ثابت بن مسعود
آشنایی اجمالی
به گفته ابن عبدالبر[۱]، صفوان بن محرز[۲] می‌گوید: همسایه‌‌ام مردی از اصحاب رسول خدا (ص) بود که گمان می‌کنم ثابت بن مسعود نام داشت و من همسایه‌ای بهتر از او ندیدم. ذهبی[۳] این خبر را ناشی از اشتباه ابن عبد البر می‌داند. ابن اثیر[۴] و ابن حجر[۵] نیز از ثابت یاد کرده، گفته‌اند: ابو موسی مدینی در استدراک بر ابن منده و عبدان آورده است که عبدان می‌گوید: جز آنچه صفوان از ثابت نقل کرده است، از او اطلاعی ندارم. براساس خبر صفوان، ثابت در طواف و نماز پشت مقام ابراهیم (ع) همراه صفوان بوده و حدیث مشهور «اَلْأَرْوَاحُ جُنُودٌ مُجَنَّدَةٌ...»؛ را نقل کرده است[۶]. سپس ابوموسی با شگفتی از برداشت ابن منده و عبدان از این خبر، در مناقشه‌ای ادبی می‌گوید: منظور از «ثابت» ثابت بنانی راوی و مقصود از «ابن مسعود» همان عبدالله بن مسعود، صحابی مشهور بوده که روایت یاد شده را نقل کرده است و شخص دیگری نیست[۷]. ابن حجر[۸]، پس از نقل سخن ابوموسی و مناقشه ادبی او می‌گوید: من به سبب وجود صفوان بن محرز در این خبر سکوت می‌کنم؛ چراکه گمان نمی‌کنم صفوان، عبدالله بن مسعود را دیده باشد. با این توضیح به نظر می‌رسد ابن حجر، برخلاف برداشت ابوموسی، ثابت بن مسعود را شخصی جدا از عبدالله بن مسعود می‌داند.[۹]
منابع
پانویس
- ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۱.
- ↑ تابعی مشهور، م ۷۴؛ ر. ک: ابن حجر، الاصابه، ج۳، ص۳۷۹ و ۳۸۰.
- ↑ ذهبی، تجرید أسماء الصحابه تجرید أسماء الصحابه، ج۱، ص۶۴.
- ↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۵۳.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۳۴.
- ↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۵۳؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۳۴.
- ↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۵۳.
- ↑ ابن حجرف ج۱، ص۵۳۵.
- ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «ثابت بن مسعود»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص: ۳۰۶.