تفسیر النسفی (کتاب)
تفسیر النسفی کتابی است به زبان فارسی که مشتمل بر تأویلات آیات قرآن میباشد. این کتاب اثر عبدالله بن احمد نسفی است و انتشارات دار الکلم الطیب انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
| تفسیر النسفی | |
|---|---|
 | |
| زبان | عربی |
| نویسندگان | عبدالله بن احمد نسفی |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات دار الکلم الطیب|انتشارات انتشارات دار الکلم الطیب]][[رده:انتشارات انتشارات دار الکلم الطیب]] |
| محل نشر | بیروت، لبنان |
| سال نشر | ۱۴۱۹ق، ۱۹۹۸م، ۱۳۷۷ش ش |
درباره کتاب
«مدارک التنزیل و حقایق التأویل» معروف به «تفسیر نسفی» به زبان عربی، نوشته ابوالبرکات عبدالله بن احمد بن محمود نسفی حنفی مذهب، از علمای ماوراء النهر است که تاریخ تولدش نامعلوم اما تاریخ وفاتش را، سال ۷۱۰ق ضبط کرده‌اند. نسف یا تخشب شهرکی میان رود جیحون و سمرقند است. گفته‌اند: زادگاه او روستای ایذج از توابع سمرقند بوده و در همان جا هم به خاک سپرده شده است؛ ایذج سمرقند غیر از «ایذه» خوزستان ایران است. شماری از نویسندگان پنداشته‌اند که او اهل ایذه خوزستان بوده و در آنجا نیز از دنیا رفته است که قطعاً اشتباه است. تحصیلات او در بغداد بوده و سپس به وطنش برگشته و به تدریس و تألیف در فقه، اصول، حدیث و تفسیر پرداخته است. از آثار او «کنز الدقائق» در فقه حنفی، «عمدة العقائد» در توحید و «مدارک التنزیل و حقایق التأویل» در تفسیر حائز اهمیت فراوانی هستند.
نسفی در تألیف این تفسیر از «الکشاف» زمخشری و «انوار التنزیل و اسرار التأویل» بیضاوی بهره فراوانی برده است. و عمده نکات بلاغی و ادبی آن بر گرفته از آن دو تفسیر ارجمند است. حُسن سلیقه و تدوین دقیق و چینش مطالب استوار مؤلف را نیز نباید نادیده انگاشت که قلّت لفظ و کثرت معنا و انسجام و پیوستگی مطالب این تفسیر، آن را در جایگاه رفیعی قرار داده است. مؤلف در تفسیر آیات از ورود به بحث‌های دور و دراز اشاعره و معتزله خودداری ورزیده و بیشتر تلاش خود را بر محور توضیح فشرده آیات بر محور نکات ادبی و بلاغی متمرکز نموده و از روایات نبوی هم اندکی در تفسیر آیات بهره گرفته و از نقل روایات ضعیف و اسرائیلیات هم پرهیز نموده و در مواردی هم به نقد آنها پرداخته است[۲].
تفسیر نسفی در شمار تفاسیر متقن و استوار و مفیدی به شمار می‌رود که خواننده را در بیان مقصود آیات، از بسیاری از تفاسیر بی‌نیاز می‌سازد. نسفی در مقدمه کوتاهش به جامعیت تفسیر خویش و دوری از افراط و تفریط در مباحث غیر ضروری، اشاره لطیفی نموده است: استواری این اثر کم حجم و پُرمعنا به‌گونه‌ای است که آن را شایسته متن درسی در تفسیر قرآن نموده است؛ چنان‌که گویی این تفسیر، تلخیصی از دو تفسیر الکشاف و بیضاوی است.
تذکر: تفسیر نسفی فارسی دو جلدی از نجم الدین عمر بن محمد نسفی حنفی (۵۳۸ م) به تصحیح عزیزالله جوینی، غیر از تفسیر فوق الذکر است[۳].[۴]
فهرست کتاب
در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.
درباره پدیدآورنده
عبدالله بن احمد نسفی، مشهور به ابوالبركات ملقب به حافظ‌الدين نسفی، از علماى حنفى مذهب، (متوفای ۷۱۰ ق)، تحصیلات خود را در محضر اساتیدی همچون: وجیه رازی، سراج ثقفی و زین بدوانی به اتمام رساند. او چندین جلد کتاب به رشته تحریر درآورده است. «عمدة العقائد»، «کنز الدقائق»، «فضائل الأعمال»، «الوافی فی الفروع» و «تفسیر النسفی» برخی از این آثار است[۵]
پانویس
- ↑ کتابخانه مدرسه فقاهت
- ↑ ذیل آیه ۲۴ از سوره یوسف.
- ↑ تفسیر النسفی (مدارک التنزیل و حقائق التاویل)، عبدالله بن احمد نسفی (-۷۱۰ق.)، تحقیق عبد المجید طعمه، بیروت، دارالمعرفه، چاپ سوم، ۱۴۲۹ق.
- ↑ کوشا، محمد علی، مقاله «تفسیر نسفی»، دانشنامه معاصر قرآن کریم.
- ↑ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی