جهاد در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'غالب' به 'غالب'
جز (جایگزینی متن - 'افراط و تفریط' به 'افراط و تفریط')
جز (جایگزینی متن - 'غالب' به 'غالب')
خط ۶۷: خط ۶۷:


==مسائل جهاد و دفاع==
==مسائل جهاد و دفاع==
۱. '''نقش [[مصلحت]] در جهاد''': به [[باور]] فقیهان، در جهاد ابتدایی، اگر [[دشمن]] [[غالب]] باشد یا مصلحت دیگری اقتضا کند، [[حاکم]] می‌تواند با [[دشمن]] [[قرارداد]] [[آتش‌بس]] [[امضا]] کند<ref>طوسی، محمد بن حسن، المبسوط، ج۲، ص۵۱؛ راوندی، قطب الدین، فقه القرآن، ج۱، ص۳۵۵.</ref>. این [[حکم]] در [[جهاد دفاعی]] نیز کاربرد دارد<ref>طوسی، محمد بن حسن، المبسوط، ج۲، ص۵۱؛ نووی، یحیی بن شرفی، المجموع فی شرح المهذب، ج۱۹، ص۴۴۱؛ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۱، ص۲۹۲.</ref>. با توجه به عبارات [[فقیهان]]، عامل اصلی پذیرش یا ردّ آتش‌بس ارزیابی حاکم نسبت به وجود [[مصلحت]] و عدم آن است<ref>طوسی، محمد بن حسن، المبسوط، ج۲، ص۵۰؛ طباطبایی، سیدعلی، ریاض المسائل، ج۸، ص۶۴.</ref>. [[امام خمینی]] نیز در برخی موضع‌گیری‌های خویش، از جمله پیامی که به مناسبت قبول قطعنامه ۵۹۸ و پذیرش [[صلح]] صادر کرد، مصلحت را عامل اصلی خواند<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ج۲۱، ص۹۲.</ref>؛
۱. '''نقش [[مصلحت]] در جهاد''': به [[باور]] فقیهان، در جهاد ابتدایی، اگر [[دشمن]] غالب باشد یا مصلحت دیگری اقتضا کند، [[حاکم]] می‌تواند با [[دشمن]] [[قرارداد]] [[آتش‌بس]] [[امضا]] کند<ref>طوسی، محمد بن حسن، المبسوط، ج۲، ص۵۱؛ راوندی، قطب الدین، فقه القرآن، ج۱، ص۳۵۵.</ref>. این [[حکم]] در [[جهاد دفاعی]] نیز کاربرد دارد<ref>طوسی، محمد بن حسن، المبسوط، ج۲، ص۵۱؛ نووی، یحیی بن شرفی، المجموع فی شرح المهذب، ج۱۹، ص۴۴۱؛ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۱، ص۲۹۲.</ref>. با توجه به عبارات [[فقیهان]]، عامل اصلی پذیرش یا ردّ آتش‌بس ارزیابی حاکم نسبت به وجود [[مصلحت]] و عدم آن است<ref>طوسی، محمد بن حسن، المبسوط، ج۲، ص۵۰؛ طباطبایی، سیدعلی، ریاض المسائل، ج۸، ص۶۴.</ref>. [[امام خمینی]] نیز در برخی موضع‌گیری‌های خویش، از جمله پیامی که به مناسبت قبول قطعنامه ۵۹۸ و پذیرش [[صلح]] صادر کرد، مصلحت را عامل اصلی خواند<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ج۲۱، ص۹۲.</ref>؛


۲. '''[[آمادگی]] و [[تهیه مقدّمات]]''': [[قرآن کریم]] ضمن دستور به گردآوری ادوات نظامی و کسب آمادگی‌های لازم، یکی از اهداف این [[فرمان]] را بازدارندگی و ایجاد [[ترس]] در [[دل]] دشمن دانسته است<ref>{{متن قرآن|وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ}} «و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس می‌افکنید؛ و نیز جز آنها کسانی دیگر را که شما نمی‌شناسید (اما) خداوند آنان را می‌شناسد؛ و آنچه در راه خداوند ببخشید، به شما تمام باز خواهند داد و بر شما ستم نخواهد رفت» سوره انفال، آیه ۶۰.</ref>. فقیهان نیز از این [[آیه]] [[وجوب]] تهیه مقدّمات را برداشت کرده‌اند<ref>منتظری، حسینعلی، دراسات فی ولایة الفقیه، ج۲، ص۷۵۶؛ مشکینی، علی، مصطلحات الفقه، ص۱۳۰.</ref> و آن را شامل هر نوع آمادگی و گردآوری تجهیزات دانسته‌اند<ref>راوندی، قطب الدین، فقه القرآن، ج۱، ص۳۳۳؛ منتظری، حسینعلی، دراسات فی ولایة الفقیه، ج۲، ص۷۵۶.</ref>. در [[احادیث]] نیز بر آمادگی و [[تهیه مقدمات]] [[دفاع]] تأکید شده است<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۵، ص۴۸ - ۵۱؛ مغربی، قاضی نعمان، دعائم الإسلام، ج۱، ص۳۴۴.</ref>. تجویز شرط‌بندی در برخی امور، مانند اسب‌دوانی و [[تیراندازی]] نیز به منظور تقویت [[مسلمانان]] و ایجاد [[آمادگی]] در امور نظامی شمرده شده است<ref>ابن جنید، محمد بن احمد، مجموعة فتاوی ابن جنید، ص۲۲۹؛ ابن ادریس حلی، محمد بن منصور، السرائر، ج۳، ص۱۴۶.</ref>. بر این اساس و با توجه به این ملاک، [[امام خمینی]] و برخی معاصران، موضوع [[سبق و رمایه]] را مختص به اسب و تیراندازی با کمان ندانسته‌اند و [[حکم]] آن را به آلات و وسایل [[جنگی]] جدید نیز توسعه داده‌اند<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ج۱۱، ص۱۲۱؛ ج۲۱، ص۱۵۰ - ۱۵۱؛ منتظری، حسینعلی، دراسات فی ولایة الفقیه، ج۲، ص۷۶۰.</ref>.
۲. '''[[آمادگی]] و [[تهیه مقدّمات]]''': [[قرآن کریم]] ضمن دستور به گردآوری ادوات نظامی و کسب آمادگی‌های لازم، یکی از اهداف این [[فرمان]] را بازدارندگی و ایجاد [[ترس]] در [[دل]] دشمن دانسته است<ref>{{متن قرآن|وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ}} «و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس می‌افکنید؛ و نیز جز آنها کسانی دیگر را که شما نمی‌شناسید (اما) خداوند آنان را می‌شناسد؛ و آنچه در راه خداوند ببخشید، به شما تمام باز خواهند داد و بر شما ستم نخواهد رفت» سوره انفال، آیه ۶۰.</ref>. فقیهان نیز از این [[آیه]] [[وجوب]] تهیه مقدّمات را برداشت کرده‌اند<ref>منتظری، حسینعلی، دراسات فی ولایة الفقیه، ج۲، ص۷۵۶؛ مشکینی، علی، مصطلحات الفقه، ص۱۳۰.</ref> و آن را شامل هر نوع آمادگی و گردآوری تجهیزات دانسته‌اند<ref>راوندی، قطب الدین، فقه القرآن، ج۱، ص۳۳۳؛ منتظری، حسینعلی، دراسات فی ولایة الفقیه، ج۲، ص۷۵۶.</ref>. در [[احادیث]] نیز بر آمادگی و [[تهیه مقدمات]] [[دفاع]] تأکید شده است<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۵، ص۴۸ - ۵۱؛ مغربی، قاضی نعمان، دعائم الإسلام، ج۱، ص۳۴۴.</ref>. تجویز شرط‌بندی در برخی امور، مانند اسب‌دوانی و [[تیراندازی]] نیز به منظور تقویت [[مسلمانان]] و ایجاد [[آمادگی]] در امور نظامی شمرده شده است<ref>ابن جنید، محمد بن احمد، مجموعة فتاوی ابن جنید، ص۲۲۹؛ ابن ادریس حلی، محمد بن منصور، السرائر، ج۳، ص۱۴۶.</ref>. بر این اساس و با توجه به این ملاک، [[امام خمینی]] و برخی معاصران، موضوع [[سبق و رمایه]] را مختص به اسب و تیراندازی با کمان ندانسته‌اند و [[حکم]] آن را به آلات و وسایل [[جنگی]] جدید نیز توسعه داده‌اند<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ج۱۱، ص۱۲۱؛ ج۲۱، ص۱۵۰ - ۱۵۱؛ منتظری، حسینعلی، دراسات فی ولایة الفقیه، ج۲، ص۷۶۰.</ref>.
۲۱۸٬۲۱۰

ویرایش