علی بن یقطین اسدی

آشنایی اجمالی

ابوالحسن علی بن یقطین بن موسی بن عبدالرحیم بغدادی اسدی کوفی به سال ۱۲۴هـ در کوفه به دنیا آمد و همراه پدر به مدینه هجرت کرد و پس از آن به بغداد آمد.[۱] در آغاز به داد و ستد ابزار (نوعی ادویه یا دیگ افزار) پرداخت،[۲] سپس به دستگاه خلافت عباسیان راه یافت و از کارگزاران مهدی عباسی[۳] و از نزدیکان هارون الرشید گردید.

در شیعی بودن او تردید نیست، اما مذهب او همانند پدرش از نظر عباسیان پنهان بود.[۴] علی از اصحاب امام کاظم(ع) بود[۵] و با امام ارتباط نزدیک داشت و نزد حضرت از اعتبار بسیاری برخوردار بود[۶] و از راویان موثقی است که یک حدیث از امام صادق(ع)، و احادیث بسیاری از امام کاظم(ع) نقل کرده است.[۷] راویان متعددی از وی روایت کرده‌اند که از آن میان کسانی چون برادرش یعقوب بن یقطین، فرزندش حسن بن علی بن یقطین و محمد بن ابی عمیر را می‌‌توان نام برد.[۸] او از دوستان ابوالعتاهیه، شاعر معروف بود و سالانه کمک مالی فراوانی به ابوالعتاهیه می‌‌نمود.[۹]

وی فردی محدث، فقیه، متکلم و از بزرگان شیعه بود[۱۰] و نویسندگان شیعی بر این باورند که او به توصیه امام کاظم(ع) در دستگاه خلافت باقی ماند تا از ستمدیدگان پشتیبانی کند و یاور شیعیان باشد، از این رو بارها درباره مذهب و ارتباط او با امام کاظم(ع) به هارون سعایت شد، ولی گزندی به او نرسید.[۱۱] در مورد ایمان و پارسایی علی بن یقطین، روایات بسیاری آمده است از جمله اینکه امام کاظم(ع) بهشت را برای او تضمین کرده است.[۱۲]

او دارای آثار و تألیفاتی نیز بوده که از آن جمله است: «کتاب ما سئل عنه الصادق من امور الملاحم»، «کتاب مناظرته للشاک بحضرة جعفر»(ع)[۱۳] و «مسائل عن ابی الحسن موسی بن جعفر»(ع).[۱۴] سرانجام او به سال ۱۸۲هـ در زمانی که امام کاظم(ع) زندانی بود، در بغداد درگذشت[۱۵] و محمد امین بر جنازه‌اش نماز گزارد.[۱۶].[۱۷]

جستارهای وابسته

منابع

  1.   جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱

پانویس

  1. الفهرست (طوسی)، ص۹۰.
  2. اختیار معرفة الرجال، ص۴۳۰.
  3. تاریخ الطبری، ج۸، ص۴۱۰ و۴۱۱.
  4. اعیان الشیعه، ج۸، ص۳۷۱.
  5. رجال الطوسی، ص۳۵۴؛ رجال البرقی، ص۴۸.
  6. الفهرست (طوسی)، ص۹۰.
  7. رجال النجاشی، ج۲، ص۱۰۸.
  8. جامع الرواة، ج۱، ص۶۰۹.
  9. الاغانی، ج۴، ص۵۰.
  10. دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲، ص۱۸۴.
  11. اعیان الشیعه، ج۸، ص۳۷۱.
  12. اختیار معرفة الرجال، ص۲۶۹ و۴۳۰ ـ ۴۳۷.
  13. الفهرست (الندیم)، ص۲۷۹.
  14. الفهرست (طوسی)، ص۹۰.
  15. رجال النجاشی، ج۲، ص۱۰۸؛ تنقیح المقال، ج۲، ص۳۱۵.
  16. الفهرست (الندیم)، ص۲۷۹؛ الفهرست (طوسی)، ص۹۰.
  17. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص۵۲۶-۵۲۷.