کنیه‌های آن حضرت‌

ابو الحسن، ابو محمد، ابو الحسین، ابو عبدالله[۱].

لقب‌های آن حضرت‌

«زَيْنُ الْعَابِدِينَ»، «ذُو الثَّفِنَاتِ»، «سَيِّدُ الْعَابِدِينَ»، «قُدْوَةُ الزَّاهِدِينَ»، «سَيِّدُ الْمُتَّقِينَ»، «إِمَامُ الْمُؤْمِنِينَ»، «زَكِيٌّ»، «زَيْنُ الصَّالِحِينَ»، «مَنَارُ الْقَانِتِينَ»، «الْعَدْلُ»، «إِمَامُ الْأُمَّةِ» و «الْبَكَّاءُ» که شهرت ایشان به دو لقب «السَّجَّاد» و «زَيْنُ الْعَابِدِينَ» بیشتر از سایر القاب است. این القاب را مردم پس از دیدن تجسم واقعی آن در امام سجاد به ایشان‌ داده بودند، پس از درک این مطلب که ایشان مصداق کامل آیه ﴿وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا[۲] بودند، بعضی از آنان هم که این القاب را در باره امام زین العابدین به کار برده‌اند از شیعیان و معتقدان به امامت او از جانب خدا نبوده‌اند اما نتوانسته‌اند حقایقی را که در او دیده‌اند نادیده انگارند.

تاریخ‌نویسان، پاره‌ای از علل پیدایش این القاب مبارک را ذکر کرده‌اند:

  1. از صحابی جلیل القدر جابر بن عبد الله انصاری روایت شده: نزد پیامبر نشسته بودم امام حسین(ع) در دامان پیامبر نشسته بود و آن حضرت با او بازی می‌کرد ناگاه پیامبر فرمود: «ای جابر او دارای فرزندی می‌شود که نام او علی است، چون روز قیامت شد ندا می‌شود «سَيِّدُ الْعَابِدِينَ» [[[سرور]] عبادت‌کنندگان] برخیزد در این وقت آن فرزند به‌پا می‌خیزد آن فرزند نیز فرزندی خواهد داشت که نامش محمد خواهد بود پس اگر او را دیدی سلام مرا به او برسان»[۳].
  2. هرگاه زهری از علی بن الحسین روایت می‌کرد می‌گفت: «زین العابدین» علی بن الحسین به من گفت...، سفیان بن عیینه به او گفت: چرا به او زین العابدین می‌گویی؟ زهری پاسخ داد: چون از سعید بن مسیب شنیدم که از ابن عباس روایت می‌کرد و می‌گفت: پیامبر اکرم(ص) فرموده است: «چون روز قیامت به‌پا شود منادی ندا می‌کند زین العابدین؛ زینت عبادت‌کنندگان کجاست؟ گویا می‌بینم فرزندم علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب، از میان صفوف به پیش می‌آید»[۴].
  3. از امام ابو جعفر باقر(ع) وارد شده است که فرمود: «پدرم در مواضع سجده خود پینه‌هایی داشت که سالی دو مرتبه آن را می‌چید که هربار پنج پینه به تعداد پنج موضع سجده چیده می‌شد و بدین سبب او را «ذِي الثَّفِنَاتِ» (صاحب پینه‌ها) نامیدند»[۵].
  4. باز از حضرت باقر(ع) در توصیف زیادی سجود پدرش وارد شده که آن حضرت نعمتی از نعمت‌های خدا را ذکر نمی‌کرد یا هیچ بدی از او دور نمی‌شد و از هیچ نماز واجبی فارغ نمی‌گردید مگر اینکه به سجده می‌افتاد و در تمام مواضع سجودش آثار سجده نمایان بود و برای همین به سجاد ملقب گردید[۶].[۷].

منابع

پانویس

  1. حیاة الامام زین العابدین، دراسة و تحلیل، ص۳۹۰.
  2. «و بندگان (خداوند) بخشنده آنانند که بر زمین فروتنانه گام برمی‌دارند و هرگاه نادانان با آنان سخن سر کنند پاسخی نرم گویند» سوره فرقان، آیه ۶۳.
  3. احقاق الحق، ج۱۲، ص۱۳- ۱۶؛ البدایة و النهایة ابن کثیر، ج۹، ص۱۰۶.
  4. علل الشرایع، ج۱، ص۲۶۹؛ امالی، ص۳۳۱ و به نقل از آن دو در بحار الانوار، ج۴۶، ص۲، حدیث ۱ و ۲.
  5. علل الشرایع، ج۱، ص۲۷۳؛ معانی الاخبار، ص۶۵ و به نقل از آن دو در بحار الانوار، ج۴۶، ص۶.
  6. علل الشرایع، ج۱، ص۲۷۳ و به نقل از آن در بحار الانوار، ج۴۶، ص۲، حدیث ۱۰.
  7. حکیم، سید منذر، پیشوایان هدایت، ج۶، ص ۵۳.