امیة بن مخشی خزاعی

مقدمه

انتساب او به خزاعه، نشانه روشنی از قبیله اوست، اما او را به قبیله ازد نیز نسبت داده‌اند[۱]. و البته خزاعه از ازد است[۲]. کنیه او «ابوعبدالله» و از یاران رسول خدا (ص) است که در بصره ساکن شد و نسل او نیز در آن دیار باقی ماند[۳].

زاده او مثنی بن عبدالرحمان از وی حدیثی از رسول خدا (ص) در آداب و ذکر یاد و نام خدا هنگام غذا خوردن، چنین نقل کرده است: جدم امیة بن مخشی که از اصحاب رسول خدا (ص) بود، گوید: آن حضرت مردی را دید که غذا خورد و  بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ [۴] نگفت، مگر در لقمه آخر که گفت: "بِسمِ أَوَّلِهِ وَآخِرِهِ"؛ رسول خدا (ص) فرمود: « مازَالَ الشَّيْطَانُ مَعَهُ حَتَّى سُمِّيَ فَلَمْ يَبْقَى فِي بَطْنِهِ شَيْ‏ءُ الَّا قاءَهُ»[۵]؛ شیطان با او هم غذا بود تا اینکه بسم الله گفت، و وقتی بسم الله گفت، آنچه را خورده بود بالا آورد». ذهبی[۶] او را در شمار کسانی آورده که از وی در کتب سنن از رسول خدا (ص) روایت نقل کرده است. مزی[۷] گوید: او بیش از یک روایت از رسول خدا (ص) نقل نکرده است. ابن ابی عاصم[۸] نیز با استناد به همین یک روایت، نام او را در شمار صحابه او رده است. بغوی[۹]، بخاری و ابن سکن و دارقطنی گفته‌اند: گمان نداریم غیر از حدیث یادشده حدیث دیگری از أمیة بن مخشی نقل شده باشد[۱۰]. این حدیث در بیشتر مجامع روایی اهل سنت آمده است[۱۱][۱۲]

منابع

پانویس

  1. ابن حجر، ج۱، ص۲۶۹.
  2. ابن اثیر، ج۱، ص۲۸۴.
  3. احمد بن حنبل، ج۴، ص۳۳۶؛ ابن حبان، ج۳، ص۱۵؛ ابن حجر، ج۱، ص۲۶۹.
  4. «به نام خداوند بخشنده بخشاینده» سوره فاتحه، آیه ۱.
  5. ابن ابی عاصم، ج۴، ص۲۸۱؛ ابوداوود، ج۲، ص۲۰۲؛ طبرانی، ج۱، ص۲۹۱؛ حاکم، ج۴، ص۱۰۸؛ ابن سعد، ج۷، ص۹؛ ابن اثیر، ج۱، ص۳۸۴؛ ابو نعیم، ج۱، ص۲۹۸؛ ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۹۶.
  6. ذهبی، ج۱، ص۲۵۶.
  7. مزی، ج۳، ص۳۴۱.
  8. ابن ابی عاصم، ج۴، ص۲۸۱.
  9. بغوی، ج۱، ص۱۰۴.
  10. ابن حجر، ج۱، ص۲۶۹.
  11. نسائی، ج۴، ص۱۷۴؛ مستفی هندی، ج۱۵، ص۲۴۸.
  12. محمدی، رمضان، مقاله «امیة بن مخشی خزاعی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۱۳۱-۱۳۲.