آیه استقامت
این مدخل زیرشاخهٔ بحث آیات امامت امام علی است. آیه استقامت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: آیه استقامت در کلام اسلامی - پرسش مرتبط نداردمتن آیه: 
إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ
[۱]
| آیه استقامت | |
|---|---|
 | |
| ترجمه آیه | |
| مشخصات آیه | |
| بخشی از | آیهٔ ۳۰ سورهٔ فصلت از جزء ۲۴ قرآن کریم |
| نام‌های دیگر | حم سجده |
| محتوای آیه | |
| دلالت آیه |
|
| نتایج آیه | استقامت |
مقدمه
إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ [۲].
خوف و حزن دو نگرانی است که در حیات دنیوی همیشه همراه انسان است؛ زیرا انسان تا لحظه مرگ، پیوسته در معرض اغواهای شیطان و در حزن دور افتادن از سعادت ابدی و خوف از خشم الهی و جهنم قرار دارد. خداوند در این آیه به مؤمنین وعده می‌دهد که اگر بر ایمان خود استقامت داشته باشند، خوف و حزنی بر آنان نیست. ایمان به ربوبیت پروردگار هنگامی محقق می‌شود که مؤمن در عمل و نظر، استقامت بر ولایت و ربوبیت الهی داشته باشد.
مسلمانان معاصر با نبی مکرم اسلام (ص)، می‌توانستند با اسوه قرار دادن حضرتش به چنین مقامی نائل شوند. ولی با رحلت آن حضرت، اگر جانشینی برای ایشان در میان مردم نباشد که ولایتش نازل‌منزله ولایت پیامبر (ص) محسوب شود، راه نجات مردم از حزن و خوف مسدود می‌گردد. در حالی که خداوند در این آیه و آیات دیگر، به مؤمنین وعده دائمی می‌دهد که اگر استقامت در ایمان داشته باشند، آرامش کامل و همیشگی روزی‌شان خواهد شد. بدین ترتیب چنین رهبری می‌باید مثل پیامبر (ص) معصوم از همه لغزش‌ها و اسوه خلایق بوده و همیشه در میان مردم حضور داشته باشد. از همین روست که در کلمات اولیای الهی (ع)، از استقامت در ایمان، تعبیر به ولایت شده است.
این برهان بر اساس دو معنای از استقامت در دین بعد از ایمان اولیه به رسول خدا (ص) شکل گرفت؛ به این ترتیب که بعد از رحلت رسول خدا (ص)، اگر مسلمانان بخواهند خوف انحراف از دین و حزن وقوع در خشم الهی را نداشته باشند و در نتیجه، در مسیر ایمان ثابت‌قدم بمانند، باید فردی که در علم و عصمت نازل‌منزله رسول خدا (ص) در جامعه است را بشناسند و با تولی به ولایت او، راه خوف و حزن را بر خود ببندند.
شکل منطقی برهان بنا بر معنای اول استقامت به این ترتیب است:
اولاً، برای استقرار در ایمان به رسول خدا (ص) و منحرف نشدن از آیین اسلام، باید استقامت بر دین داشت؛ ثانیاً، استقامت در دین، با اقرار به ولایت و هدایت کسانی است که در علم و عصمت نازل‌منزله رسول خدا (ص) باشند.
نتیجه آنکه: برای استقرار بر ایمان و عدم انحراف از اسلام، باید بعد از رحلت رسول خدا (ص) تولّی به ولایت کسانی داشت که در علم و عصمت نازل‌منزله رسول خدا (ص) هستند. بنابر ادله نقلی، مصداق چنین ذوات مقدسی انحصاراً امامان معصوم (ع) بعد از رسول خدا (ص) هستند.
شکل منطقی برهان بنابر معنای دوم استقامت به این ترتیب است: بنابر آنکه استقامت به معنای سیر در مراتب اسلام و ایمان باشد، برای سیر در مراتب ایمان، بعد از رحلت حضرتش (ص) باید شاگردی کسانی را نمود که در علم و عصمت مانند رسول خدا (ص) باشند. چنین ذوات مقدسی منحصر در وجود مبارک امامان (ع) است.
شکل منطقی این بیان را می‌توان به صورت زیر ارائه نمود: اولاً، برای سیر در مراتب ایمان و اسلام باید استقامت در دین داشت؛ ثانیاً، استقامت به این معنا با تولی به ولایت امام معصوم بعد از رحلت رسول خدا (ص) به دست می‌آید.
نتیجه آنکه: سیر در مراتب اسلام و ایمان بعد از رحلت رسول خدا (ص) با تولی به ولایت امامان معصوم (ع) حاصل می‌گردد[۳].
پرسش مستقیم
منابع
پانویس
- ↑ «فرشتگان بر آنان که گفتند: پروردگار ما خداوند است سپس پایداری کردند، فرود می‌آیند که نهراسید و اندوهناک نباشید و شما را به بهشتی که وعده می‌دادند مژده باد!» سوره فصلت، آیه ۳۰.
- ↑ «فرشتگان بر آنان که گفتند: پروردگار ما خداوند است سپس پایداری کردند، فرود می‌آیند که نهراسید و اندوهناک نباشید و شما را به بهشتی که وعده می‌دادند مژده باد!» سوره فصلت، آیه ۳۰.
- ↑ فیاض‌بخش و محسنی، ولایت و امامت از منظر عقل و نقل، ج۶، ص۳۸۳ و ۴۰۱.