بحث:آیا شیطان علم غیب دارد؟ (پرسش)
پاسخ اجمالی
نفی علم غیب از شیطان
- علم به غیب، ذاتاً از آن خداوند است و غیر او کسی مستقلاً علم به غیب ندارد، امّا هر موجودی که خداوند به او اجازه داده باشد، میتواند علم غیب داشته باشد و هر گاه بخواهد باب آن را برای پیامبران و فرشتگان خود میگشاید، و هر گاه بخواهد آن را به روی آنان میبندد و ایشان را از فهمیدن آن ممنوع مینماید.[۱] اما آیا شیاطین علم غیب دارند یا نه باید گفت، آنها علم به غیب ندارند، چون مورد رضایت خداوند نیستند و از علوم غیبی که مربوط به معارف الهی است بیخبرند؛ علم غیب را خدای سبحان فقط به شایستگان عطا میکند. بسیاری از افراد میخواهند از اسرار درون خویش یا دیگران آگاه شوند، ولی چون شایستگی آگاهی از غیب را ندارند، خداوند به آنها اجازه نمیدهد.[۲]
دلیل اول برای نفی علم غیب از شیطان
- شیاطین از نوع اجنه هستند و اجنّه به دلیل وضع جسمی خود، از سرعت و حرکت خاصی برخوردار است لذا میتوانند به آسانی در مدت کوتاهی از حوادث و رخدادهایی که در دورترین نقطه به وجود آمده است، خبردار شوند.[۳] به همین دلیل میخواهند به امور غیبی دسترسی پیدا کنند، اما خداوند به آنها اجازه نمیدهد: ﴿وَأَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَن يَسْتَمِعِ الآنَ يَجِدْ لَهُ شِهَابًا رَّصَدًا﴾[۴] برای نمونه، خداوند دربارۀ نحوۀ رحلت حضرت سلیمان(ع) میفرماید: ﴿فَلَمَّا قَضَيْنَا عَلَيْهِ الْمَوْتَ مَا دَلَّهُمْ عَلَى مَوْتِهِ إِلاَّ دَابَّةُ الأَرْضِ تَأْكُلُ مِنسَأَتَهُ فَلَمَّا خَرَّ تَبَيَّنَتِ الْجِنُّ أَن لَّوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ الْغَيْبَ مَا لَبِثُوا فِي الْعَذَابِ الْمُهِينِ﴾[۵] جنیانِ سپاه سلیمان متوجه نشدند سلیمان رحلت کرده است و گمان میکردند سلیمان زنده است، لذا مدتها به همان حال دربند بودند.[۶]
دلیل دوم برای نفی علم غیب از شیطان
- از طرفی دیگر باید گفت به دلیل آن که شیاطین از عاقبت انسانها خبر ندارد، لذا از غیب نیز آگاهی ندارد.[۷] قرآن کریم در این مورد میفرماید: ﴿وَمَا كَانَ لِيَ عَلَيْكُم مِّن سُلْطَانٍ إِلاَّ أَن دَعَوْتُكُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لِي فَلاَ تَلُومُونِي وَلُومُواْ أَنفُسَكُم﴾[۸] در این آیه آگاهی شیطان از عاقبت کار انسان نفی شده است.[۹]
نتیجه گیری
پاسخ تفصیلی ندارد
پانویس
- ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، مکاتبۀ اختصاصی با دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت، پژوهشگران وبگاه اسلام کوئست
- ↑ ر.ک. جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، ج ۱۶، ص ۴۲۷؛ ج۱۳، ص۳۲۵
- ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، مکاتبۀ اختصاصی با دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت، پژوهشگران مرکز ملی پاسخگویی به سؤلات دینی
- ↑ «و اینکه ما در نشستنگاههایی از آن برای شنیدن مینشستیم اما اکنون هر کس گوش فرا دارد شهابی را در کمین خود مییابد» سوره جن، آیه ۹.
- ↑ «و چون مرگ او را مقرّر داشتیم جز موریانه آنان را به مرگ وی رهنمون نشد که عصایش را میخورد و چون به رو درافتاد پریان دریافتند که اگر غیب میدانستند در آن رنج خوارکننده نمیماندند» سوره سبأ، آیه ۱۴.
- ↑ ر.ک. جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، ج ۱۶، ص ۴۲۷؛ ج۱۳، ص۳۲۵
- ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، مکاتبۀ اختصاصی با دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت، پژوهشگران مرکز ملی پاسخگویی به سؤلات دینی
- ↑ «و چون کار به پایان آید شیطان میگوید: خداوند به شما وعده راستین کرده بود و من به شما وعده کردم و وفا نکردم و مرا بر شما هیچ چیرگی نبود جز اینکه شما را فرا خواندم و شما پذیرفتید پس مرا سرزنش مکنید و خود را سرزنش کنید، نه من فریادرس شمایم و نه شما فریاد» سوره ابراهیم، آیه ۲۲.
- ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، مکاتبۀ اختصاصی با دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت، پژوهشگران مرکز ملی پاسخگویی به سؤلات دینی
- ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، مکاتبۀ اختصاصی با دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت، پژوهشگران مرکز ملی پاسخگویی به سؤلات دینی