بنی‌تمیم در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

== جایگاه [[سیاسی]] - [[اجتماعی]] [[تمیم]] ==

=== [[عصر جاهلی]] ===

در جنگ "اِیاد" دسته‌هایی از [[بنی بکر]]، که از کمک‌های ساسانیان بهره‌مند بودند، به قبیله [[بنی یربوع]] [[حمله]] کردند، گروهی از سواران مشهور دو طرف کشته و [[اسیر]] شدند که از معروفترینِ این [[اسیران]]، [[بسطام بن قیس شیبانی]] از [[شجاعان]] [[عرب جاهلی]] بود.<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج ۱، ص۶۱۲.</ref> از دیگر جنگ‌های [[جاهلی]] این قبیله که در عین حال از بزرگترینِ ایام العرب نیز خوانده شده است، نبرد "شعب جَبَلَه" بود که از سر انتقام‌کُشی یا بر سر تصاحب مراتع روی داد و [[بلاذری]] [[زمان]] وقوع آن را هفده سال قبل از [[تولد پیامبر]]{{صل}} دانسته است.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج ۱۱، ص۲۰.</ref> بنا به [[روایت]] [[ابن اثیر]]، در این [[جنگ]] تمام تیره‌های تمیمی جز [[بنی سعد]]، همراه با [[بنی غَطَفان]] و [[بنی اسد]] از [[اعراب]] جنوبی، علیه [[بنی عامر]] و [[بنی عبس]] هم‌پیمان شدند.<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج ۱، ص۵۸۳ ـ ۵۸۵.</ref> بنی عامر بواسطه یکی از [[جاسوسان]] خود از این واقعه اطلاع یافتند و با طراحی نقشه‌ای منحصر به فرد، بر آنان تاختند و بسیاری از [[تمیمیان]]، از جمله [[عمرو بن جَون]] و [[لقیط بن زراره]] [[فرمانده]] [[بنی تمیم]] را به [[قتل]] رساندند.<ref>نیز رجوع کنید به ابن حبیب، المحبر، ص۲۴۷؛ رودگر، قنبرعلی، مقاله "تمیم"، دانشنامه جهان اسلام، ج۸.</ref> علاوه بر این جنگ، نبردهای «[[یوم]] ذی نَجَب»،<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۲۰۱؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱، ص۵۹۵؛ عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۲، ص۷۰۹.</ref> «لیلة الوَتِدَه» <ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۳۶۰.</ref> و «یوم المروت»<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱، ص۶۳۱.</ref> هم از دیگر جنگ‌هایی بود که [[مردم]] [[تمیم]] را رودرروی بنی عامر قرار داد. "جنگ طِخْفَه" که در اواخر [[قرن ششم]] میلادی روی داد، را نیز می‌‌توان از پیکارهای مهم بنی تمیم در [[عهد]] [[جاهلی]] به شمار آورد؛ چراکه از یک سو، [[جنگی]] داخلی میان تیره‌های تمیمی ([[بنی یربوع]] و [[بنی دارم]] از تیره‌های [[بنی حنظله]]) محسوب می‌‌شد و از سوی دیگر، چگونگی مناسبات خارجی آنها را تا حدی نمایان می‌‌ساخت.<ref>رجوع کنید به د. اسلام، چاپ دوم، ذیل مدخل بنی حنظله.</ref>

پس از پایان یافتن [[فتنه]] [[جمل]]، برخی از [[تمیمیان]] به [[سجستان]] و زرنج رفتند و در آن مناطق به [[غارتگری]] پرداختند تا اینکه [[عبدالله بن عباس]] با فرستادن سپاهی<ref>نیز در باب این نبرد و نبردهای جاهلی دیگر بنی تمیم ر. ک. به: عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۱، ص۱۲۷-۱۲۹.</ref> به [[فرماندهی]] [[ربعی بن کاس عنبری]] آنان را [[سرکوب]] کرد.<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج ۳، ص۲۶۴.</ref>

با پایان یافتن این نبرد، گروهی از تمیمیان در شمار [[خوارج]] درآمده، برخی از آنها از سرکردگان فرقه‌های خوارج چون [[اباضیه]] و [[ازارقه]] شدند<ref>عبداللّه محمودحسین، قبیلة تمیم عبر العصور، ص۱۰۹-۱۱۲.</ref> که از جمله آنان می‌توان از [[حرقوص بن زهیر]]، [[مسعر بن فدکی]]،<ref>عیسی زاده، خوارج تندیس فتنه، ص۱۳۸-۱۱۱.</ref> [[عُروة بن اُدَیه]] نام برد.<ref>ابن کلبی، جمهرة النسب، ج۱، ص۲۱۷، ۲۲۵-۲۲۶؛ ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۲۳ و ۲۲۵.</ref>