مقدمه

 أَدْنَى الْأَرْضِ   غُلِبَتِ الرُّومُ * فِي أَدْنَى الْأَرْضِ [۱]. در همین ابتدا باید بدانیم که در معنای  أَدْنَى الْأَرْضِ  دو نظر وجود دارد. برخی عبارت  أَدْنَى الْأَرْضِ  را به صورت پست‌ترین سرزمین معنا کرده‌اند و دلیل‌شان این است که «ادنی» در زبان عربی به معنی «گودترین و پست‌ترین‌«به کار می‌رود[۲]. برخی  أَدْنَى الْأَرْضِ  را «نزدیک‌ترین سرزمین» ترجمه می‌کنند و آن را حمل بر سرزمین حجاز می‌کنند. گروه اول هم «بحر المیت» در مرز اردن و فلسطین و در نزدیکی بیت المقدس را  أَدْنَى الْأَرْضِ  می‌گیرند و می‌گویند: نبرد ایرانیان با رومیان و شکست رومیان از ایرانیان در کنار این دریاچه که پست‌ترین نقطه جهان است به وقوع پیوسته است[۳].

می‌دانیم که پست‌ترین نقطه آسیا بحر المیت (فلسطین) است که ۱۲۹۰ پا پایین‌تر از سطح دریاست[۴]. اگر موافق با نظر المیزان باشیم که: «ظاهراً مراد به کلمه (ارض) سرزمین حجاز و مراد به  أَدْنَى الْأَرْضِ  نزدیکی‌های این سرزمین است[۵]. در هر دو تعریف به یک نقطه مشترک می‌رسیم و آن این است که در نزدیک‌ترین جای حجاز ستیزی میان روم و ایران به وقوع پیوسته که نتیجه‌اش پیروزی ساسانیان بوده و منظور روم شرقی است نه روم غربی. در آن زمان پاره پاره اروپای جنوبی و خاوری، نیمه‌ای از سوریه و فنقیه و نیمه باختری آسیای کوچک، فلسطین و نبطیه در آسیا و مصر در آفریقا از امپراتور روم فرمان می‌بردند. «روم امپراتوری بزرگی بود... میان آنها و اهل فارس (ایرانیان) جنگ‌های بزرگی واقع شده است و مخصوصاً در نواحی شام که نزدیک به حجاز بود جنگی رخ داد که به هزیمت رومیان تمام شد. قرآن عظیم خبر داد که روم پس از مغلوب شدن در عرض از سه تا نه سال پیروز خواهد شد»[۶]. بنابر روندی که گفتیم موافق با نظر صاحب اعلام قرآن بر نقطه جغرافیایی در باب  أَدْنَى الْأَرْضِ  باید متمرکز شد: شام[۷].[۸]

حکمت غیب‌گویی قرآن

خبر فرو افتی امپراتوری روم در ستیزه با ساسانیان در نزدیکی حجاز و در سرزمین شام بسیار تأثیر گذار در میان اعراب بوده است. «ایرانیان که مجوسی«زرتشتی» بودند از نظر مسلمانان صدر اسلام اهل کتاب شمرده می‌شدند؛ لذا در مبارزه‌ای که در بین مسلمانان و مشرکان مکه و قریش نزدیک به یک دهه جریان داشت، مسلمانان آرزومند پیروزی رومیان اهل کتاب و مشرکان آرزومند آن بودند که بر ایرانیان غلبه پیدا کنند و در جنگ اولیه هم ایرانیان غلبه یافتند و رومیان مغلوب شدند، اما سال‌های بعد در جنگ دیگر، طبق پیش بینی قرآن کریم که از موارد اعجاز شمرده می‌شود، رومیان ایرانیان را شکست دادند و رسیدن این خبر درست در روز پیروزی مسلمانان در غزوه بدر بر مشرکان بود»[۹].[۱۰]

منابع

پانویس

  1. «رومیان شکست خوردند * در نزدیک‌ترین سرزمین» سوره روم، آیه ۲-۳.
  2. برای مثال ر.ک: دانشنامه مجازی ویکی پدیا.
  3. عبدالحسین سعیدیان، کشورهای جهان.
  4. عبدالحسین سعیدیان، کشورهای جهان.
  5. المیزان، ج۱۶، ص۲۴۵.
  6. قاموس قرآن، ج۳، ص۱۹۹؛ المیزان، ج۱۶، ص۲۶۵.
  7. اعلام قرآن خزائلی، ص۳۴۰.
  8. فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۱۷۸.
  9. دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ص۱۱۳۱.
  10. فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۱۸۰.