۱۸۳؛ جامع الرواة، ج۱، ص۷۶.
- ↑ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۵۲۸؛ معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۱۷۳ – ۱۷۵.
- ↑ رجال النجاشی، ص۱۷۳؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۳، ص۴۳۰؛ معجم رجال الحدیث، ج۸ ص۲۸۶.
- ↑ شریعت‌جو، منیره، مقاله «ادریس بن عیسی اشعری قمی»، دانشنامه امام رضا ج۲ ص ۴۴.