امامت‌پژوهی (کتاب)
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب در تاریخ ۲۵ ژانویه ۲۰۱۱ توسط [[کاربر:{{{کاربر}}}]] برای جلوگیری از تعارض ویرایشی اینجا گذاشته شده است. اگر بیش از پنج روز از آخرین ویرایش مقاله میگذرد میتوانید برچسب را بردارید. در غیر این صورت، شکیبایی کرده و تغییری در مقاله ایجاد نکنید. |
امامت‌پژوهی: بررسی دیدگاه امامیه، معتزله و اشاعره کتابی است به زبان فارسی که به بررسی مسائل مختلف مربوط به امامت از نگاه دانشمندان مسلمان، به ویژه دانشمندان شیعه می‌پردازد. این کتاب به قلم جمعی از نویسندگان و زیر نظر محمود یزدی مطلق نوشته شده و توسط انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی به چاپ رسیده است.[۱]
| امامت‌پژوهی: بررسی دیدگاه امامیه، معتزله و اشاعره | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسندگان | علی قربانی، محمد اسحاق عارفی، احد فرامرز قراملکی، عبدالکریم رضایی، میرحسین ضیایی، محمد قربان نیا |
| زیر نظر | محمود یزدی مطلق |
| ویراستار | محمد ربیع میرزایی |
| موضوع | امامت، امامت در حدیث، امامت از دیدگاه اهل سنت |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی|انتشارات انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی]][[رده:انتشارات انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی]] |
| وابسته به | دانشگاه علوم اسلامی رضوی |
| محل نشر | مشهد، ایران |
| سال نشر | ۱۳۸۷ ش |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۷۶۷۳-۰۲-۰ |
| شماره ملی | ۲۴۷۴۰۴۷ |
درباره کتاب
کتاب حاضر، پژوهشى است جمعى، که با نگاهى کارشناسانه به مسائل مختلف مربوط به امامت از نگاه دانشمندان مسلمان، به ویژه شیعه به رشته تحریر در آمده است. ای کتاب با رویکردی مقایسه ای میان دیدگاه هاى دو فرقه بزرگ کلامى یعنى اشاعره و معتزله نگاشته شده است. در این اثر بر روى‌آورد تفسیرى و روایى تأکید شده و روى‌آورد کلامى متکلمان امامیه، معتزله و اشاعره به روش مطالعه تطبیقى، مورد تأمل قرار گرفت و گزارش و نقد ماجراى مواجهه امت با مسأله امامت و خلافت پس از پیامبر گرامى اسلام، موضوعى است که با روى‌آورد تاریخى به آن پرداخته شده است.
بخشهاى اصلى کتاب درآمدى روش شناختى بر امامت‌پژوهى قرار دارد که طى آن گزارشى اجمالى از پیشینه امامت‌پژوهى، نزد شیعه ارائه و به روى‌آوردهاى متنوع فقهى، تحلیلى کلامى، عرفانى، تفسیرى روایى، تاریخى و میانرشتهاى در این زمینه اشاره میگردد.
بخش نخست، با روى‌آورد تحلیلى - کلامى، پنج مقاله «چیستى و حقیقت امامت»، «منزلت امامت نزد متکلمان امامیه، معتزله و اشاعره»، «جایگاه معرفتى امامت در اندیشه دینى»، «اثبات ضرورت امامت» و «اوصاف و ویژگیهاى شخصیتى امام» آمده است و در بخش دوم، با روى‌آورد درون دینى تفسیرى - روایى، دو مقاله «ولایت در آینه وحى» و «امامت خاصه در قرآن» طرح شده است و در بخش سوم، به تحلیل مسأله امامت در دوران خلیفه اول، دوم، سوم و دوران زمامدارى امام على(ع) پرداخته شده است.[۲]
برخی ویژگیهای اثر عبارت است از: مقایسه اقوال سه فرقه مهم کلامی: شیعه، معتزله و اشاعره. تنوع مباحث کلامی، تفسیری، روایی، تاریخی، تحلیلی، عرفانی.
مسئله محور بودن اکثر مباحث، طرح ونقد وبررسی مباحث مربوط به امامت، فراوانی منابع (۲۶۳ منبع).[۳]
فهرست کتاب
- سخن ناشر؛
- مقدمه؛
- درآمد روش شناختی بر امامت‌پژوهی؛
- پیشینه امامت‌پژوهی نزد شیعه (گزارش اجمالی)؛
- روی‌آوردهای متنوع در امامت‌پژوهی؛
- اهمیت روش شناختی امامت در اندیشه دینی؛
- نگاهی به مجموعه حاضر؛
- بخش اول روی‌آورد تحلیلی-کلامی؛
- چیستی و حقیقت امامت؛
- اهمیت بحث از تعریف امامت؛
- گزارش تاریخی تعاریف امامت؛
- شرح اللفظ امامت و واژه‌های وابسته؛
- تعریف امام وامامت؛
- تفاوت شیعه و سنی در تعریف امامت؛
- مراتب امامت؛
- نسبت بین نبوت و امامت؛
- منزلت امامت نزد متکلمان امامیه، معتزله و اشاعره ؛
- مقدمه؛
- دیگاه اشاعره و معتزله نسبت به منزلت امامت؛
- اهمیت مقام امام در مکتب امامیه؛
- جایگاه معرفتی امامت در اندیشه دینی؛
- مقدمه؛
- تمایز دین و مذهب؛
- تمایز اصل و فرع؛
- فرع‌انگاری امامت؛
- امامت،به مثابه یک اصل دینی؛
- امامت، به منزله اصل در مذهب؛
- اثبات ضرورت امامت ؛
- مقدمه؛
- اشاعره و ضرورت امامت؛
- معتزله و ضرورت امامت؛
- امامه و ضرورت امامت؛
- اوصاف و ویژگیهای شخصیتی امام؛
- مقدمه؛
- اوصاف امام از نظر اشاعره و معتزله؛
- اوصاف امام از نظر شیعه؛
- ۱. عصمت؛
- ۲. افضلیت؛
- ۳. علم؛
- ۴. معجزه؛
- ۵. ایمان؛
- ۶. شجاعت؛
- چیستی و حقیقت امامت؛
- بخش دوم روی‌آورد تفسیری-روایی؛
- ولایت در آینه وحی؛
- پیشگفتار؛
- پیشینه بحث؛
- طرح مساله؛
- اهمیت ولایت؛
- واژه «ولایت» و ساختار معنایی آن در لغت؛
- ساختار مفهومی «ولایت» در قرآن؛
- اهمیت «ولایت» در قرآن؛
- ولایت امامت؛
- فرق نبی و امام؛
- دلایل انفکاک نبوت از امامت؛
- حقیقت امامت در قرآن؛
- سبب امامت؛
- امام کیست؛
- ولایت و امامت عامه در قرآن؛
- صفات و ویژگیهای امام در قرآن؛
- عصمت در قرآن؛
- امامت، منصب انتخابی یا انتصاب؛
- امامت خاصه در قرآن؛
- مقدمه؛
- بررسی معانی کلمات؛
- دیدگاههای مفسران و بررسی ادله آنان؛
- نقد و بررسی اشکالات و شبهات بر قول مختار؛
- ولایت در آینه وحی؛
- بخش سوم روی‌آورد تاریخی؛
- امامت در دوران خلفا؛
- امامت در دوران خلیفه اول؛
- امامت در دوران خلیفه دوم؛
- امامت در دوران خلیفه سوم؛
- امامت در دوران خلفا؛
- دوران زمامداری امام علی(ع)؛
- مقدمه؛
- چگونگی به خلافت رسیدن امام علی(ع)؛
- وضعیت جامعه اسلامی در آغاز زمامداری امام علی(ع)؛
- اقدامهای امام(ع) در دوران زمامداری؛
- دلایل عدم تداوم حکومت امام علی(ع)؛
- پیام وداع.[۴]
درباره پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمود یزدی مطلق (متولد ۱۳۱۲ مشهد) - معروف به فاضل – دارای مدرک دکتری رشته فلسفه وحکمت اسلامی از دانشگاه تهران. تحصیلات خود را نزد اساتیدی همچون: ادیب نیشابوری، میرزا احمد مدرس یزدی، هاشمی قزوینی، بدیع الزمان فروزان فر، دکتر مهدی حائری، شهید مرتضی مطهری و حسینعلی راشد به اتمام رساند. او عضو هیئت علمی و استاد دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد؛ معاون پژوهشی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد؛ مدیر گروه کلام وحمکت فلسفه دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد. تدریس کلام، فلسفه اسلامی وعرفان در دانشگاهای مختلف در داخل و خارج کشور جزو فعالیت‌های وی بوده است. در کنار تدریس، به تحقیق، پژوهش، تصحیح، احیای نسخ خطی، هدایت و راهنمایی بیش از ۲۰۰ پایان نامه دکتری و غیره نیز اشتغال داشته است.
او بیش از ۱۶۰ مقاله وهمچنین بیش از ۳۰ جلد کتاب را به رشته تحریر درآورده است. از جمله آثار وی: کتاب بررسی و تحقیق در بیان احوال، افکار و آثار معتزله.[۵]