ابواشعث
تصویر کهنی از مدینه
نام کاملابواشعث
جنسیتمرد
خویشاوندانمحمد بن اشعث (نوه)
از اصحابپیامبر خاتم

مقدمه

ابن حجر[۱]، شرح حال وی را در قسم اول کتاب خود آورده که به کسانی اختصاص دارد که صحابه بودنشان قطعی است و گفته ابن فتحون نیز وی را در استدراک بر کتاب استیعاب ذکر کرده است. ذهبی[۲] و ابن اثیر[۳] به نقل از بزّاز، وی را در شمار صحابه آورده‌اند، ولی ابن حجر[۴] می‌گوید: در کتاب بزار، کنیه وی نیامده است و شرح حال نگاران با توجه به سند حدیث محمد بن اشعث که به جدش می‌رسد، کنیه ابوالاشعث را ساخته‌اند. بزاز او را در شمار صحابه کم حدیث آورده[۵] که تنها روایتش را نوه‌اش محمد بن اشعث (فرزند اشعث بن قیس مشهور نیست) از پدرش نقل می‌کند که پیامبر فرمود: «روغن زدن، پوسیدگی (بینوایی) را از بین می‌برد، لباس، بی نیازی را آشکار می‌سازد و احسان به خادم، دشمن را سرکوب می‌کند»[۶]. این روایت با اسناد دیگری نیز نقل شده که در برخی به عایشه منتهی می‌شود[۷]. قطعاتی از این حدیث در کتاب‌های حدیثی شیعی نیز آمده است[۸].

در سند حدیث خدشه گردیده و از محمد بن اشعث و پدرش با تعبیر «مجهول» یاد شده است[۹][۱۰]

منابع

پانویس

  1. الاصابه، ج۷، ص۱۵.
  2. ذهبی، ج۲، ص۱۴۸.
  3. ابن اثیر، ج۶، ص۱۲.
  4. ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۱۵.
  5. ابن اثیر، ج۶، ص۱۲.
  6. ابن اثیر، ج۶، ص۱۲؛ در الاصابه ج۷، ص۱۵ به جای جمله اول که «الهن یذهب السوسه» است، جمله «الذهب یذهب البؤسه» است که معنایی کاملا متفاوت دارد؛ هیثمی، ج۵، ص۱۳۲.
  7. هیثمی، ج۵، ص۱۳۲.
  8. ابن شعبه حرانی، ص۴۷.
  9. ابن حجر، لسان، ج۵، ص۸۵.
  10. داداش‌نژاد، منصور، مقاله «ابواشعث»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۱۲۳.