عدو در فقه سیاسی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث عدو است. عدو از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: عدو در قرآن - عدو در حدیث - عدو در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
دشمنی کردن، تعدّی کردن، ستمکاری و زیاده‌خواهی[۱]. اصل آن "عدو" به معنای تجاوز در چیزی[۲]، تجاوز به حقوق دیگران[۳].
عَسَى اللَّهُ أَنْ يَجْعَلَ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَ الَّذِينَ عَادَيْتُمْ مِنْهُمْ مَوَدَّةً
[۴].
تجاوز و دشمنی مصداق ظلم است: وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ [۵].
از نظر قرآن کریم اعتداء و تجاوز به حقوق هیچ فردی مجاز نیست؛ مگر کسی که مورد تعدّی و تجاوز قرار گرفته باشد که دستور مقابله به مثل به او داده شده است: فَمَنِ اعْتَدَى عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَى عَلَيْكُمْ [۶]؛ زیرا قبول ظلم و تعدّی به منزله تثبیت ظلم و کمک به اوست[۷].
حاکمیت دشمنی و تجاوز در سطح داخلی یا روابط بین الملل، حاصلی جز هرج‌ومرج و برهم‌خوردن وفاق و فروپاشی همبستگی درونی و بیرونی ندارد.[۸]
منابع
پانویس
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۷۶.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۲۴۹.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۸، ص۶۳.
- ↑ «امید است خداوند میان شما و کسانی از آنان که با هم دشمنی دارید دوستی اندازد و خداوند تواناست و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره ممتحنه، آیه ۷.
- ↑ «آنان که از حدود خداوند تجاوز کنند ستمگرند» سوره بقره، آیه ۲۲۹.
- ↑ « هر کس بر شما ستم روا داشت همان‌گونه که با شما ستم روا داشته است با وی ستم روا دارید» سوره بقره، آیه ۱۹۴.
- ↑ همان، ص۶۵.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۱۱-۴۱۲.