بحث:دعوت به مصالح دین و دنیا

دعوت به مصالح دین و دنیا


قرآن

  • ﴿﴿مَّن كَانَ يُرِيدُ ثَوَابَ الدُّنْيَا فَعِندَ اللَّهِ ثَوَابُ الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ وَكَانَ اللَّهُ سَمِيعًا بَصِيرًا[۱][۲]

حدیث

  • الإرشاد: پیامبر(ص) در آغاز دعوت به اسلام، گروهی برگزیده از خانواده و تبار خود را گِرد آورد و ایمان را بر آنان عرضه نمود. آن‌گاه فرمود: «ای فرزندان عبد المطّلب! خداوند، مرا برای تمام مردم و بخصوص شما برانگیخته است و فرموده است: «و خاندان نزدیکت را هشدار ده». من، شما را به دو کلمه که بر زبان، سبک‌بار، اما در میزان [عمل]، گران‌بارند، دعوت می‌کنم. شما به کمک این دو کلمه، عرب و عجم را مالک خواهید شد، و امت‌ها به کمک آن، فرمان بردار شما خواهند شد و با آنها وارد بهشت شده، از آتش نجات خواهید یافت. [آن دو کلمه این است:] شهادت به این که خدایی جز خدای یکتا نیست و شهادت به رسالت من».[۳]
  • امام علی(ع): ای بندگان خدا! بدانید که پرهیزگاران، بهره دنیای گذرا و آخرت دیرپا را بردند. با مردم دنیا در دنیایشان شریک شدند و در آخرتشان با آنان شریک نشدند. در دنیا به بهترین وجه زیستند و نعمت آن را به بهترین وجه خوردند. از دنیا به سان خوش‌گذرانان، بهره بردند و به میزان بر گرفتن سرکشان متکبر، از دنیا بر گرفتند. آن‌گاه از این دنیا با توشه‌ای رساننده [به مقصد] و تجارتی سودآور، رخت بر بستند. در دنیایشان لذت زهد دنیا را دریافتند و یقین کردند که فردا در آخرتشان، همسایگان خدا خواهند بود. دعایشان رد نمی‌شود و بهره‌شان از لذت، کاستی نمی‌یابد. ﴿﴿وَآتَيْنَاهُ أَجْرَهُ فِي الدُّنْيَا وَإِنَّهُ فِي الآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ[۴]
  • امام علی(ع) در تفسیر آیه شریف: هر کس برای خداوند متعال عمل کند، خداوند، پاداش او را در دنیا و آخرت به او عطا می‌کند و کار او را در دنیا و آخرت، کفایت می‌نماید.[۵]
  • امام علی(ع): خدایا! تو می‌دانی آنچه توسط ما انجام گرفت، به خاطر رغبت در قدرت و یا خواستن چیزی از زیادتی متاع دنیا نبوده است؛ بلکه می‌خواستیم تا شعارهای دینت را به جای نخستین، باز گردانیم و اصلاح را در شهرهایت ظاهر گردانیم، تا بندگان ستم دیده‌ات ایمنی یابند و حدود تعطیل شده‌ات، اقامه گردند.[۶]
  • امام رضا(ع) در تبیین حکمتِ خطابه روز جمعه ـ: جمعه، روز اجتماع عموم [مردم] است. [خداوند] خواست تا امام از رهگذر خطابه، آنان را موعظه کند و به اطاعت، تشویقشان کند، و آنان را از معصیت و ارتکاب آن، بر حذر دارد، و آنان را بر آنچه در مصلحت دین و دنیایشان می‌خواهند، موفق سازد، و از زیان‌هایی که دیده اند و حالاتی که برای آنان زیان‌آور یا سودآور است، باخبر سازد.[۷][۸]

پانویس

  1. «هر کس پاداش دنیا را می‌خواهد، [ بداند که ] پاداش دنیا و آخرت، نزد خداست، و خدا شنوای بیناست». سوره نساء، آیه ۱۳۴؛ ر. ک: آل عمران: آیه ۱۴، یونس: آیه ۲۶، نحل: آیه ۹۸، عنکبوت: آیه ۲۷.
  2. محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه قرآن و حدیث، ج۱۵، ص ۶۹.
  3. الإرشاد: «إنَّ النَّبِیَّ(ص) جَمَعَ خاصَّةَ أهلِهِ وعَشیرَتِهِ فِی ابتِداءِ الدَّعوَةِ إلَی الإِسلامِ فَعَرَضَ عَلَیهِمُ الإِیمانَ ... ثُمَّ قالَ...: یا بَنی عَبدِ المُطَّلِبِ، إنَّ اللّهَ بَعَثَنی إلَی الخَلقِ کافَّةً، وبَعَثَنی إلَیکُم خاصَّةً، فَقالَ عز و جل: «وَ أَنذِرْ عَشِیرَتَکَ الْأَقْرَبِینَ»، وأَنَا أدعوکُم إلی کَلِمَتَینِ خَفیفَتَینِ عَلَی اللِّسانِ، ثَقیلَتَینِ فِی المیزانِ، تَملِکونَ بِهِمَا العَرَبَ وَالعَجَمَ، وتَنقادُ لَکُم بِهِمَا الاُمَمُ، وتَدخُلونَ بِهِمَا الجَنَّةَ، وتَنجونَ بِهِما مِنَ النّارِ: شَهادَةِ أن لا إلهَ إلَا اللّهُ، وأَ نّی رَسولُ اللّهِ». الإرشاد: ج ۱، ص ۴۸، کشف الیقین: ص ۴۹، ح ۲۶، إعلام الوری: ج ۱، ص ۳۲۲.
  4. الإمام علیّ(ع): إعلَموا عِبادَ اللّهِ أنَّ المُتَّقینَ ذَهَبوا بِعاجِلِ الدُّنیا وآجِلِ الآخِرَةِ، فَشارَکوا أهلَ الدُّنیا فی دُنیاهُم، ولَم یُشارِکوا أهلَ الدُّنیا فی آخِرَتِهِم، سَکَنُوا الدُّنیا بِأَفضَلِ ما سُکِنَت، وأَکَلوها بِأَفضَلِ ما اُکِلَت فَحَظوا مِنَ الدُّنیا بِما حَظِیَ بِهِ المُترَفونَ، وأَخَذوا مِنها ما أخَذَهُ الجَبابِرَةُ المُتَکَبِّرونَ، ثُمَّ انقَلَبوا عَنها بِالزّادِ المُبَلِّغِ وَالمَتجَرِ الرّابِحِ المُربِحِ، أصابوا لَذَّةَ زُهدِ الدُّنیا فی دُنیاهُم، وتَیَقَّنوا أ نَّهُم جیرانُ اللّهِ غَداً فی آخِرَتِهِم، لا تُرَدُّ لَهُم دَعوَةٌ، ولا یَنقُصُ لَهُم نَصیبٌ مِن لَذَّةٍ. نهج البلاغة: الکتاب ۲۷، بحارالأنوار: ج ۳۳، ص ۵۸۱، ح ۷۲۶ وراجع: الأمالی للمفید: ص ۲۶۳، ح ۳ والأمالی للصدوق: ص ۲۶، ح ۳۱ و تحف العقول: ص ۱۷۸ و الغارات: ج ۱، ص ۲۳۵. «و در فرزندان او پیامبری و کتاب (آسمانی) را نهادیم و پاداش وی را در این جهان دادیم و او در جهان واپسین از شایستگان است»؛ سوره عنکبوت، آیه۲۷.
  5. عنه(ع) فی قَولِهِ تَعالی: فَمَن عَمِلَ لِلّهِ تَعالی أعطاهُ أجرَهُ فِی الدُّنیا وَالآخِرَةِ، وکَفاهُ المُهِمَّ فیهِما. الأمالی للمفید: ص ۲۶۲، ح ۳، الأمالی للصدوق: ص ۲۶، ح ۳۱، بشارة المصطفی: ص ۴۴، کلّها عن أبی إسحاق الهمدانی، بحارالأنوار: ج ۷، ص ۲۶۰، ح ۹.
  6. «عنه(ع): اللّهُمَّ إنَّکَ تَعلَمُ أنَّهُ لَم یَکُنِ الَّذی کانَ مِنّا مُنافَسَةً فی سُلطانٍ، ولَا التِماسَ شَیءٍ مِن فُضولِ الحُطامِ، ولکِن لِنَرُدَّ المَعالِمَ مِن دینِکَ، ونُظهِرَ الإِصلاحَ فی بِلادِکَ؛ فَیَأمَنَ المَظلومونَ مِن عِبادِکَ، وتُقامَ المُعَطَّلَةُ مِن حُدودِکَ». نهج البلاغة: الخطبة ۱۳۱، تحف العقول: ص ۲۳۹ عن الإمام الحسین(ع) نحوه، بحار الأنوار: ج ۷۷، ص ۲۹۵، ح ۳؛ تذکرة الخواصّ: ص ۱۲۰، عن عبد اللّه بن صالح العجلی.
  7. الإمام الرضا(ع)ـ فی بَیانِ الحِکمَةِ مِن خُطبَةِ یَومِ الجُمُعَةِ ـ :الجُمُعَةُ مَشهَدٌ عامٌّ، فَأَرادَ أن یَکونَ لِلإِمامِ سَبَبٌ إلی مَوعِظَتِهِم وتَرغیبِهِم فِی الطّاعَةِ، وتَرهیبِهِم مِنَ المَعصِیَةِ وفِعلِهِم وتَوقیفِهِم عَلی ما أرادوا مِن مَصلَحَةِ دینِهِم ودُنیاهُم، ویُخبِرَهُم بِما وَرَدَ عَلَیهِم مِنَ الآفاتِ ومِنَ الأَحوالِ الَّتی لَهُم فیهَا المَضَرَّةُ وَالمَنفَعَةُ». علل الشرائع: ص ۲۶۵، ح ۹، عیون أخبار الرضا(ع): ج ۲، ص ۱۱۱، ح ۱، کلاهما عن الفضل بن شاذان، بحار الأنوار: ج ۶، ص ۷۳، ح ۱.
  8. محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه قرآن و حدیث، ج۱۵، ص ۶۹-۷۱.
بازگشت به صفحهٔ «دعوت به مصالح دین و دنیا».