آقا بزرگ تهرانی (پدیدآورنده)
محمد محسن بن علی تهرانی (۱۲۹۳ق، تهران - ۱۳۸۹ق، نجف) مشهور به آقا بزرگ تهرانی، فقیه و کتاب‌شناس شیعی امامی، معروف به "صاحب الذریعه" که نام اصلی او محمد محسن بود و بعدها منزوی لقب گرفت، از دانشمندان کتاب‌شناس قرن چهاردهم هجری است و با تألیف دائرةالمعارف بزرگ الذریعه و کتاب "طبقات اعلام الشیعه" گام بزرگی در شناسایی آثار و نسخ خطی اسلامی در حوزه‌های مختلف علوم برداشت.
| آقا بزرگ تهرانی (محمد محسن بن علی تهرانی) | |
|---|---|
 | |
| لقب | آقا بزرگ تهرانی |
| تاریخ درگذشت | ذی حجه ۱۳۸۹ ق |
| آرامگاه | حرم امام علی (ع) - نجف (عراق) |
| ملیت | ایرانی |
| زبان | عربی |
| پیشه | مرجع تقلید |
| منصب | محدث، فقیه، اصولی، متکلم |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه اثناعشری |
| اطلاعات علمی | |
| تحصیلات | اجتهاد |
| استادان | محمد حسین خراسانی، محمد باقر تهرانی، محمد تقی نهاوندی، محمد شاه عبدالعظیمی، محمد تقی قزوینی، محدث نوری، سید محمد کاظم یزدی، سید احمد تهرانی کربلایی، میرزا حسین خلیلی، حسن تویسرکانی |
| شاگردان | سید مرتضی نجومی، سید احمد حسینی اشکوری، علامه عبد العزیز طباطبایی یزدی، سید محمد صادق بحرالعلوم، مولانا رضا حسین خان رشیدی ترابی، سید محمد حسن طالقانی، سید محمد علی قاضی طباطبایی |
| آثار | «الذریعه الی تصانیف‌الشیعه» «طبقات اعلام الشیعه» «مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال» «المشیخه» «النقداللطیف فی نفی‌التحریف عن‌القرآن‌الشریف» «توضیح‌الرشاد فی تاریخ حصرالاجتهاد» «ضیاءالمفازات» |
استادان
او تحصیلات دینی خود را نزد اساتیدی همچون: محمد حسین خراسانی، محمد باقر تهرانی، محمد تقی نهاوندی، محمد شاه عبدالعظیمی، محمد تقی قزوینی، محدث نوری، سید محمد کاظم یزدی، سید احمد تهرانی کربلایی، میرزا حسین خلیلی و حسن تویسرکانی به اتمام رساند.
کتاب‌های منتشر شده
به زبان عربی
- الذریعه الی تصانیف‌الشیعه؛
- طبقات اعلام الشیعه؛
- مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال؛
- المشیخه؛
- النقداللطیف فی نفی‌التحریف عن‌القرآن‌الشریف؛
- توضیح‌الرشاد فی تاریخ حصرالاجتهاد؛
- ضیاءالمفازات؛
- مستدرک کشف الظنون؛
- تفنید قول العوام بقدم الکلام؛
- إجازات الروایة والوراثة فی القرون الأخیرة الثلاثة؛
- تقریرات دروس أساتذته فی الفقه والأصول؛