مقدمه

توانگر، صاحب مال، ثروتمند[۱] در مقابل فقیر[۲]. اصل آن به معنای کفایت[۳].

﴿كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاءِ مِنْكُمْ[۴].

اغنیا از طبقات اجتماعی است که در قرآن کریم در مقابل فقرا از آنان نام برده شده و آیه شریفه ﴿مَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاءِ مِنْكُمْ[۵] حاوی این نکته است که اموال و ثروت در دست اغنیا در چرخش است و دولت اسلامی باید با توزیع برخی اموال عمومی و مالیات‌ها (مانند فی‌ء)، این چرخش را به نفع فقرا تغییر دهد[۶].[۷]

منابع

پانویس

  1. ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۳۹۷؛ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۱۲.
  2. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۲۷۴.
  3. ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۳۹۷.
  4. «آنچه خداوند از (دارایی‌های) اهل این شهرها بر پیامبرش (به غنیمت) بازگرداند از آن خداوند و پیامبر و خویشاوند و یتیمان و مستمندان و در راه مانده است تا میان توانگران شما دست به دست نگردد و آنچه پیامبر به شما می‌دهد بگیرید و از آنچه شما را از آن باز می‌دارد دست بکشید و از خداوند پروا کنید که خداوند، سخت کیفر است» سوره حشر، آیه ۷.
  5. «آنچه خداوند از (دارایی‌های) اهل این شهرها بر پیامبرش (به غنیمت) بازگرداند از آن خداوند و پیامبر و خویشاوند و یتیمان و مستمندان و در راه مانده است تا میان توانگران شما دست به دست نگردد و آنچه پیامبر به شما می‌دهد بگیرید و از آنچه شما را از آن باز می‌دارد دست بکشید و از خداوند پروا کنید که خداوند، سخت کیفر است» سوره حشر، آیه ۷.
  6. وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۲۸، ص۸۱.
  7. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۳۵.