غزوه فتح مکه: تفاوت میان نسخه‌ها

*[[پیش‌بینی]] می‌شد [[همکاری]] [[قریش]] با [[بنی‌بکر]] که ظاهراً بدون [[مشورت]] با [[ابوسفیان]] صورت گرفته بود با پاسخ محکم [[رسول خدا]]{{صل}} رو به رو شود<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۷۸۵.</ref>. آنان از کرده خود پشیمان شدند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۲.</ref>؛ از این‌رو، [[تصمیم]] گرفتند [[ابوسفیان]] را با عنوان [[نماینده]] [[قریش]] برای [[مذاکره]] و جلب [[رضایت]] [[پیامبر]]{{صل}} و تمدید [[صلح‌نامه]] به [[مدینه]] بفرستند. [[ابوسفیان]] نیز راهی [[مدینه]] شد<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۷۸۵.</ref>. از سوی دیگر، [[عمرو بن سالم کعبی خزاعی]]، [[رئیس]] [[خزاعه]] به همراه گروهی از خزاعی‌ها زودتر از [[ابوسفیان]] خود را به [[مدینه]] رساند و آن [[حضرت]] را از [[شبیخون]] [[بنی‌بکر]] و [[همراهی]] [[قریش]] با آنان [[آگاه]] کرد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۳۹۴؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۴۴.</ref>.

*[[رسول الله]]{{صل}} ردای خود را کشید؛ برخاست و فرمود: "اگر بنی‌کعب را [[یاری]] ندهم همچنان که خود را [[یاری]] می‌دهم، [[خدا]] مرا [[یاری]] ندهد"<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۲.</ref>. [[نبی مکرم اسلام]] با بیان این جمله، [[اصحاب]] را از [[جنگ]] با [[مشرکان]] [[مکه]] باخبر کرد. [[ابوسفیان]] که پس از [[خزاعیان]] وارد [[مدینه]] شد با سردی هرچه تمام‌تر [[مسلمانان]] حتی [[ام‌حبیبه]]<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۴۶.</ref>، دخترش روبه‌رو شد. او کوشید [[پیمان‌نامه]] را [[تجدید]] کند و بر مدت آن بیفزاید؛ اما [[پیامبر]]{{صل}} نپذیرفت و سرانجام، [[ابوسفیان]] [[دست]] خالی به [[مکه]] بازگشت<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۳۴۹؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۴۶- ۴۷.</ref><ref>[[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[غزوه فتح مکه (مقاله)|غزوه فتح مکه]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۲، ص:۱۸۸-۱۸۹.</ref>.

*گفتنی است حین [[تجهیز]] [[سپاه]]، یکی از افراد [[مدینه]] به نام [[حاطب بن ابی‌بلتعه]] نامه‌ای به [[قریش]] نوشت تا آنان را از حرکت [[سپاه اسلام]] [[آگاه]] کند. [[پیامبر]] از این امر [[آگاه]] شد و [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}} را همراه [[مقداد بن عمرو ]](یا [[زبیر]]) فرستاد. آنان فرستاده [[حاطب بن ابی‌بلتعه]] و [[نامه]] را گرفتند و [[خدمت]] آن [[حضرت]] آوردند. در این میان، [[حاطب بن ابی‌بلتعه]] بازخواست و [[سرزنش]] شد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۲؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۴۹.</ref>. [[سپاه اسلام]] که عصر روز چهارشنبه، دهم [[رمضان]] از [[مدینه]] خارج شد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۲؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۳۹۸- ۳۹۹؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۲۴۲.</ref> تا نزدیک منطقه "مرّالظهران" آمد؛ حال آنکه هیچ‌ کس نمی‌دانست مقصد [[سپاه]] باعظمت [[اسلام]] کجاست<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۴۰۰.</ref>. همین امر باعث شد ثقیف و [[هوازن]] [[احساس]] خطر کنند و آماده [[دفاع]] از خود شوند<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۸۰۵.</ref>. عده‌ای هرچه کوشش کردند از لابه‌لای صحبت‌های [[رسول خدا]] مقصد را بفهمند، موفق نشدند<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۸۰۲-۸۰۳.</ref>. [[سپاهیان]] [[اسلام]] تا منطقه "قدید" هیچ پرچمی در دست نداشتند<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۵۰.</ref>. [[حضرت]] در این منطقه، پرچمداران را مشخص کرد<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۸۰۰-۸۰۱؛ ۸۱۳.</ref>. [[پیامبر]]{{صل}}، [[پرچم]] [[مهاجران]] را به دست [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}} و [[زبیر]] و [[سعد بن ابی‌وقاص]] داد <ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۸۰۰.</ref>. زمانی که [[سپاهیان]] [[اسلام]] به مرالظهران رسیدند، [[رسول الله]]{{صل}} [[دستور]] توقف داد.

*[[ابوسفیان]] که شب را در [[خیمه‌گاه]] [[اسلام]] به سر برد، هنگام [[اذان]] صبح، وقتی [[مسلمانان]] را دید که دور [[رسول خدا]]{{صل}} جمع شده‌اند و به [[آب]] وضوی ایشان [[تبرک]] می‌جویند، بسیار متحیر شد<ref>محمد بن موسی بن عقبه، المغازی النبویه، ص۳۵۲؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۴۰۳.</ref>. سرانجام، وی به ظاهر، [[اسلام]] را برگزید<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۸۱۸؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۵۹؛ ابن هشام السیرة النبویه، ج۲، ص۴۰۱.</ref> و قرار شد به [[مکه]] بازگردد و اعلام کند هر که [[شهادتین]] را بر زبان جاری کند و [[مسلمان]] شود و دست از [[جنگ]] بردارد، در [[امان]] است. همچنین کسانی که سلاح‌های خود را [[زمین]] بگذارند و آنان که کنار [[کعبه]] یا در [[خانه]] [[ابوسفیان]] بنشینند، در امان‌اند<ref>محمد بن موسی بن عقبه، المغازی النبویه، ص۳۵۳؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۴۰۳؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۲۴۶.</ref><ref>[[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[غزوه فتح مکه (مقاله)|غزوه فتح مکه]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۲، ص:۱۸۹-۱۹۱.</ref>.

*[[ابوسفیان]] پس از آنکه [[عظمت]] [[سپاهیان]] [[اسلام]] را دید، به [[مکه]] بازگشت و مکیان را به [[جنگ]] و [[مقاومت]] نکردن برانگیخت<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۸۳۲؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۴۰۴.</ref>. از طرفی دیگر، برخی از [[مشرکان]]، مانند [[سهیل بن عمرو]] و [[عکرمة بن ابی‌جهل]] [[مردم]] را به [[جنگ]] علیه [[پیامبر]]{{صل}} فرا می‌خواندند. عده‌ای از [[قریش]] و بنی‌هذیل و [[بنی‌بکر]] با آنان همراه شدند و قسم یاد کردند که اجازه ندهند [[رسول خدا]]{{صل}} وارد [[مکه]] شود<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۸۲۳؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۲۴۷.</ref>. [[پیامبر]]{{صل}}، [[سپاهیان]] را تقسیم کرد، قرار شد [[سعد بن عباده]]، [[زبیر بن عوام]]، [[خالد بن ولید]] و خود آن [[حضرت]] از مناطق مختلف وارد [[مکه]] شوند <ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۳.</ref>. ورود [[مسلمانان]]، تنها از ناحیه‌ای که [[فرماندهی]] آن را [[خالد بن ولید]] عهده‌دار بود، با [[مقاومت]] روبه‌رو شد. در این درگیری که به کشته شدن ۲۳ یا ۲۴ نفر از [[مشرکان]] انجامید، هیچ صدمه‌ای به [[مسلمانان]] وارد نشد<ref>احمد بن یحیی بلاذری، الانساب الاشراف، ج۱، ص۳۵۵؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۴۰۷.</ref><ref>[[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[غزوه فتح مکه (مقاله)|غزوه فتح مکه]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۲، ص:۱۹۱.</ref>.

*[[پیامبر]]{{صل}} پیش از حرکت، از [[قتل]] و [[خونریزی]] [[نهی]] کرد؛ اما [[دستور]] [[قتل]] شش مرد و دو [[زن]] از مکیان را صادر فرمود. مردان، [[عکرمة بن ابی‌جهل]]، [[هبار بن اسود]]، [[عبدالله بن سعد بن ابی‌سرح]]، [[مقیس بن صبابة لیثی]]، [[حویرث بن نفیذ]] و [[عبدالله بن هلال بن خطل ادرمی]]، و [[زنان]]، [[هند دختر عتبه]] و [[ساره]] بودند. گفتنی است همه این افراد سابقه اسلام‌ ستیزی و [[دشمنی]] با [[رسول خدا]]{{صل}} را در کارنامه خود داشته‌اند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۳؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۸۵۵-۸۶۰؛ احمد بن یحیی بلاذری، الانساب الاشراف، ج۱، ص۳۵۷.</ref>. سرانجام [[مسلمانان]] با دادن دو [[شهید]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۳؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۴۰۷.</ref>، وارد [[مکه]] شدند. [[پیامبر]]{{صل}} همراه [[مسلمانان]]، تکبیرگویان به [[مسجدالحرام]] وارد شد. شماری از [[مشرکان]] از فراز کوه این صحنه‌ها را [[مشاهده]] می‌کردند. [[حضرت]] پس از [[طواف]]، وارد [[کعبه]] شد. به [[دستور]] ایشان ۳۶۰ [[بت]] که بزرگ‌ترین آنها "[[هبل]]" نام داشت، همراه تصاویر و [[شمایل]] دیوارها از بین برده شد<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۸۳۲- ۸۳۴.</ref>. [[رسول الله]]{{صل}} به هر یک از [[بت‌ها]] که می‌رسید، این [[آیه شریفه]] را [[تلاوت]] می‌کرد: {{متن قرآن|جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا}}<ref>«و بگو حقّ آمد و باطل از میان رفت؛ بی‌گمان باطل از میان رفتنی است» سوره اسراء، آیه ۸۱.</ref><ref>احمد بن یحیی بلاذری، الانساب الاشراف، ج۱، ص۳۶۱؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۴۱۷.</ref>.

*[[شعار]] [[مسلمانان]] هنگام ورود به [[مکه]]، "[[اسلام]] از گذشته کسی که [[مسلمان]] شود، [[چشم‌پوشی]] می‌کند" بود<ref>{{عربی|الإسلام يجبّ ما قبله}}محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۸۴۸.</ref>. [[پیامبر]]{{صل}} نام [[طلقاء]] ([[آزادشدگان]]) را بر تازه [[مسلمانان]] [[مکه]] نهاد<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۶۱؛ علی بن الحسین مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۲، ص۲۹۰؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۲۵۲.</ref>؛ عنوانی که به [[منت]] [[رسول خدا]]{{صل}} در [[آزاد]] کردن آنها اشاره می‌کرد. چون وقت [[نماز]] فرا رسید، [[بلال]] بر فراز [[کعبه]] [[اذان]] گفت، و این اول [[اذان]] [[مسلمانان]] در آنجا بود <ref>احمد بن یحیی بلاذری، الانساب الاشراف، ج۱، ص۳۵۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۴.</ref>.

*[[حضرت]] در مسیر بازگشت از [[مسجدالحرام]]، در کنار "حزوره"، [[بازار]] نزدیک [[مسجدالحرام]] ایستاد و خطاب به [[زمین]] [[مکه]] فرمود: "تو برای من [[بهترین]] و محبوب‌ترین [[زمین]] [[خدا]] هستی و اگر مرا از تو بیرون نمی‌راندند، هرگز از تو جدا نمی‌شدم"<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۴.</ref>. [[رسول الله]]{{صل}} در طول حضور پانزده روزه خود در [[مکه]]، گروه‌هایی را برای شکستن بت‌های اطراف [[شهر]] روانه کردند. از بت‌های بزرگ و معروفی که شکسته شد، می‌توان به [[عزی]]، [[منات]]، سواع، بوانه و ذوالکفین اشاره کرد. همچنین منادی از طرف آن [[حضرت]] ندا داد که هر کس به [[خدا]] و [[رسول خدا]]{{صل}}[[ایمان]] دارد، نباید در خانه خود [[بت]] نگه دارد و باید آنها را بشکند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۴.</ref>.