بنی نهد بن مرهبه
مقدمه
این طایفه را از اعراب قحطانی[۱] و از شاخه‌های بنی بکیل بن همدان گفته‌اند و از انتساب آن به نُهد بن مُرهبة بن دُعام بن مالک بن معاویة بن صعب بن دومان بن بکیل خبر داده‌اند.[۲] سر شاخه این قوم - که ابن کلبی نامش را به صورت «نُهد بن مرهبه»[۳] و برخی دیگر از منابع، به شکل «نَهد بن مرهبه»[۴] تلفظ کرده‌اند، - فرزندانی به نامهای بدَّاء و صعب داشت که نسل بنی نهد بن مرهبه از ایشان انتشار یافت.[۵] این طایفه از شاخه‌های متعددی تشکیل یافته که از جمله مهمترین آنان می‌‌توان به بجاد بن ربیعة بن حارث بن مرهبه،[۶] بنی ملاین معروف به ملاینون،[۷] بنی جعد معروف به جعود[۸] و بنی جدم معروف به أجدام[۹] و بیوتی چون آل جدیح[۱۰] اشاره کرد.
«همدانی» در ترسیم کامل محل سکونت همدانیان، از جرش تا کتنه که حدودش از هجیره تا سراة عنز و سراة حجر بن هنو بن أزد و شهرهایش جهوه و تنومه و الشّرع - از نواحی باحان - و از آنجا به سراة غامد و سپس به سراة دوس و پس آنگاه به سراة فهم وعدوان و سرانجام به سراة طائف منتهی می‌‌شود را، از بلاد بنی نهد در یمن برشمرده است.[۱۱] مخلاف صعده نیز دیگر موضعی بود که جمع زیادی از بنی نهد در آن می‌‌زیستند.[۱۲] طریب، مصابه، دره اراک، القراره، الریان، جاش، ذو بیضاء، مربع، عبالم، غرب، الحضاره، العشتان، البرادان –چاهی در تباله و عرض در نجران - ذات الاه - از قرای الدبیل و عشر[۱۳] - عاربان، سقم و روستای آنها الهجیره نیز، از دیگر منازلی بودند که ساکنانی از بنی نهد داشتند که در کنار اقلیتی از مردم بنی حرام در آن اقامت داشتند.[۱۴] ضمن این که پسوند «کوفی» برخی از رجال نهدی هم، حاکی از سکونت جمع بسیاری از آنان در عراق و به‌ویژه کوفه در نخستین سده‌های تاریخ اسلامی دارد.[۱۵]
از بنی نهد هم بسان بسیاری دیگر از طوایف و قبایل عرب، مشاهیر و رجال بسیاری برخاستند که از جمله این معاریف و مشاهیر، می‌‌توان از عمرو بن زیاد بن نصب بن بداء بن نهد بن مرهبه همدانی مرهبی از شعرای جاهلی،[۱۶] محمد بن سعید بن شجرات بن جدم و فرزندانش احمد، عبدالله، عبید، ابو علی و قبره از اعیان و بزرگان بنی نهد[۱۷] یاد کرد. ضمن این که از راویان و محدثان بنام این قوم هم باید از اشعث بن طلق نهدی،[۱۸] حبیب بن ابی ملیکه نهدی حرانی،[۱۹] علی بن غالب نهدی[۲۰] و ابوغسان مالک بن اسماعیل نهدی کوفی[۲۱] نام برد. از چهره‌های ممتاز شیعی بنی نهد و از اصحاب و یاران ائمه معصومینS و راویان روایات آنها نیز، می‌‌توان از داوود بن محمد نهدی کوفی،[۲۲] ابوعامر سفیان بن ابی لیلی همدانی نهدی،[۲۳] مجاهد بن راشد نهدی همدانی[۲۴] و قاسم بن ولید همدانی نهدی[۲۵] یاد کرد.[۲۶]
منابع
حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت
پانویس
- ↑ عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۱۱۹۷.
- ↑ هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۲۴؛ ابن حبیب بغدادی، مختلف القبائل و مؤتلفها، ج۱، ص۶۵؛ سمعانی، الانساب، ج۱۳، ص۲۱۶؛ ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الأنساب، ج۳، ص۳۳۶.
- ↑ هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۲۸.
- ↑ ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الأنساب، ج۳، ص۳۳۶؛ عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۱۱۹۷.
- ↑ هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۲۸؛ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۳۲؛ زرکلی، الاعلام، ج۸، ص۴۹.
- ↑ ابن حبیب بغدادی، مختلف القبائل و مؤتلفها، ج۱، ص۶۵.
- ↑ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۳۲.
- ↑ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۳۲؛ عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۱۲۸۳.
- ↑ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۳۲؛ عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۱۲۸۳.
- ↑ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۳۲.
- ↑ حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۱۱۹.
- ↑ حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۱۱۶.
- ↑ عشر دره ای است در اطراف صنعا. (حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۱۱۶)
- ↑ حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۱۱۶.
- ↑ ابن حبان، الثقات، ج۹، ص۱۶۵؛ سمعانی، الانساب، ج۱۳، ص۲۱۷-۲۱۸.
- ↑ مرزبانی، معجم الشعرا، ص۸۶؛ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۳۲؛ ابوالحجاج اشعری، التعریف بالأنساب و التنویه لذوی الأحساب، ص۴۸. ابن کلبی و همدانی با اندکی اختلاف از او با نام و نسب «عمرو بن رباه بن نصب بن بدَّاء بن نهد» یاد کرده است. (هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۲۸؛ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۳۲)
- ↑ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۳۲.
- ↑ ابن حبان، الثقات، ج۴، ص۳۰؛ سمعانی، الانساب، ج۱۳، ص۲۱۶.
- ↑ ابن حبان، الثقات، ج۴، ص۱۴۱؛ سمعانی، الانساب، ج۱۳، ص۲۱۶.
- ↑ سمعانی، الانساب، ج۱۳، ص۲۱۷.
- ↑ ابن حبان، الثقات، ج۹، ص۱۶۵؛ سمعانی، الانساب، ج۱۳، ص۲۱۷-۲۱۸.
- ↑ نجاشی، رجال، ص۱۶۱؛ ابن داوود حلی، رجال ابن داود، ص۹۱، علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۱۴۴.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۶۲؛ شرف الدین، مع موسوعات رجال الشیعه، ج۳، ص۶۷.
- ↑ ابن ابی‌حاتم، الجرح و التعدیل، ج۸، ص۳۲۰؛ شیخ طوسی، رجال، ص۳۱۰؛ شبستری، الفائق فی رواة و اصحاب الامام الصادقS، ج۳، ص۱۶.
- ↑ نمازی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۶، ص۲۶۳.
- ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.