بحث:ویژگی‌های علم معصوم چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
==ويژگى هاى علمى اهل بيت عليهم السّلام==
==ویژگی های علمی [[اهل بیت]] علیهم السّلام==


خَصائِصُهُم فِي العِلمِ
خَصائِصُهُم فِی العِلمِ




4 / 1 ـ 1
۴ / ۱ ـ ۱




خَزَنَةُ عِلمِ اللّهِ عز و جل
خَزَنَةُ عِلمِ اللّهِ عز و جل


383.رسول اللّه صلى الله عليه و آله عن اللّه عز و جل ـ في خَصائِصِ أهلِ البَيتِ عليهم السلام ـ :وهُم خُزّاني عَلى عِلمي مِن بَعدِكَ .[1]
۳۸۳.رسول اللّه{{صل}} عن اللّه عز و جل ـ فی خَصائِصِ أهلِ البَیتِ{{عم}} ـ :وهُم خُزّانی عَلی عِلمی مِن بَعدِکَ .[۱]


384.الإمام الباقر عليه السلام : وَاللّهِ إنّا لَخُزّانُ اللّهِ في سَمائِهِ وأرضِهِ ، لا عَلى ذَهَبٍ ولا عَلى فِضَّةٍ إلّا عَلى عِلمِهِ .[2]
۳۸۴.الإمام الباقر{{ع}} : وَاللّهِ إنّا لَخُزّانُ اللّهِ فی سَمائِهِ وأرضِهِ ، لا عَلی ذَهَبٍ ولا عَلی فِضَّةٍ إلّا عَلی عِلمِهِ .[۲]


385.عنه عليه السلام : نَحنُ خُزّانُ عِلمِ اللّهِ ، ونَحنُ تَراجِمَةُ وَحيِ اللّهِ .[3]
۳۸۵.عنه{{ع}} : نَحنُ خُزّانُ عِلمِ اللّهِ ، ونَحنُ تَراجِمَةُ وَحیِ اللّهِ .[۳]


[1] الكافي : ج 1 ص 193 ح 4 ، و ص 209 ح 4 ، بصائر الدرجات : ص 54 ح 3 كلاهما عن أبي حمزة الثماليّ عن الإمام الباقر عليه السلام ، بحار الأنوار : ج 26 ص 107 ح 12 .
[۱] الکافی : ج ۱ ص ۱۹۳ ح ۴ ، و ص ۲۰۹ ح ۴ ، بصائر الدرجات : ص ۵۴ ح ۳ کلاهما عن أبی حمزة الثمالیّ عن الإمام الباقر{{ع}} ، بحار الأنوار : ج ۲۶ ص ۱۰۷ ح ۱۲ .
[2] الكافي : ج 1 ص 192 ح 2 ، بصائر الدرجات : ص 104 ح 1 ، إعلام الورى : ج 1 ص 509 كلّها عن سورة بن كليب ، بحار الأنوار : ج 26 ص 105 ح 1 .
[۲] الکافی : ج ۱ ص ۱۹۲ ح ۲ ، بصائر الدرجات : ص ۱۰۴ ح ۱ ، إعلام الوری : ج ۱ ص ۵۰۹ کلّها عن سورة بن کلیب ، بحار الأنوار : ج ۲۶ ص ۱۰۵ ح ۱ .
[3] الكافي : ج 1 ص 192 ح 3 ، بصائر الدرجات : ص 104 ح 6 كلاهما عن سدير ، إعلام الورى : ج 1 ص 535 عن سدير الصيرفي عن الإمام الصادق عليه السلام ، بشارة المصطفى : ص 158 عن جابر بن عبد اللّه فيه «ورثة» بدل «تراجمة» ،بحار الأنوار : ج 26 ص 105 ح 4 .
[۳] الکافی : ج ۱ ص ۱۹۲ ح ۳ ، بصائر الدرجات : ص ۱۰۴ ح ۶ کلاهما عن سدیر ، إعلام الوری : ج ۱ ص ۵۳۵ عن سدیر الصیرفی عن الإمام الصادق{{ع}} ، بشارة المصطفی : ص ۱۵۸ عن جابر بن عبد اللّه فیه «ورثة» بدل «تراجمة» ،بحار الأنوار : ج ۲۶ ص ۱۰۵ ح ۴ .
===گنجوران دانش خداوند===
===گنجوران دانش خداوند===


383.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ به نقل از خداوند عز و جل، در توصيف ويژگى هاى اهل بيت عليهم السلام ـ :و آنها پس از تو، گنجُوران علم من اند .
۳۸۳.پیامبر خدا{{صل}} ـ به نقل از خداوند عز و جل، در توصیف ویژگی های [[اهل بیت]]{{عم}} ـ :و آنها پس از تو، گنجُوران علم من اند .


384.امام باقر عليه السلام : به خدا سوگند ، ما گنجوران خدا در آسمان و زمين هستيم ، نه بر زر و سيم ، كه گنجوران علم اوييم .
۳۸۴.امام باقر{{ع}} : به خدا سوگند ، ما گنجوران خدا در آسمان و زمین هستیم ، نه بر زر و سیم ، که گنجوران علم اوییم .


385.امام باقر عليه السلام : ما ، گنجوران علم خدا و بازگو كنندگان وحى خداييم .
۳۸۵.امام باقر{{ع}} : ما ، گنجوران علم خدا و بازگو کنندگان وحی خداییم .


386.عنه عليه السلام : إنَّ للّهِِ تَعالى عِلما خاصّا وعِلما عامّا ، فَأَمَّا العِلمُ الخاصُّ فَالعِلمُ الَّذي لَم يُطلِع عَلَيهِ مَلائِكَتَهُ المُقَرَّبينَ وأنبِياءَهُ المُرسَلينَ ، وأمّا عِلمُهُ العامُّ فَإِنَّهُ عِلمُهُ الّذي أطلَعَ عَلَيهِ مَلائِكَتَهُ المُقَرَّبينَ وأنبِياءَهُ المُرسَلينَ ، وقَد وَقَعَ إلَينا مِن رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله .[1]
۳۸۶.عنه{{ع}} : إنَّ للّهِِ تَعالی عِلما خاصّا وعِلما عامّا ، فَأَمَّا العِلمُ الخاصُّ فَالعِلمُ الَّذی لَم یُطلِع عَلَیهِ مَلائِکَتَهُ المُقَرَّبینَ وأنبِیاءَهُ المُرسَلینَ ، وأمّا عِلمُهُ العامُّ فَإِنَّهُ عِلمُهُ الّذی أطلَعَ عَلَیهِ مَلائِکَتَهُ المُقَرَّبینَ وأنبِیاءَهُ المُرسَلینَ ، وقَد وَقَعَ إلَینا مِن رَسولِ اللّهِ{{صل}} .[۱]


387.الإمام الصادق عليه السلام : نَحنُ وَرِثنَا النَّبِيّينَ ، وعِندَنا عَصا موسى ، وإنّا لَخُزّانُ اللّهِ فِي الأَرضِ ، لا بِخُزّانِ ذَهَبٍ ولا فِضَّةٍ .[2]
۳۸۷.الإمام الصادق{{ع}} : نَحنُ وَرِثنَا النَّبِیّینَ ، وعِندَنا عَصا موسی ، وإنّا لَخُزّانُ اللّهِ فِی الأَرضِ ، لا بِخُزّانِ ذَهَبٍ ولا فِضَّةٍ .[۲]


388.عنه عليه السلام : نَحنُ شَجَرَةُ العِلمِ ، ونَحنُ أهلُ بَيتِ النَّبِيِّ ، وفي دارِنا مَهبَطُ جَبرَئيلَ ، ونَحنُ خُزّانُ عِلمِ اللّهِ ، ونَحنُ مَعادِنُ وَحيِ اللّهِ . مَن تَبِعَنا نَجا ، ومَن تَخَلَّفَ عَنّا هَلَكَ ، حَقّا عَلَى اللّهِ عز و جل .[3]
۳۸۸.عنه{{ع}} : نَحنُ شَجَرَةُ العِلمِ ، ونَحنُ أهلُ بَیتِ النَّبِیِّ ، وفی دارِنا مَهبَطُ جَبرَئیلَ ، ونَحنُ خُزّانُ عِلمِ اللّهِ ، ونَحنُ مَعادِنُ وَحیِ اللّهِ . مَن تَبِعَنا نَجا ، ومَن تَخَلَّفَ عَنّا هَلَکَ ، حَقّا عَلَی اللّهِ عز و جل .[۳]




4 / 1 ـ 2
۴ / ۱ ـ ۲




عَيبَةُ عِلمِ اللّهِ عز و جل
عَیبَةُ عِلمِ اللّهِ عز و جل


389.الإمام زين العابدين عليه السلام : نَحنُ أبوابُ اللّهِ ، ونَحنُ الصِّراطُ المُستَقيمُ ، ونَحنُ عَيبَةُ عِلمِهِ ، ونَحنُ تَراجِمَةُ وَحيِهِ ، ونَحنُ أركانُ تَوحيدِهِ ، ونَحنُ مَوضِعُ سِرِّهِ .[4]
۳۸۹.الإمام زین العابدین{{ع}} : نَحنُ أبوابُ اللّهِ ، ونَحنُ الصِّراطُ المُستَقیمُ ، ونَحنُ عَیبَةُ عِلمِهِ ، ونَحنُ تَراجِمَةُ وَحیِهِ ، ونَحنُ أرکانُ تَوحیدِهِ ، ونَحنُ مَوضِعُ سِرِّهِ .[۴]


[1] التوحيد : ص 138 ح 14 عن ابن سنان عن الإمام الصادق عليه السلام ، بصائر الدرجات : ص 111 ح 12 عن حنّان الكندي عن أبيه و ص 109 ح 1 عن حنّان بن سدير كلاهما عن الإمام الصادق عليه السلام نحوه ، بحار الأنوار : ج 4 ص 85 ح 19 .
[۱] التوحید : ص ۱۳۸ ح ۱۴ عن ابن سنان عن الإمام الصادق{{ع}} ، بصائر الدرجات : ص ۱۱۱ ح ۱۲ عن حنّان الکندی عن أبیه و ص ۱۰۹ ح ۱ عن حنّان بن سدیر کلاهما عن الإمام الصادق{{ع}} نحوه ، بحار الأنوار : ج ۴ ص ۸۵ ح ۱۹ .
[2] تفسير فرات : ص 107 ح 101 عن إبراهيم ، تفسير العيّاشي : ج 2 ص 28 عن أبي حمزة الثمالي وفيه صدره إلى «موسى» نحوه وراجع : شرح الأخبار : ج 3 ص 402 ح 1287 ، بحار الأنوار : ج 23 ص 299 ح 50 .
[۲] تفسیر فرات : ص ۱۰۷ ح ۱۰۱ عن إبراهیم ، تفسیر العیّاشی : ج ۲ ص ۲۸ عن أبی حمزة الثمالی وفیه صدره إلی «موسی» نحوه وراجع : شرح الأخبار : ج ۳ ص ۴۰۲ ح ۱۲۸۷ ، بحار الأنوار : ج ۲۳ ص ۲۹۹ ح ۵۰ .
[3] الأمالي للصدوق : ص 383 ح 490 ، بشارة المصطفى : ص 54 كلاهما عن أبي بصير ، روضة الواعظين : ص 299 ، بحار الأنوار : ج 26 ص 240 ح 1 ، وراجع : إعلام الورى : ج 1 ص 508 .
[۳] الأمالی للصدوق : ص ۳۸۳ ح ۴۹۰ ، بشارة المصطفی : ص ۵۴ کلاهما عن أبی بصیر ، روضة الواعظین : ص ۲۹۹ ، بحار الأنوار : ج ۲۶ ص ۲۴۰ ح ۱ ، وراجع : إعلام الوری : ج ۱ ص ۵۰۸ .
[4] معاني الأخبار : ص 35 ح 5 عن أبي حمزة الثمالي ، بحار الأنوار : ج 24 ص 12 ح 5.
[۴] معانی الأخبار : ص ۳۵ ح ۵ عن أبی حمزة الثمالی ، بحار الأنوار : ج ۲۴ ص ۱۲ ح ۵.


386.امام باقر عليه السلام : خداوند متعال ، علم خاصّى دارد وعلم عامّى . علم خاصّ او، همان علمى است كه [حتّى] فرشتگان مقرّب و پيامبرانِ فرستاده او ، بر آن، آگاهى ندارند و علم عامّ او، همان علمى است كه فرشتگان مقرّب و پيامبران فرستاده او، بر آن ، آگاهى دارند و از پيامبر خدا به ما رسيده است .
۳۸۶.امام باقر{{ع}} : خداوند متعال ، علم خاصّی دارد وعلم عامّی . علم خاصّ او، همان علمی است که [حتّی] فرشتگان مقرّب و پیامبرانِ فرستاده او ، بر آن، آگاهی ندارند و علم عامّ او، همان علمی است که فرشتگان مقرّب و پیامبران فرستاده او، بر آن ، آگاهی دارند و از پیامبر خدا به ما رسیده است .


387.امام صادق عليه السلام : ما از پيامبران ارث مى بريم . عصاى موسى، نزد ماست و ما گنجوران خدا در زمين هستيم ، نه گنجوران زر و سيم .
۳۸۷.امام صادق{{ع}} : ما از پیامبران ارث می‌بریم . عصای موسی، نزد ماست و ما گنجوران خدا در زمین هستیم ، نه گنجوران زر و سیم .


388.امام صادق عليه السلام : ما شجره علم و اهل بيت پيامبر هستيم . جايگاه فرود جبرئيل، در خانه ماست و ما گنجوران علم خدا و معادن وحى خدا هستيم . هر كه از ما پيروى كند، رهايى مى يابد و هر كه از ما باز ماند ، نابود مى گردد و حقّ خداست كه چنين كند .
۳۸۸.امام صادق{{ع}} : ما شجره علم و [[اهل بیت]] پیامبر هستیم . جایگاه فرود جبرئیل، در خانه ماست و ما گنجوران علم خدا و معادن وحی خدا هستیم . هر که از ما پیروی کند، رهایی می‌یابد و هر که از ما باز ماند ، نابود می‌گردد و حقّ خداست که چنین کند .




4 / 1 ـ 2
۴ / ۱ ـ ۲




ظرفِ دانش خداوند
ظرفِ دانش خداوند


389.امام زين العابدين عليه السلام : ما ، درهاى خداييم. ما راه راستيم . ما ظرف علم اوييم. ما بازگوكننده وحى اوييم . ما پايه هاى توحيد اوييم. ما جايگاه راز اوييم .
۳۸۹.امام زین العابدین{{ع}} : ما ، درهای خداییم. ما راه راستیم . ما ظرف علم اوییم. ما بازگوکننده وحی اوییم . ما پایه های توحید اوییم. ما جایگاه راز اوییم .


390.الإمام الصادق عليه السلام : نَحنُ وُلاةُ أمرِ اللّهِ ، وخَزَنَةُ عِلمِ اللّهِ ، وعَيبَةُ وَحيِ اللّهِ .[1]
۳۹۰.الإمام الصادق{{ع}} : نَحنُ وُلاةُ أمرِ اللّهِ ، وخَزَنَةُ عِلمِ اللّهِ ، وعَیبَةُ وَحیِ اللّهِ .[۱]


391.عنه عليه السلام : إنَّ اللّهَ تَبارَكَ وتَعالَى انتَجَبَنا لِنَفسِهِ ، فَجَعَلَنا صَفوَتَهُ مِن خَلقِهِ ، واُمَناءَهُ عَلى وَحيِهِ ، وخُزّانَهُ في أرضِهِ ، ومَوضِعَ سِرِّهِ ، وعَيبَةَ عِلمِهِ .[2]
۳۹۱.عنه{{ع}} : إنَّ اللّهَ تَبارَکَ وتَعالَی انتَجَبَنا لِنَفسِهِ ، فَجَعَلَنا صَفوَتَهُ مِن خَلقِهِ ، واُمَناءَهُ عَلی وَحیِهِ ، وخُزّانَهُ فی أرضِهِ ، ومَوضِعَ سِرِّهِ ، وعَیبَةَ عِلمِهِ .[۲]


392.مقتضب الأثر عن وهب بن منبّه ـ في ذِكرِ ما اُوحِيَ إلى موسى عليه السلام ـ :تَمَسَّك بِذِكرِهِم [مُحَمَّدٍ صلى الله عليه و آله وَالأَوصِياءِ مِن بَعدِهِ] فَإِنَّهُم خَزَنَةُ عِلمي، وعَيبَةُ حِكمَتي، ومَعدِنُ نوري.[3]
۳۹۲.مقتضب الأثر عن وهب بن منبّه ـ فی ذِکرِ ما اُوحِیَ إلی موسی{{ع}} ـ :تَمَسَّک بِذِکرِهِم [مُحَمَّدٍ{{صل}} وَالأَوصِیاءِ مِن بَعدِهِ] فَإِنَّهُم خَزَنَةُ عِلمی، وعَیبَةُ حِکمَتی، ومَعدِنُ نوری.[۳]


393.الاحتجاج عن فاطمة الصّغرى ـ لِأَهلِ الكوفَةِ بَعدَ وَقعَةِ كَربَلاءَ وما جَرى عَلى أهلِ البَيتِ ـ :أمّا بَعدُ ، يا أهلَ الكوفَةِ ، يا أهلَ المَكرِ وَالغَدرِ وَالخُيَلاءِ ، إنّا أهلُ بَيتٍ ابتَلانَا اللّهُ بِكُم ، وَابتَلاكُم بِنا ، فَجَعَلَ بَلاءَنا حَسَنا ، وجَعَلَ عِلمَهُ عِندَنا وفَهمَهُ لَدَينا ، فَنَحنُ عَيبَةُ عِلمِهِ ، ووِعاءُ فَهمِهِ وحِكمَتِهِ ، وحُجَّتُهُ فِي الأَرضِ في بِلادِهِ لِعِبادِهِ ، أكرَمَنَا اللّهُ بِكَرامَتِهِ ، وفَضَّلَنا بِنَبِيِّهِ صلى الله عليه و آله عَلى كَثيرٍ مِن خَلقِهِ تَفضيلاً .[4]
۳۹۳.الاحتجاج عن فاطمة الصّغری ـ لِأَهلِ الکوفَةِ بَعدَ وَقعَةِ کَربَلاءَ وما جَری عَلی أهلِ البَیتِ ـ :أمّا بَعدُ ، یا أهلَ الکوفَةِ ، یا أهلَ المَکرِ وَالغَدرِ وَالخُیَلاءِ ، إنّا أهلُ بَیتٍ ابتَلانَا اللّهُ بِکُم ، وَابتَلاکُم بِنا ، فَجَعَلَ بَلاءَنا حَسَنا ، وجَعَلَ عِلمَهُ عِندَنا وفَهمَهُ لَدَینا ، فَنَحنُ عَیبَةُ عِلمِهِ ، ووِعاءُ فَهمِهِ وحِکمَتِهِ ، وحُجَّتُهُ فِی الأَرضِ فی بِلادِهِ لِعِبادِهِ ، أکرَمَنَا اللّهُ بِکَرامَتِهِ ، وفَضَّلَنا بِنَبِیِّهِ{{صل}} عَلی کَثیرٍ مِن خَلقِهِ تَفضیلاً .[۴]




4 / 1 ـ 3
۴ / ۱ ـ ۳




وَرَثَةُ عِلمِ الأَنبِياءِ عليهم السلام
وَرَثَةُ عِلمِ الأَنبِیاءِ{{عم}}


394.الإمام الباقر عليه السلام : قالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : إنَّ أوَّلَ وَصِيٍّ كانَ عَلى وَجهِ الأَرضِ هِبَةُ اللّهِ بنُ آدَمَ ، وما مِن نَبِيٍّ مَضى إلّا ولَهُ وَصِيٌّ ، وكانَ جَميعُ الأَنبِياءِ مِئَةُ ألفِ نَبِيٍّ وعِشرينَ ألفَ نَبِيٍّ ، مِنهُم خَمسَةٌ اُولُو العَزمِ : نوحٌ ، وإبراهيمُ ، وموسى ، وعيسى ، ومُحَمَّدٌ عليهم السلام . وإنَّ عَلِيَّ بنَ أبي طالِبٍ كانَ هِبةَ اللّهِ لُِمحَمَّدٍ ، ووَرِثَ عِلمَ الأَوصِياءِ وعِلمَ مَن كانَ قَبلَهُ ، أما إنَّ مُحَمَّدا وَرِثَ عِلمَ مَن كانَ قَبلَهُ مِنَ الأَنبِياءِ وَالمُرسَلينَ .[5]
۳۹۴.الإمام الباقر{{ع}} : قالَ رَسولُ اللّهِ{{صل}} : إنَّ أوَّلَ وَصِیٍّ کانَ عَلی وَجهِ الأَرضِ هِبَةُ اللّهِ بنُ آدَمَ ، وما مِن نَبِیٍّ مَضی إلّا ولَهُ وَصِیٌّ ، وکانَ جَمیعُ الأَنبِیاءِ مِئَةُ ألفِ نَبِیٍّ وعِشرینَ ألفَ نَبِیٍّ ، مِنهُم خَمسَةٌ اُولُو العَزمِ : نوحٌ ، وإبراهیمُ ، وموسی ، وعیسی ، ومُحَمَّدٌ{{عم}} . وإنَّ عَلِیَّ بنَ أبی طالِبٍ کانَ هِبةَ اللّهِ لُِمحَمَّدٍ ، ووَرِثَ عِلمَ الأَوصِیاءِ وعِلمَ مَن کانَ قَبلَهُ ، أما إنَّ مُحَمَّدا وَرِثَ عِلمَ مَن کانَ قَبلَهُ مِنَ الأَنبِیاءِ وَالمُرسَلینَ .[۵]


[1] الكافي : ج 1 ص 192 ح 1 ، بصائر الدرجات : ص 61 ح 3 كلاهما عن عبد الرحمن بن كثير ، المناقب لابن شهرآشوب : ج 4 ص 206 عن جابر عن الإمام الباقر عليه السلام نحوه ، بحار الأنوار : ج 26 ص 106 ح 9 .
[۱] الکافی : ج ۱ ص ۱۹۲ ح ۱ ، بصائر الدرجات : ص ۶۱ ح ۳ کلاهما عن عبد الرحمن بن کثیر ، المناقب لابن شهرآشوب : ج ۴ ص ۲۰۶ عن جابر عن الإمام الباقر{{ع}} نحوه ، بحار الأنوار : ج ۲۶ ص ۱۰۶ ح ۹ .
[2] بصائر الدرجات : ص 62 ح 7 عن عبّاد بن سليمان عن أبيه ، بحار الأنوار : ج 26 ص 247 ح 16 .
[۲] بصائر الدرجات : ص ۶۲ ح ۷ عن عبّاد بن سلیمان عن أبیه ، بحار الأنوار : ج ۲۶ ص ۲۴۷ ح ۱۶ .
[3] مقتضب الأثر : ص 76 ح 24 ، بحار الأنوار : ج 51 ص 149 ح 24 .
[۳] مقتضب الأثر : ص ۷۶ ح ۲۴ ، بحار الأنوار : ج ۵۱ ص ۱۴۹ ح ۲۴ .
[4] الاحتجاج : ج 2 ص 106 ح 169 عن زيد ـ بن موسى بن جعفر ـ عن الإمام الكاظم عن آبائه عليهم السلام ، الملهوف : ص 195 عن زيد عن الإمام الكاظم عن الإمام الصادق عليهماالسلام ، مثير الأحزان : ص 87 نحوه ، بحار الأنوار : ج 45 ص 110 ح 1 .
[۴] الاحتجاج : ج ۲ ص ۱۰۶ ح ۱۶۹ عن زید ـ بن موسی بن جعفر ـ عن الإمام الکاظم عن آبائه{{عم}} ، الملهوف : ص ۱۹۵ عن زید عن الإمام الکاظم عن الإمام الصادق علیهماالسلام ، مثیر الأحزان : ص ۸۷ نحوه ، بحار الأنوار : ج ۴۵ ص ۱۱۰ ح ۱ .
[5] الكافي : ج 1 ص 224 ح 2 عن عبد الرحمن بن كثير عن الإمام الباقر عليه السلام ، بصائر الدرجات : ص 121 ح 1 عن عبدالرحمن بن بكير الهجريّ عن الإمام الباقر عليه السلام ، أعلام الدين : ص 464 عن عبد اللّه بن بكير عن الإمام الباقر عليه السلام ، وفيهما «مئة ألف نبيّ وأربعة وعشرين» بدل «مئة ألف نبيّ وعشرين ألف نبيّ» ، بحار الأنوار : ج 11 ص 41 ح 43 .
[۵] الکافی : ج ۱ ص ۲۲۴ ح ۲ عن عبد الرحمن بن کثیر عن الإمام الباقر{{ع}} ، بصائر الدرجات : ص ۱۲۱ ح ۱ عن عبدالرحمن بن بکیر الهجریّ عن الإمام الباقر{{ع}} ، أعلام الدین : ص ۴۶۴ عن عبد اللّه بن بکیر عن الإمام الباقر{{ع}} ، وفیهما «مئة ألف نبیّ وأربعة وعشرین» بدل «مئة ألف نبیّ وعشرین ألف نبیّ» ، بحار الأنوار : ج ۱۱ ص ۴۱ ح ۴۳ .


390.امام صادق عليه السلام : ما ، واليان امر الهى و گنجوران دانش خدا و ظرف وحى خداونديم .
۳۹۰.امام صادق{{ع}} : ما ، والیان امر الهی و گنجوران دانش خدا و ظرف وحی خداوندیم .


391.امام صادق عليه السلام : خداوند ـ تبارك و تعالى ـ ما را براى خود برگزيد و سپس ما را برگزيده مردمان و معتمدان بر وحى و گنجوران زمين و جايگاه راز و ظرف علم خود قرار داد .
۳۹۱.امام صادق{{ع}} : خداوند ـ تبارک و تعالی ـ ما را برای خود برگزید و سپس ما را برگزیده مردمان و معتمدان بر وحی و گنجوران زمین و جایگاه راز و ظرف علم خود قرار داد .


392.مقتضب الأثر ـ به نقل از وهب بن منبّه، در يادكرد آنچه به موسى عليه السلام وحى شد ـ :به ذكر ايشان (محمّد و اوصياى پس از او) متوسّل شو ؛ چرا كه آنها گنجوران علم من و ظرف حكمت من و كان پرتو من اند .
۳۹۲.مقتضب الأثر ـ به نقل از وهب بن منبّه، در یادکرد آنچه به موسی{{ع}} وحی شد ـ :به ذکر ایشان (محمّد و اوصیای پس از او) متوسّل شو ؛ چرا که آنها گنجوران علم من و ظرف حکمت من و کان پرتو من اند .


393.الاحتجاج ـ به نقل از فاطمه صغرا كه پس از رويداد كربلا و آنچه بر اهل بيت گذشت ، به اهل كوفه چنين خطاب كرد ـ :امّا پس از سپاس خداوند ، اى كوفيان! اى اهل نيرنگ و دغل و خودپسندى! ما خاندانى هستيم كه خداوند ، ما را با شما و شما را با ما آزمود . پس آزمون ما را خوب قرار داد و علم خود را در ميان ما گذاشت و فهمش را نزد ما نهاد . ما ظرف دانش و فهم و حكمت اوييم و حجّت اوييم در زمين در بلاد او براى بندگانش . خداوند، ما را به سبب كرامت خود، ارجمند داشته و به سبب پيامبرش ما را بر بسيارى از خلايقش برترى داده است .
۳۹۳.الاحتجاج ـ به نقل از فاطمه صغرا که پس از رویداد کربلا و آنچه بر [[اهل بیت]] گذشت ، به اهل کوفه چنین خطاب کرد ـ :امّا پس از سپاس خداوند ، ای کوفیان! ای اهل نیرنگ و دغل و خودپسندی! ما خاندانی هستیم که خداوند ، ما را با شما و شما را با ما آزمود . پس آزمون ما را خوب قرار داد و علم خود را در میان ما گذاشت و فهمش را نزد ما نهاد . ما ظرف دانش و فهم و حکمت اوییم و حجّت اوییم در زمین در بلاد او برای بندگانش . خداوند، ما را به سبب کرامت خود، ارجمند داشته و به سبب پیامبرش ما را بر بسیاری از خلایقش برتری داده است .




4 / 1 ـ 3
۴ / ۱ ـ ۳




وارثان دانش پيامبران
وارثان دانش پیامبران


394.امام باقر عليه السلام : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود : «نخستين جانشينى كه بر زمين بود ، هِبَةُ اللّه پسرِ آدم عليه السلام بود و پيامبرى رحلت نكرده است ، مگر آن كه جانشينى داشته است . شمارِ همه پيامبران، صد و بيست هزار پيامبر بوده كه پنج تن از ايشان : نوح ، ابراهيم ، موسى ، عيسى و محمّد عليهم السلام ، اولو العزم بوده اند . على بن ابى طالب ، به منزله هبة اللّه براى محمّد است و دانش [همه] اوصيا و دانش كسانى را كه پيش از او بوده اند ، به ارث برده است و محمّد ، دانش پيامبران و رسولان پيش از خود را به ارث برده است» .
۳۹۴.امام باقر{{ع}} : پیامبر خدا{{صل}} فرمود : «نخستین جانشینی که بر زمین بود ، هِبَةُ اللّه پسرِ آدم{{ع}} بود و پیامبری رحلت نکرده است ، مگر آن که جانشینی داشته است . شمارِ همه پیامبران، صد و بیست هزار پیامبر بوده که پنج تن از ایشان : نوح ، ابراهیم ، موسی ، عیسی و محمّد{{عم}} ، اولو العزم بوده اند . علی بن ابی طالب ، به منزله هبة اللّه برای محمّد است و دانش [همه] اوصیا و دانش کسانی را که پیش از او بوده اند ، به ارث برده است و محمّد ، دانش پیامبران و رسولان پیش از خود را به ارث برده است» .
395.الإمام عليّ عليه السلام : أيُّها النّاسُ ! عَلَيكُم بِالطّاعَةِ وَالمَعرِفَةِ بِمَن لا تُعذَرونَ بِجَهالَتِهِ ، فَإِنَّ العِلمَ الَّذي هَبَطَ بِهِ آدَمُ وجَميعُ ما فُضِّلَت بِهِ[1] النَّبِيّونَ إلى خاتَمِ النَّبِيّينَ ، في عِترَةِ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه و آله ، فَأَينَ يُتاهُ بِكُم بَل أينَ تَذهَبونَ ؟ ![2]
۳۹۵.الإمام علیّ{{ع}} : أیُّها النّاسُ ! عَلَیکُم بِالطّاعَةِ وَالمَعرِفَةِ بِمَن لا تُعذَرونَ بِجَهالَتِهِ ، فَإِنَّ العِلمَ الَّذی هَبَطَ بِهِ آدَمُ وجَمیعُ ما فُضِّلَت بِهِ[۱] النَّبِیّونَ إلی خاتَمِ النَّبِیّینَ ، فی عِترَةِ مُحَمَّدٍ{{صل}} ، فَأَینَ یُتاهُ بِکُم بَل أینَ تَذهَبونَ ؟ ![۲]


396.الخصال عن ذريح بن محمّد المحاربي : سَمِعتُ أبا عَبدِ اللّهِ عليه السلام يَقولُ : نَحنُ وَرَثَةُ الأَنبِياءِ . ثُمَّ قالَ : جَلَّلَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله عَلى عَلِيٍّ عليه السلام ثَوبا ، ثُمَّ عَلَّمَهُ ألفَ كَلِمَةٍ ، كُلُّ كَلِمَةٍ تَفتَحُ[3] ألفَ كَلِمَةٍ .[4]
۳۹۶.الخصال عن ذریح بن محمّد المحاربی : سَمِعتُ أبا عَبدِ اللّهِ{{ع}} یَقولُ : نَحنُ وَرَثَةُ الأَنبِیاءِ . ثُمَّ قالَ : جَلَّلَ رَسولُ اللّهِ{{صل}} عَلی عَلِیٍّ{{ع}} ثَوبا ، ثُمَّ عَلَّمَهُ ألفَ کَلِمَةٍ ، کُلُّ کَلِمَةٍ تَفتَحُ[۳] ألفَ کَلِمَةٍ .[۴]


397.الإمام الباقر عليه السلام : إنَّ العِلمَ الَّذي نَزَلَ مَعَ آدَمَ عليه السلام لَم يُرفَع وَالعِلمُ يُتَوارثُ ، وكانَ عَلِيٌّ عليه السلام عالِمُ هذِهِ الاُمَّةِ ، وإنَّهُ لَم يَهلِك مِنّا عالِمٌ قَطُّ إلّا خَلَفَهُ مِن أهلِهِ مَن عَلِمَ مِثلَ عِلمِهِ ، أو ما شاءَ اللّهُ .[5]
۳۹۷.الإمام الباقر{{ع}} : إنَّ العِلمَ الَّذی نَزَلَ مَعَ آدَمَ{{ع}} لَم یُرفَع وَالعِلمُ یُتَوارثُ ، وکانَ عَلِیٌّ{{ع}} عالِمُ هذِهِ الاُمَّةِ ، وإنَّهُ لَم یَهلِک مِنّا عالِمٌ قَطُّ إلّا خَلَفَهُ مِن أهلِهِ مَن عَلِمَ مِثلَ عِلمِهِ ، أو ما شاءَ اللّهُ .[۵]


[1] في بعض نسخ المصدر : «فَصّلَت» بدل «فُضّلَت» .
[۱] فی بعض نسخ المصدر : «فَصّلَت» بدل «فُضّلَت» .
[2] الإرشاد : ج 1 ص 232 عن إسماعيل بن زياد ، كشف اليقين : ص 89 ح 87 ، الغيبة للنعماني : ص 44 نحوه ، تفسير العيّاشي: ج 1 ص 102 ح 300 عن مسعدة بن صدقة عن الإمام الصادق عن آبائه عليهم السلام ، تفسير القمّي : ج 1 ص 367 عن ابن اُذينة عن الإمام الصادق عليه السلام نحوه ، بحار الأنوار : ج 2 ص 100 ح 59 .
[۲] الإرشاد : ج ۱ ص ۲۳۲ عن إسماعیل بن زیاد ، کشف الیقین : ص ۸۹ ح ۸۷ ، الغیبة للنعمانی : ص ۴۴ نحوه ، تفسیر العیّاشی: ج ۱ ص ۱۰۲ ح ۳۰۰ عن مسعدة بن صدقة عن الإمام الصادق عن آبائه{{عم}} ، تفسیر القمّی : ج ۱ ص ۳۶۷ عن ابن اُذینة عن الإمام الصادق{{ع}} نحوه ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۱۰۰ ح ۵۹ .
[3] في المصدر : «يفتح» والمثبَت من بحار الأنوار .
[۳] فی المصدر : «یفتح» والمثبَت من بحار الأنوار .
[4] الخصال : ص 651 ح 49 ، بصائر الدرجات : ص 309 ح 4 ، الاختصاص : ص 285 عن إسماعيل بن جابر ، شرح الأخبار : ج 2 ص 286 ح 599 وليس فيهما صدره إلى «رسول اللّه صلى الله عليه و آله » نحوه ، بحار الأنوار : ج 40 ص 133 ح 16 ؛ كنز العمّال : ج 13 ص 165 ح 36500 ، وراجع : الاُصول الستّة عشر : ص 262 ح 361 .
[۴] الخصال : ص ۶۵۱ ح ۴۹ ، بصائر الدرجات : ص ۳۰۹ ح ۴ ، الاختصاص : ص ۲۸۵ عن إسماعیل بن جابر ، شرح الأخبار : ج ۲ ص ۲۸۶ ح ۵۹۹ ولیس فیهما صدره إلی «رسول اللّه{{صل}} » نحوه ، بحار الأنوار : ج ۴۰ ص ۱۳۳ ح ۱۶ ؛ کنز العمّال : ج ۱۳ ص ۱۶۵ ح ۳۶۵۰۰ ، وراجع : الاُصول الستّة عشر : ص ۲۶۲ ح ۳۶۱ .
[5] الكافي : ج 1 ص 222 ح 2 ، بصائر الدرجات : ص 115 ح 4 نحوه وكلاهما عن زرارة و ص 116 ح 10 عن الفضيل ، علل الشرائع : ص 591 ح 40 عن محمّد بن مسلم ، كمال الدين : ص 223 ح 14 عن الفضيل بن يسار عن الإمام الصادق والإمام الباقر عليهماالسلام وكلاهما نحوه ، بحار الأنوار : ج 23 ص 39 ح 70 ، وراجع : المحاسن : ج 1 ص 366 ح 796 .
[۵] الکافی : ج ۱ ص ۲۲۲ ح ۲ ، بصائر الدرجات : ص ۱۱۵ ح ۴ نحوه وکلاهما عن زرارة و ص ۱۱۶ ح ۱۰ عن الفضیل ، علل الشرائع : ص ۵۹۱ ح ۴۰ عن محمّد بن مسلم ، کمال الدین : ص ۲۲۳ ح ۱۴ عن الفضیل بن یسار عن الإمام الصادق والإمام الباقر علیهماالسلام وکلاهما نحوه ، بحار الأنوار : ج ۲۳ ص ۳۹ ح ۷۰ ، وراجع : المحاسن : ج ۱ ص ۳۶۶ ح ۷۹۶ .


395.امام على عليه السلام : اى مردم! به اطاعت و شناخت كسانى رو آوريد كه عذر «بى اطّلاعى از آنان» ، پذيرفته نيست . آگاه باشيد علمى كه آدم ، آن را فرود آورد و هر آنچه پيامبران تا خاتم الأنبيا، بدان فضيلت داده شده اند ، در خاندان محمّد صلى الله عليه و آله است . پس به كدام كژراهه مى رويد ؟ بلكه به كدام سو روانيد؟
۳۹۵.امام علی{{ع}} : ای مردم! به اطاعت و شناخت کسانی رو آورید که عذر «بی اطّلاعی از آنان» ، پذیرفته نیست . آگاه باشید علمی که آدم ، آن را فرود آورد و هر آنچه پیامبران تا خاتم الأنبیا، بدان فضیلت داده شده اند ، در خاندان محمّد{{صل}} است . پس به کدام کژراهه می‌روید ؟ بلکه به کدام سو روانید؟


396.الخصال ـ به نقل از ذريح بن محمّد محاربى ـ :از امام صادق عليه السلام شنيدم كه مى فرمود : «ما وارثان پيامبرانيم . پيامبر صلى الله عليه و آله بر على عليه السلام جامه اى پوشاند و سپس هزار كلمه به او آموخت كه هر كلمه ، آغازگر هزار كلمه بود» .
۳۹۶.الخصال ـ به نقل از ذریح بن محمّد محاربی ـ :از امام صادق{{ع}} شنیدم که می‌فرمود : «ما وارثان پیامبرانیم . پیامبر{{صل}} بر علی{{ع}} جامه ای پوشاند و سپس هزار کلمه به او آموخت که هر کلمه ، آغازگر هزار کلمه بود» .


397.امام باقر عليه السلام : علمى كه با آدم عليه السلام فرود آمد ، ديگر بالا نرفت و علم، به ارث برده مى شود و على عليه السلام عالِم اين امّت است و هرگز در ميان ما عالِمى رحلت نكرده ، مگر آن كه از خاندان خود، كسى را به جانشينى نهد كه علمى همچون او يا آنچه خدا بخواهد را بداند .
۳۹۷.امام باقر{{ع}} : علمی که با آدم{{ع}} فرود آمد ، دیگر بالا نرفت و علم، به ارث برده می‌شود و علی{{ع}} عالِم این امّت است و هرگز در میان ما عالِمی رحلت نکرده ، مگر آن که از خاندان خود، کسی را به جانشینی نهد که علمی همچون او یا آنچه خدا بخواهد را بداند .


398.عنه عليه السلام : أيُّهَا النّاسُ ! إنَّ أهلَ بَيتِ نَبِيِّكُم شَرَّفَهُمُ اللّهُ بِكَرامَتِهِ ، وأعَزَّهُم بِهُداهُ ، واختَصَّهُم لِدينِهِ ، وفَضَّلَهُم بِعِلمِهِ ، وَاستَحفَظَهُم وأودَعَهُم عِلمَهُ ... فَهُمُ الأَئِمَّةُ الدُّعاةُ ، وَالقادَةُ الهُداةُ ، وَالقُضاةُ الحُكّامُ ، وَالنُّجومُ الأَعلامُ ، وَالاُسوَةُ المُتَخَيَّرَةُ ، وَالعِتَرةُ المُطَهَّرَةُ ، وَالاُمَّةُ الوُسطى ، وَالصِّراطُ الأَعلَمُ ، وَالسَّبيلُ الأَقوَمُ ، زينَةُ النُّجَباءِ ، ووَرَثَةُ الأَنبِياءِ .[1]
۳۹۸.عنه{{ع}} : أیُّهَا النّاسُ ! إنَّ أهلَ بَیتِ نَبِیِّکُم شَرَّفَهُمُ اللّهُ بِکَرامَتِهِ ، وأعَزَّهُم بِهُداهُ ، واختَصَّهُم لِدینِهِ ، وفَضَّلَهُم بِعِلمِهِ ، وَاستَحفَظَهُم وأودَعَهُم عِلمَهُ ... فَهُمُ الأَئِمَّةُ الدُّعاةُ ، وَالقادَةُ الهُداةُ ، وَالقُضاةُ الحُکّامُ ، وَالنُّجومُ الأَعلامُ ، وَالاُسوَةُ المُتَخَیَّرَةُ ، وَالعِتَرةُ المُطَهَّرَةُ ، وَالاُمَّةُ الوُسطی ، وَالصِّراطُ الأَعلَمُ ، وَالسَّبیلُ الأَقوَمُ ، زینَةُ النُّجَباءِ ، ووَرَثَةُ الأَنبِیاءِ .[۱]


399.الكافي عن أبي بصير : دَخَلتُ عَلى أبي جَعفَرٍ عليه السلام فَقُلتُ لَهُ : أنتُم وَرَثَةُ رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله ؟ قالَ : نَعَم ، قُلتُ : رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله وارِثُ الأَنبِياءِ ، عَلِمَ كُلَّ ما عَلِموا ؟ قالَ لي : نَعَم .[2]
۳۹۹.الکافی عن أبی بصیر : دَخَلتُ عَلی أبی جَعفَرٍ{{ع}} فَقُلتُ لَهُ : أنتُم وَرَثَةُ رَسولِ اللّهِ{{صل}} ؟ قالَ : نَعَم ، قُلتُ : رَسولُ اللّهِ{{صل}} وارِثُ الأَنبِیاءِ ، عَلِمَ کُلَّ ما عَلِموا ؟ قالَ لی : نَعَم .[۲]


400.الإمام الصادق عليه السلام : إنَّ عَلِيّا عليه السلام كانَ عالِما وَالعِلمُ يُتَوارَثُ ، ولَن يهلِكَ عالِمٌ إلّا بَقِيَ مِن بَعدِهِ مَن يَعلَمُ عِلمَهُ أو ما شاءَ اللّهُ .[3]
۴۰۰.الإمام الصادق{{ع}} : إنَّ عَلِیّا{{ع}} کانَ عالِما وَالعِلمُ یُتَوارَثُ ، ولَن یهلِکَ عالِمٌ إلّا بَقِیَ مِن بَعدِهِ مَن یَعلَمُ عِلمَهُ أو ما شاءَ اللّهُ .[۳]


401.عنه عليه السلام : إنَّ العِلمَ الَّذي نَزَلَ مَعَ آدَمَ عليه السلام لَم يُرفَع ، وما ماتَ عالِمٌ إلّا وقَد وَرَّثَ عِلمَهُ ، إنَّ الأَرضَ لا تَبقى بِغَيرِ عالِمٍ .[4]
۴۰۱.عنه{{ع}} : إنَّ العِلمَ الَّذی نَزَلَ مَعَ آدَمَ{{ع}} لَم یُرفَع ، وما ماتَ عالِمٌ إلّا وقَد وَرَّثَ عِلمَهُ ، إنَّ الأَرضَ لا تَبقی بِغَیرِ عالِمٍ .[۴]


[1] تفسير فرات : ص 337 ح 460 عن الفضل بن يوسف القصبانيّ ، بشارة المصطفى : ص 161 ، الدرّ النظيم : ص 769 عن جابر وكلاهما نحوه ، بحار الأنوار : ج 26 ص 253 ح 27 .
[۱] تفسیر فرات : ص ۳۳۷ ح ۴۶۰ عن الفضل بن یوسف القصبانیّ ، بشارة المصطفی : ص ۱۶۱ ، الدرّ النظیم : ص ۷۶۹ عن جابر وکلاهما نحوه ، بحار الأنوار : ج ۲۶ ص ۲۵۳ ح ۲۷ .
[2] الكافي : ج 1 ص 470 ح 3 ، بصائر الدرجات : ص 269 ح 1 ، دلائل الإمامة : ص 226 ح 153 ، المناقب لابن شهرآشوب : ج 4 ص 184 ، الخرائج والجرائح : ج 2 ص 711 ح 8 كلّها نحوه ، بحار الأنوار : ج 46 ص 237 ح 13 .
[۲] الکافی : ج ۱ ص ۴۷۰ ح ۳ ، بصائر الدرجات : ص ۲۶۹ ح ۱ ، دلائل الإمامة : ص ۲۲۶ ح ۱۵۳ ، المناقب لابن شهرآشوب : ج ۴ ص ۱۸۴ ، الخرائج والجرائح : ج ۲ ص ۷۱۱ ح ۸ کلّها نحوه ، بحار الأنوار : ج ۴۶ ص ۲۳۷ ح ۱۳ .
[3] الكافي: ج 1 ص 221 ح 1 ، علل الشرائع : ص 591 ح 40 ، بصائرالدرجات : ص 118 ح 2 ، الإمامة والتبصرة : ص 225 ح 75 كلّها عن محمّدبن مسلم ، كمال الدين : ص 223 ح 13 عن محمّدبن مسلم عن الإمام الباقر عليه السلام نحوه ، بحار الأنوار : ج 26 ص 169 ح 33 .
[۳] الکافی: ج ۱ ص ۲۲۱ ح ۱ ، علل الشرائع : ص ۵۹۱ ح ۴۰ ، بصائرالدرجات : ص ۱۱۸ ح ۲ ، الإمامة والتبصرة : ص ۲۲۵ ح ۷۵ کلّها عن محمّدبن مسلم ، کمال الدین : ص ۲۲۳ ح ۱۳ عن محمّدبن مسلم عن الإمام الباقر{{ع}} نحوه ، بحار الأنوار : ج ۲۶ ص ۱۶۹ ح ۳۳ .
[4] الكافي : ج 1 ص 223 ح 8 ، كمال الدين : ص 224 ح 19 ، بصائر الدرجات : ص 116 ح 9 كلّها عن الحارث بن المغيرة ، بحار الأنوار : ج 23 ص 40 ح 75 .
[۴] الکافی : ج ۱ ص ۲۲۳ ح ۸ ، کمال الدین : ص ۲۲۴ ح ۱۹ ، بصائر الدرجات : ص ۱۱۶ ح ۹ کلّها عن الحارث بن المغیرة ، بحار الأنوار : ج ۲۳ ص ۴۰ ح ۷۵ .


398.امام باقر عليه السلام : اى مردم! خداوند، خاندان پيامبر شما را به كرامتِ خود، ارجمندى بخشيده و به هدايت خود، عزيز داشته و به دين خود، اختصاص داده و به علم خود، فضيلت بخشيده و دانش خود را بديشان سپرده و از آنها خواهان پاسدارى آن شده است ... . آنان امامان دعوتگر و جلوداران هدايتگر و داوران حاكم و اخگران راه نما و الگوى نيكو و خاندان پاك و امّت ميانه و مشخّص ترين نشانه و راست ترين راه و آرايش مردم نژاده و وارثان پيامبران اند .
۳۹۸.امام باقر{{ع}} : ای مردم! خداوند، خاندان پیامبر شما را به کرامتِ خود، ارجمندی بخشیده و به هدایت خود، عزیز داشته و به دین خود، اختصاص داده و به علم خود، فضیلت بخشیده و دانش خود را بدیشان سپرده و از آنها خواهان پاسداری آن شده است ... . آنان امامان دعوتگر و جلوداران هدایتگر و داوران حاکم و اخگران راه نما و الگوی نیکو و خاندان پاک و امّت میانه و مشخّص ترین نشانه و راست ترین راه و آرایش مردم نژاده و وارثان پیامبران اند .


399.الكافى ـ به نقل از ابو بصير ـ :بر امام باقر عليه السلام وارد شدم . گفتم : شما ، وارثان پيامبرِ خداييد؟ فرمود : «آرى» . گفتم : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله وارث پيامبران بود و هر چه آنها مى دانستند ، مى دانست؟ به من فرمود : «آرى» .
۳۹۹.الکافی ـ به نقل از ابو بصیر ـ :بر امام باقر{{ع}} وارد شدم . گفتم : شما ، وارثان پیامبرِ خدایید؟ فرمود : «آری» . گفتم : پیامبر خدا{{صل}} وارث پیامبران بود و هر چه آنها می‌دانستند ، می‌دانست؟ به من فرمود : «آری» .


400.امام صادق عليه السلام : على عليه السلام عالِم بود و علم، ارث برده مى شود و عالِم هرگز نمى ميرد ، مگر اين كه پس از او كسى بماند كه علم او يا آنچه را خدا بخواهد، بداند .
۴۰۰.امام صادق{{ع}} : علی{{ع}} عالِم بود و علم، ارث برده می‌شود و عالِم هرگز نمی‌میرد ، مگر این که پس از او کسی بماند که علم او یا آنچه را خدا بخواهد، بداند .


401.امام صادق عليه السلام : علمى كه با آدم عليه السلام فرود آمد ، ديگر بالا نرفت (/ نابود نشد) و عالِمى در نگذشت ، مگر آن كه علمش را به ارث نهاد . زمين ، بدون عالِم، باقى نمى ماند .
۴۰۱.امام صادق{{ع}} : علمی که با آدم{{ع}} فرود آمد ، دیگر بالا نرفت (/ نابود نشد) و عالِمی در نگذشت ، مگر آن که علمش را به ارث نهاد . زمین ، بدون عالِم، باقی نمی‌ماند .


402.عنه عليه السلام : نَحنُ وَرَثَةُ الأَنبِياءِ ، ووَرَثَةُ كِتابِ اللّهِ ، ونَحنُ صَفوَتُهُ .[1]
۴۰۲.عنه{{ع}} : نَحنُ وَرَثَةُ الأَنبِیاءِ ، ووَرَثَةُ کِتابِ اللّهِ ، ونَحنُ صَفوَتُهُ .[۱]


403.الكافي عن ضريس الكناسي : كُنتُ عِندَ أبي عَبدِ اللّهِ عليه السلام وعِندَهُ أبو بَصيرٍ ، فَقالَ أبو عَبدِ اللّهِ عليه السلام : إنَّ داوودَ وَرِثَ عِلمَ الأَنبِياءِ ، وإنَّ سُلَيمانَ وَرِثَ داوودَ ، وإنَّ مُحَمَّدا صلى الله عليه و آله وَرِثَ سُلَيمانَ ، وإنّا وَرِثنا مُحَمَّدا صلى الله عليه و آله ، وإنَّ عِندَنا صُحُفَ إبراهيمَ وألواحَ موسى . فَقالَ أبو بَصيرٍ : إنَّ هذا لَهُوَ العِلمُ ، فَقالَ : يا أبا مُحَمَّدٍ ، لَيسَ هذا هُوَ العِلمَ ، إنّمَا العِلمُ ما يَحدُثُ بِاللَّيلِ وَالنَّهارِ ، يَوما بِيَومٍ ، وساعَةً بِساعَةٍ .[2]
۴۰۳.الکافی عن ضریس الکناسی : کُنتُ عِندَ أبی عَبدِ اللّهِ{{ع}} وعِندَهُ أبو بَصیرٍ ، فَقالَ أبو عَبدِ اللّهِ{{ع}} : إنَّ داوودَ وَرِثَ عِلمَ الأَنبِیاءِ ، وإنَّ سُلَیمانَ وَرِثَ داوودَ ، وإنَّ مُحَمَّدا{{صل}} وَرِثَ سُلَیمانَ ، وإنّا وَرِثنا مُحَمَّدا{{صل}} ، وإنَّ عِندَنا صُحُفَ إبراهیمَ وألواحَ موسی . فَقالَ أبو بَصیرٍ : إنَّ هذا لَهُوَ العِلمُ ، فَقالَ : یا أبا مُحَمَّدٍ ، لَیسَ هذا هُوَ العِلمَ ، إنّمَا العِلمُ ما یَحدُثُ بِاللَّیلِ وَالنَّهارِ ، یَوما بِیَومٍ ، وساعَةً بِساعَةٍ .[۲]


404.الإمام الهادي عليه السلام ـ فِي الزِّيارَةِ الجامِعَةِ الَّتي يُزارُ بِهَا الأَئِمَّةُ عليهم السلام ـ :السَّلامُ عَلى أئِمَّةِ الهُدى ، ومَصابيحِ الدُّجى ، وأعلامِ التُّقى ، وذَوِي النُّهى ، واُولِي الحِجى ، وكَهفِ الوَرى ، ووَرَثَةِ الأَنبِياءِ ، وَالمَثَلِ الأَعلى ، وَالدَّعوَةِ الحُسنى ، وحُجَجِ اللّهِ عَلى أهلِ الدُّنيا وَالآخِرَةِ وَالاُولى ، ورَحمَةُ اللّهِ وبَرَكاتُهُ .[3]
۴۰۴.الإمام الهادی{{ع}} ـ فِی الزِّیارَةِ الجامِعَةِ الَّتی یُزارُ بِهَا الأَئِمَّةُ{{عم}} ـ :السَّلامُ عَلی أئِمَّةِ الهُدی ، ومَصابیحِ الدُّجی ، وأعلامِ التُّقی ، وذَوِی النُّهی ، واُولِی الحِجی ، وکَهفِ الوَری ، ووَرَثَةِ الأَنبِیاءِ ، وَالمَثَلِ الأَعلی ، وَالدَّعوَةِ الحُسنی ، وحُجَجِ اللّهِ عَلی أهلِ الدُّنیا وَالآخِرَةِ وَالاُولی ، ورَحمَةُ اللّهِ وبَرَکاتُهُ .[۳]




4 / 1 ـ 4
۴ / ۱ ـ ۴




حَديثُهُم حَديثُ رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله
حَدیثُهُم حَدیثُ رَسولِ اللّهِ{{صل}}


405.الإمام الباقر عليه السلام ـ لَمّا سُئِلَ عَنِ الحَديثِ يُرسِلُهُ ولا يُسنِدُهُ ـ :إذا حَدَّثتُ الحَديثَ فَلَم اُسنِدهُ فَسَنَدي فيهِ أبي عَن جَدّي عَن أبيهِ عَن جَدِّهِ رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله عَن جَبرَئيلَ عليه السلام عَنِ اللّهِ عز و جل .[4]
۴۰۵.الإمام الباقر{{ع}} ـ لَمّا سُئِلَ عَنِ الحَدیثِ یُرسِلُهُ ولا یُسنِدُهُ ـ :إذا حَدَّثتُ الحَدیثَ فَلَم اُسنِدهُ فَسَنَدی فیهِ أبی عَن جَدّی عَن أبیهِ عَن جَدِّهِ رَسولِ اللّهِ{{صل}} عَن جَبرَئیلَ{{ع}} عَنِ اللّهِ عز و جل .[۴]


[1] مختصر بصائر الدرجات : ص 63 عن عبد الغفّار الجازيّ ، بحار الأنوار : ج 92 ص 100 ح 70 ، وراجع : الهداية الكبرى : ص 243 .
[۱] مختصر بصائر الدرجات : ص ۶۳ عن عبد الغفّار الجازیّ ، بحار الأنوار : ج ۹۲ ص ۱۰۰ ح ۷۰ ، وراجع : الهدایة الکبری : ص ۲۴۳ .
[2] الكافي : ج 1 ص 225 ح 4 ، بصائر الدرجات : ص 135 ح 1 نحوه ، بحار الأنوار : ج 17 ص 132 ح 8 .
[۲] الکافی : ج ۱ ص ۲۲۵ ح ۴ ، بصائر الدرجات : ص ۱۳۵ ح ۱ نحوه ، بحار الأنوار : ج ۱۷ ص ۱۳۲ ح ۸ .
[3] تهذيب الأحكام : ج 6 ص 96 ح 177 ، وراجع : ص 217 ح 6495 من كتابنا هذا .
[۳] تهذیب الأحکام : ج ۶ ص ۹۶ ح ۱۷۷ ، وراجع : ص ۲۱۷ ح ۶۴۹۵ من کتابنا هذا .
[4] الإرشاد : ج 2 ص 167 ، الخرائج والجرائح : ج 2 ص 893 ، روضة الواعظين : ص 226 ، إعلام الورى : ج 1 ص 509 ، بحار الأنوار : ج 46 ص 288 ح 11 .
[۴] الإرشاد : ج ۲ ص ۱۶۷ ، الخرائج والجرائح : ج ۲ ص ۸۹۳ ، روضة الواعظین : ص ۲۲۶ ، إعلام الوری : ج ۱ ص ۵۰۹ ، بحار الأنوار : ج ۴۶ ص ۲۸۸ ح ۱۱ .


402.امام صادق عليه السلام : ما ، وارثان انبيا و ميراث بران كتاب خدا و برگزيدگان اوييم .
۴۰۲.امام صادق{{ع}} : ما ، وارثان انبیا و میراث بران کتاب خدا و برگزیدگان اوییم .


403.الكافى ـ به نقل از ضريس كُناسى ـ :نزد امام صادق عليه السلام بودم و ابو بصير نيز در خدمت ايشان بود . امام صادق عليه السلام فرمود : «داوود، علم پيامبران را به ارث برد و سليمان، علم داوود را و محمّد، علم سليمان را و ما علم محمّد را به ارث برده ايم . نزد ماست صحف ابراهيم و ده فرمان موسى» . ابو بصير گفت : اين، همان علم است . فرمود : «اى ابو محمّد! اين، همان علم نيست . علم، آن است كه شب و روز و روز به روز و ساعت به ساعت رخ مى دهد» .
۴۰۳.الکافی ـ به نقل از ضریس کُناسی ـ :نزد امام صادق{{ع}} بودم و ابو بصیر نیز در خدمت ایشان بود . امام صادق{{ع}} فرمود : «داوود، علم پیامبران را به ارث برد و سلیمان، علم داوود را و محمّد، علم سلیمان را و ما علم محمّد را به ارث برده ایم . نزد ماست صحف ابراهیم و ده فرمان موسی» . ابو بصیر گفت : این، همان علم است . فرمود : «ای ابو محمّد! این، همان علم نیست . علم، آن است که شب و روز و روز به روز و ساعت به ساعت رخ می‌دهد» .


404.امام هادى عليه السلام ـ در زيارت جامعه كه امامان عليهم السلام را با آن ، زيارت مى كنند ـ :سلام بر امامانِ هدايت و چراغ هاى تاريكى و نشانه هاى تقوا و صاحبان خرد و فرزانگان و پناهگاه مردم و وارثان پيامبران و الگوهاى والا و صاحبان دعوت نيكو و حجّت هاى خدا بر اهل دنيا و آخرت و نخستينيان ، و رحمت و بركات خدا بر ايشان باد!
۴۰۴.امام هادی{{ع}} ـ در زیارت جامعه که امامان{{عم}} را با آن ، زیارت می‌کنند ـ :سلام بر امامانِ هدایت و چراغ های تاریکی و نشانه های تقوا و صاحبان خرد و فرزانگان و پناهگاه مردم و وارثان پیامبران و الگوهای والا و صاحبان دعوت نیکو و حجّت های خدا بر اهل دنیا و آخرت و نخستینیان ، و رحمت و برکات خدا بر ایشان باد!




4 / 1 ـ 4
۴ / ۱ ـ ۴




حديث آنها، همان حديث پيامبر خداست
حدیث آنها، همان حدیث پیامبر خداست


405.امام باقر عليه السلام ـ وقتى از ايشان پرسيدند كه: چرا ايشان حديث را مرسل مى گويد و اِسناد نمى دهد ؟ ـ :هر گاه من حديثى گفتم و آن را اسناد ندادم ، سند من در آن ، پدرم است به نقل از جدّم به نقل از پدرش به نقل از جدّش پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به نقل از جبرئيل به نقل از خداوند عز و جل .
۴۰۵.امام باقر{{ع}} ـ وقتی از ایشان پرسیدند که: چرا ایشان حدیث را مرسل می‌گوید و اِسناد نمی‌دهد ؟ ـ :هر گاه من حدیثی گفتم و آن را اسناد ندادم ، سند من در آن ، پدرم است به نقل از جدّم به نقل از پدرش به نقل از جدّش پیامبر خدا{{صل}} به نقل از جبرئیل به نقل از خداوند عز و جل .


406.عنه عليه السلام : لَو أنَّا حَدَّثنا بِرَأيِنا ضَلَلنا كَما ضَلَّ مَن كانَ قَبلَنا ، ولكِنّا حَدَّثنا بِبَيِّنَةٍ مِن رَبِّنا بَيَّنَها لِنَبِيِّهِ صلى الله عليه و آله فَبَيَّنَها لَنا .[1]
۴۰۶.عنه{{ع}} : لَو أنَّا حَدَّثنا بِرَأیِنا ضَلَلنا کَما ضَلَّ مَن کانَ قَبلَنا ، ولکِنّا حَدَّثنا بِبَیِّنَةٍ مِن رَبِّنا بَیَّنَها لِنَبِیِّهِ{{صل}} فَبَیَّنَها لَنا .[۱]


407.الإرشاد عن جابر : قُلتُ لِأَبي جَعفَرٍ مُحَمَّدِ بنِ عَلِيٍّ الباقِرِ عليه السلام : إذا حَدَّثتَني بِحَديثٍ فَأَسنِدهُ لي . فَقالَ : حَدَّثَني أبي عَن جَدّي عَن رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله عَن جَبرَئيلَ عليه السلام عَنِ اللّهِ عز و جل . وكُلُّ ما اُحَدِّثُكَ بِهذَا الإِسنادِ .[2]
۴۰۷.الإرشاد عن جابر : قُلتُ لِأَبی جَعفَرٍ مُحَمَّدِ بنِ عَلِیٍّ الباقِرِ{{ع}} : إذا حَدَّثتَنی بِحَدیثٍ فَأَسنِدهُ لی . فَقالَ : حَدَّثَنی أبی عَن جَدّی عَن رَسولِ اللّهِ{{صل}} عَن جَبرَئیلَ{{ع}} عَنِ اللّهِ عز و جل . وکُلُّ ما اُحَدِّثُکَ بِهذَا الإِسنادِ .[۲]


408.الإمام الصادق عليه السلام : حَديثي حَديثُ أبي ، وحَديثُ أبي حَديثُ جَدّي ، وحَديثُ جَدّي حَديثُ الحُسَينِ ، وحَديثُ الحُسَينِ حَديثُ الحَسَنِ ، وحَديثُ الحَسَنِ حَديثُ أميرِ المُؤمِنينَ عليهم السلام ، وحَديثُ أميرِ المُؤمِنينَ حَديثُ رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، وحَديثُ رَسولِ اللّهِ قَولُ اللّهِ عز و جل .[3]
۴۰۸.الإمام الصادق{{ع}} : حَدیثی حَدیثُ أبی ، وحَدیثُ أبی حَدیثُ جَدّی ، وحَدیثُ جَدّی حَدیثُ الحُسَینِ ، وحَدیثُ الحُسَینِ حَدیثُ الحَسَنِ ، وحَدیثُ الحَسَنِ حَدیثُ أمیرِ المُؤمِنینَ{{عم}} ، وحَدیثُ أمیرِ المُؤمِنینَ حَدیثُ رَسولِ اللّهِ{{صل}} ، وحَدیثُ رَسولِ اللّهِ قَولُ اللّهِ عز و جل .[۳]


409.عنه عليه السلام : إنَّ اللّهَ فَرَضَ وَلايَتَنا ، وأوجَبَ مَوَدَّتَنا . وَاللّهِ ! ما نَقولُ بِأَهوائِنا ، ولا نَعمَلُ بِآرائِنا ، ولا نَقولُ إلّا ما قالَ رَبُّنا عز و جل .[4]
۴۰۹.عنه{{ع}} : إنَّ اللّهَ فَرَضَ وَلایَتَنا ، وأوجَبَ مَوَدَّتَنا . وَاللّهِ ! ما نَقولُ بِأَهوائِنا ، ولا نَعمَلُ بِآرائِنا ، ولا نَقولُ إلّا ما قالَ رَبُّنا عز و جل .[۴]


410.الإمام الكاظم عليه السلام ـ في جَوابِ خَلَفِ بنِ حَمّادٍ الكوفِيِّ لَمّا سَأَلَهُ عَن مَسأَلَةٍ مُشكِلَةٍ ـ :وَاللّهِ ! إنّي ما اُخبِرُكَ إلّا عَن رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله عَن جَبرَئيلَ عَنِ اللّهِ عز و جل .[5]
۴۱۰.الإمام الکاظم{{ع}} ـ فی جَوابِ خَلَفِ بنِ حَمّادٍ الکوفِیِّ لَمّا سَأَلَهُ عَن مَسأَلَةٍ مُشکِلَةٍ ـ :وَاللّهِ ! إنّی ما اُخبِرُکَ إلّا عَن رَسولِ اللّهِ{{صل}} عَن جَبرَئیلَ عَنِ اللّهِ عز و جل .[۵]


[1] بصائر الدرجات : ص 299 ح 2 ، الاختصاص : ص 281 نحوه ، إعلام الورى : ج 1 ص 508 كلّها عن الفضيل عن الفضيل بن يسار ، بحار الأنوار : ج 2 ص 172 ح 2 .
[۱] بصائر الدرجات : ص ۲۹۹ ح ۲ ، الاختصاص : ص ۲۸۱ نحوه ، إعلام الوری : ج ۱ ص ۵۰۸ کلّها عن الفضیل عن الفضیل بن یسار ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۱۷۲ ح ۲ .
[2] الأمالي للمفيد : ص 42 ح 10 ، بحار الأنوار : ج 2 ص 178 ح 27 .
[۲] الأمالی للمفید : ص ۴۲ ح ۱۰ ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۱۷۸ ح ۲۷ .
[3] الكافي : ج 1 ص 53 ح 14 ، منية المريد : ص 373 كلاهما عن حمّاد بن عثمان ، الإرشاد : ج 2 ص 186 ، الخرائج والجرائح : ج 2 ص 895 ، روضة الواعظين: ص 233 كلّها نحوه ، بحار الأنوار : ج 2 ص 179 ح 28 .
[۳] الکافی : ج ۱ ص ۵۳ ح ۱۴ ، منیة المرید : ص ۳۷۳ کلاهما عن حمّاد بن عثمان ، الإرشاد : ج ۲ ص ۱۸۶ ، الخرائج والجرائح : ج ۲ ص ۸۹۵ ، روضة الواعظین: ص ۲۳۳ کلّها نحوه ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۱۷۹ ح ۲۸ .
[4] الأمالي للمفيد : ص 60 ح 4 ، بصائر الدرجات : ص 300 ح 5 ، إعلام الورى : ج 1 ص 537 كلاهما نحوه وكلّها عن محمّد بن شريح ، بحار الأنوار : ج 27 ص 102 ح 65 .
[۴] الأمالی للمفید : ص ۶۰ ح ۴ ، بصائر الدرجات : ص ۳۰۰ ح ۵ ، إعلام الوری : ج ۱ ص ۵۳۷ کلاهما نحوه وکلّها عن محمّد بن شریح ، بحار الأنوار : ج ۲۷ ص ۱۰۲ ح ۶۵ .
[5] الكافي : ج 3 ص 94 ح 1 ، المحاسن : ج 2 ص 21 ح 1093 ، منتقى الجمان : ج 1 ص 197 كلها عن خلف بن حمّاد ، المناقب لابن شهرآشوب : ج 4 ص 311 ، بحار الأنوار : ج 48 ص 113 ح 22 .
[۵] الکافی : ج ۳ ص ۹۴ ح ۱ ، المحاسن : ج ۲ ص ۲۱ ح ۱۰۹۳ ، منتقی الجمان : ج ۱ ص ۱۹۷ کلها عن خلف بن حمّاد ، المناقب لابن شهرآشوب : ج ۴ ص ۳۱۱ ، بحار الأنوار : ج ۴۸ ص ۱۱۳ ح ۲۲ .


406.امام باقر عليه السلام : اگر ما بر اساس رأى و نظر خود حديث بگوييم ، گم راه شده ايم ، همچون كسانى كه پيش از ما بودند ؛ ليكن ما از روى بيّنه اى از سوى خدايمان حديث مى گوييم كه خداوند ، آن را براى پيامبرش و او نيز براى ما تبيين كرده است .
۴۰۶.امام باقر{{ع}} : اگر ما بر اساس رأی و نظر خود حدیث بگوییم ، گم راه شده ایم ، همچون کسانی که پیش از ما بودند ؛ لیکن ما از روی بیّنه ای از سوی خدایمان حدیث می‌گوییم که خداوند ، آن را برای پیامبرش و او نیز برای ما تبیین کرده است .


407.الإرشاد ـ به نقل از جابر ـ :به امام باقر عليه السلام گفتم : هر گاه حديثى براى من مى گويى ، سند آن را نيز براى من باز گو . فرمود : «پدرم به نقل از جدّم به نقل از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به نقل از جبرئيل به نقل از خداوند عز و جلبه من حديث كرده است . هر آنچه من به تو حديث كنم ، اين گونه اِسنادى دارد» .
۴۰۷.الإرشاد ـ به نقل از جابر ـ :به امام باقر{{ع}} گفتم : هر گاه حدیثی برای من می‌گویی ، سند آن را نیز برای من باز گو . فرمود : «پدرم به نقل از جدّم به نقل از پیامبر خدا{{صل}} به نقل از جبرئیل به نقل از خداوند عز و جلبه من حدیث کرده است . هر آنچه من به تو حدیث کنم ، این گونه اِسنادی دارد» .


408.امام صادق عليه السلام : حديث من حديث پدرم و حديث پدرم حديث نِيايم و حديث نِيايم ، حديث حسين و حديث حسين حديث حسن و حديث حسن حديث امير مؤمنان و حديث امير مؤمنان حديث پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و حديث پيامبر خدا حديث خداوند عز و جلاست .
۴۰۸.امام صادق{{ع}} : حدیث من حدیث پدرم و حدیث پدرم حدیث نِیایم و حدیث نِیایم ، حدیث حسین و حدیث حسین حدیث حسن و حدیث حسن حدیث امیر مؤمنان و حدیث امیر مؤمنان حدیث پیامبر خدا{{صل}} و حدیث پیامبر خدا حدیث خداوند عز و جلاست .


409.امام صادق عليه السلام : خداوند ، ولايت ما و دوستى ما را واجب ساخته است. به خدا سوگند ، ما از روى هوسِ خود، سخن نمى گوييم و بر طبق آراى خود، عمل نمى كنيم، و نمى گوييم مگر آنچه را كه خداوند عز و جل فرموده است .
۴۰۹.امام صادق{{ع}} : خداوند ، ولایت ما و دوستی ما را واجب ساخته است. به خدا سوگند ، ما از روی هوسِ خود، سخن نمی‌گوییم و بر طبق آرای خود، عمل نمی‌کنیم، و نمی‌گوییم مگر آنچه را که خداوند عز و جل فرموده است .


410.امام كاظم عليه السلام ـ در پاسخ خَلَف بن حمّاد كوفى كه سؤال دشوارى از ايشان پرسيد ـ :به خدا سوگند ، من تو را آگاه نمى كنم ، مگر به نقل از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به نقل از جبرئيل به نقل از خداوند عز و جل .
۴۱۰.امام کاظم{{ع}} ـ در پاسخ خَلَف بن حمّاد کوفی که سؤال دشواری از ایشان پرسید ـ :به خدا سوگند ، من تو را آگاه نمی‌کنم ، مگر به نقل از پیامبر خدا{{صل}} به نقل از جبرئیل به نقل از خداوند عز و جل .


411.الإمام الرضا عليه السلام : إنّا عَنِ اللّهِ وعَن رَسولِهِ نُحَدِّثُ .[1]
۴۱۱.الإمام الرضا{{ع}} : إنّا عَنِ اللّهِ وعَن رَسولِهِ نُحَدِّثُ .[۱]




4 / 1 ـ 5
۴ / ۱ ـ ۵




أعلَمُ النّاسِ
أعلَمُ النّاسِ


412.رسول اللّه صلى الله عليه و آله : إنّي تارِكٌ فيكُم أمرَينِ إن أخَذتُم بِهِما لَن تَضِلّوا : كِتابَ اللّهِ عَزَّوجَلَّ ، وأهلَ بَيتي عِترَتي . أيُّهَا النّاسُ ! اِسمَعوا وقَد بَلَّغتُ ، إنَّكُم سَتَرِدونَ عَلَيَّ الحَوضَ ، فَأَسأَلُكُم عَمّا فَعَلتُم فِي الثَّقَلَينِ ، وَالثَّقَلانِ كِتابُ اللّهِ جَلَّ ذِكرُهُ وأهلُ بَيتي ، فَلا تَسبِقوهُم فَتَهلِكوا ، ولا تُعَلِّموهُم فَإِنَّهُم أعلَمُ مِنكُم .[2]
۴۱۲.رسول اللّه{{صل}} : إنّی تارِکٌ فیکُم أمرَینِ إن أخَذتُم بِهِما لَن تَضِلّوا : کِتابَ اللّهِ عَزَّوجَلَّ ، وأهلَ بَیتی عِترَتی . أیُّهَا النّاسُ ! اِسمَعوا وقَد بَلَّغتُ ، إنَّکُم سَتَرِدونَ عَلَیَّ الحَوضَ ، فَأَسأَلُکُم عَمّا فَعَلتُم فِی الثَّقَلَینِ ، وَالثَّقَلانِ کِتابُ اللّهِ جَلَّ ذِکرُهُ وأهلُ بَیتی ، فَلا تَسبِقوهُم فَتَهلِکوا ، ولا تُعَلِّموهُم فَإِنَّهُم أعلَمُ مِنکُم .[۲]


413.عنه صلى الله عليه و آله : ألا إنَّ أبرارَ عِترَتي وأطائِبَ أرومَتي أحلَمُ النّاسِ صِغارا وأعلَمُ النّاسِ كِبارا ، فَلا تُعَلِّموهُم فَإِنَّهُم أعلَمُ مِنكُم ، لا يُخرِجونَكُم مِن بابِ هُدىً ولا يُدخِلونَكُم في بابِ ضَلالَةٍ .[3]
۴۱۳.عنه{{صل}} : ألا إنَّ أبرارَ عِترَتی وأطائِبَ أرومَتی أحلَمُ النّاسِ صِغارا وأعلَمُ النّاسِ کِبارا ، فَلا تُعَلِّموهُم فَإِنَّهُم أعلَمُ مِنکُم ، لا یُخرِجونَکُم مِن بابِ هُدیً ولا یُدخِلونَکُم فی بابِ ضَلالَةٍ .[۳]


414.الإمام عليّ عليه السلام : ولَقَد عَلِمَ المُستَحفِظونَ مِن أصحابِ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه و آله أ نَّهُ قالَ : إنّي وأهلُ بَيتي مُطَهَّرونَ ، فَلا تَسبِقوهُم فَتَضِلّوا ، ولا تَتَخَلَّفوا عَنهُم فَتَزِلّوا ، ولا تُخالِفوهُم فَتَجهَلوا ، ولا تُعَلِّموهُم فَإِنَّهُم أعلَمُ مِنكُم ، هُم أعلَمُ النّاسِ كِبارا ، وأحلَمُ النّاسِ صِغارا .[4]
۴۱۴.الإمام علیّ{{ع}} : ولَقَد عَلِمَ المُستَحفِظونَ مِن أصحابِ مُحَمَّدٍ{{صل}} أ نَّهُ قالَ : إنّی وأهلُ بَیتی مُطَهَّرونَ ، فَلا تَسبِقوهُم فَتَضِلّوا ، ولا تَتَخَلَّفوا عَنهُم فَتَزِلّوا ، ولا تُخالِفوهُم فَتَجهَلوا ، ولا تُعَلِّموهُم فَإِنَّهُم أعلَمُ مِنکُم ، هُم أعلَمُ النّاسِ کِبارا ، وأحلَمُ النّاسِ صِغارا .[۴]


[1] رجال الكشّي : ج 2 ص 490 ح 401 عن يونس بن عبد الرحمن ، بحار الأنوار : ج 2 ص 250 ح 62 .
[۱] رجال الکشّی : ج ۲ ص ۴۹۰ ح ۴۰۱ عن یونس بن عبد الرحمن ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۲۵۰ ح ۶۲ .
[2] الكافي: ج 1 ص 294 ح 3 عن عبدالحميد بن أبي الديلم عن الإمام الصادق عليه السلام ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج 1 ص 229 ، الأمالي للصدوق : ص 616 ، تحف العقول : ص 426 ، كلّها عن الريّان بن الصّلت عن الإمام الرضا عليه السلام عنه صلى الله عليه و آله ، تفسير العيّاشي: ج 1 ص 250 ح 169 عن أبي بصير عن الإمام الباقر عليه السلام عنه صلى الله عليه و آله وكلّها نحوه ، بحار الأنوار : ج 23 ص 152 ح 114 .
[۲] الکافی: ج ۱ ص ۲۹۴ ح ۳ عن عبدالحمید بن أبی الدیلم عن الإمام الصادق{{ع}} ، عیون أخبار الرضا{{ع}} : ج ۱ ص ۲۲۹ ، الأمالی للصدوق : ص ۶۱۶ ، تحف العقول : ص ۴۲۶ ، کلّها عن الریّان بن الصّلت عن الإمام الرضا{{ع}} عنه{{صل}} ، تفسیر العیّاشی: ج ۱ ص ۲۵۰ ح ۱۶۹ عن أبی بصیر عن الإمام الباقر{{ع}} عنه{{صل}} وکلّها نحوه ، بحار الأنوار : ج ۲۳ ص ۱۵۲ ح ۱۱۴ .
[3] عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج 1 ص 204 ح 1 ، الاحتجاج : ج 2 ص 436 ح 308 ، كلاهما عن عليّ بن محمّد بن الجهم عن الإمام الرضا عليه السلام .
[۳] عیون أخبار الرضا{{ع}} : ج ۱ ص ۲۰۴ ح ۱ ، الاحتجاج : ج ۲ ص ۴۳۶ ح ۳۰۸ ، کلاهما عن علیّ بن محمّد بن الجهم عن الإمام الرضا{{ع}} .
[4] تفسير القمّي : ج 1 ص 4 ، الغيبة للنعماني : ص 44 وفيه «اأعلم الناس صغارا» بدل «أحلم الناس صغارا» ، بحار الأنوار : ج 23 ص 130 ح 62 .
[۴] تفسیر القمّی : ج ۱ ص ۴ ، الغیبة للنعمانی : ص ۴۴ وفیه «اأعلم الناس صغارا» بدل «أحلم الناس صغارا» ، بحار الأنوار : ج ۲۳ ص ۱۳۰ ح ۶۲ .


411.امام رضا عليه السلام : ما از سوى خدا و پيامبر او حديث مى گوييم .
۴۱۱.امام رضا{{ع}} : ما از سوی خدا و پیامبر او حدیث می‌گوییم .




4 / 1 ـ 5
۴ / ۱ ـ ۵




آگاه ترينِ مردم
آگاه ترینِ مردم


412.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : من دو چيز در ميان شما مى نهم كه اگر به آن دو چنگ زنيد، هرگز گم راه نمى شويد : كتاب خداوند عز و جل و اهل بيتم كه همان عترت من اند . اى مردم! گوش كنيد . به من خبر رسيده است كه در كنار حوض [كوثر] بر من وارد خواهيد شد و من در باره اين كه با اين دو چيز گران سنگ چه كرديد ، از شما پرسش خواهم كرد . اين دو چيز گران سنگ ، كتاب خداوندِ والانام و اهل بيت من اند . پس ، از آنها پيشى نگيريد كه نابود مى شويد و به آنها نياموزيد كه داناتر از شمايند .
۴۱۲.پیامبر خدا{{صل}} : من دو چیز در میان شما می‌نهم که اگر به آن دو چنگ زنید، هرگز گم راه نمی‌شوید : کتاب خداوند عز و جل و [[اهل بیت]]م که همان عترت من اند . ای مردم! گوش کنید . به من خبر رسیده است که در کنار حوض [کوثر] بر من وارد خواهید شد و من در باره این که با این دو چیز گران سنگ چه کردید ، از شما پرسش خواهم کرد . این دو چیز گران سنگ ، کتاب خداوندِ والانام و [[اهل بیت]] من اند . پس ، از آنها پیشی نگیرید که نابود می‌شوید و به آنها نیاموزید که داناتر از شمایند .


413.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : آگاه باشيد كه نيكان خاندان من و پاك ترين هاى تبار من ، در خردسالى، خردمندترين مردم و در بزرگ سالى، داناترين ايشان اند . پس به آنها نياموزيد كه داناتر از شمايند . آنها شما را از درِ هدايت بيرون نمى برند و به درِ گم راهى واردتان نمى سازند .
۴۱۳.پیامبر خدا{{صل}} : آگاه باشید که نیکان خاندان من و پاک ترین های تبار من ، در خردسالی، خردمندترین مردم و در بزرگ سالی، داناترین ایشان اند . پس به آنها نیاموزید که داناتر از شمایند . آنها شما را از درِ هدایت بیرون نمی‌برند و به درِ گم راهی واردتان نمی‌سازند .


414.امام على عليه السلام : اصحاب سر از اصحاب محمّد صلى الله عليه و آله مى دانند كه ايشان فرموده است : «من و خاندانم پاك هستيم . پس، از آنها پيشى نگيريد كه گم راه مى شويد و از آنها عقب نمانيد كه مى لغزيد و با آنها به مخالفت بر نخيزيد كه نادانى مى يابيد و به آنها نياموزيد كه آنها از شما داناترند . آنها داناترينِ مردم اند در بزرگ سالى و خردمندترينِ آنها در خردسالى» .
۴۱۴.امام علی{{ع}} : اصحاب سر از اصحاب محمّد{{صل}} می‌دانند که ایشان فرموده است : «من و خاندانم پاک هستیم . پس، از آنها پیشی نگیرید که گم راه می‌شوید و از آنها عقب نمانید که می‌لغزید و با آنها به مخالفت بر نخیزید که نادانی می‌یابید و به آنها نیاموزید که آنها از شما داناترند . آنها داناترینِ مردم اند در بزرگ سالی و خردمندترینِ آنها در خردسالی» .


415.كمال الدين عن جابر بن يزيد ـ في حَديثٍ طَويلٍ ـ :دَخَلَ جابِرُ بنُ عَبدِ اللّهِ الأَنصارِيُّ عَلى عَلِيِّ بنِ الحُسَينِ عليه السلام ، فَبَينَما هُوَ يُحَدِّثُهُ إذ خَرَجَ مُحَمَّدُ بنُ عَلِيٍّ الباقِرُ عليه السلام مِن عِندِ نِسائِهِ ، وعَلى رَأسِهِ ذُؤابَةٌ وهُوَ غُلامٌ ، فَلَمّا بَصُرَ بِهِ جابِرٌ اِرتَعَدَت فَرائِصُهُ ، وقامَت كُلُّ شَعرَةٍ عَلى بَدَنِهِ ، ونَظَرَ إلَيهِ مَلِيّا ، ثُمَّ قالَ لَهُ : ياغُلامُ أقبِل ، فَأَقبَلَ . ثُمَّ قالَ لَهُ : أدبِر ، فَأَدبَرَ ، فَقالَ جابِرٌ : شَمائِلُ رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله ورَبِّ الكَعبَةِ ! ثُمَّ قامَ فَدَنا مِنهُ ، فَقالَ لَهُ : مَا اسمُكَ يا غُلامُ ؟ فَقالَ : مُحَمَّدٌ ، قالَ : اِبنُ مَن ؟ قالَ : اِبنُ عَلِيِّ بنِ الحُسَينِ . قالَ : يا بُنَيَّ فَدَتكَ نَفسي ، فَأَنتَ إذا الباقِرُ ؟ فَقالَ : نَعَم . ثُمَّ قالَ : فَأَبلِغني ما حَمَّلَكَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، فَقالَ جابِرٌ : يا مَولايَ ، إنَّ رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله بَشَّرَني بِالبَقاءِ إلى أن ألقاكَ ، وقالَ لي : إذا لَقيتَهُ فَأَقرِئهُ مِنِّي السَّلامَ ، فَرَسولُ اللّهِ يا مَولايَ يَقرَأُ عَلَيكَ السَّلامَ . فَقالَ أبو جَعفَرٍ عليه السلام : يا جابِرُ ، عَلى رَسولِ اللّهِ السَّلامُ ما قامَتِ السَّماواتُ وَالأَرضُ ، وعَلَيكَ يا جابِرُ كَما بَلَّغتَ السَّلامَ . فَكانَ جابِرٌ بَعدَ ذلِكَ يَختَلِفُ إلَيهِ ويَتَعَلَّمُ مِنهُ ، فَسَأَلَهُ مُحَمَّدُ بنُ عَلِيٍّ عليه السلام عَن شَيءٍ ، فَقالَ لَهُ جابِرٌ : وَاللّهِ ما دَخَلتُ في نَهيِ رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، فَقَد أخبَرَني أنَّكُم الأَئِمَّةُ الهُداةِ مِن أهلِ بَيتِهِ مِن بَعدِهِ ، أحلَمُ النّاسِ صِغارا ، وأعلَمُ النّاسِ كِبارا ، وقالَ : «لا تُعَلِّموهُم فَهُم أعلَمُ مِنكُم» ، فَقالَ أبو جَعفَرٍ عليه السلام : صَدَقَ جَدّي رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، إنّي لَأَعلَمُ مِنكَ بِما سَأَلتُكَ عَنهُ ، ولَقَد اُوتيتُ الحُكمَ صَبِيّا ، كُلُّ ذلِكَ بِفَضلِ اللّهِ عَلَينا ورَحمَتِهِ لَنا أهلَ البَيتِ .[1]
۴۱۵.کمال الدین عن جابر بن یزید ـ فی حَدیثٍ طَویلٍ ـ :دَخَلَ جابِرُ بنُ عَبدِ اللّهِ الأَنصارِیُّ عَلی عَلِیِّ بنِ الحُسَینِ{{ع}} ، فَبَینَما هُوَ یُحَدِّثُهُ إذ خَرَجَ مُحَمَّدُ بنُ عَلِیٍّ الباقِرُ{{ع}} مِن عِندِ نِسائِهِ ، وعَلی رَأسِهِ ذُؤابَةٌ وهُوَ غُلامٌ ، فَلَمّا بَصُرَ بِهِ جابِرٌ اِرتَعَدَت فَرائِصُهُ ، وقامَت کُلُّ شَعرَةٍ عَلی بَدَنِهِ ، ونَظَرَ إلَیهِ مَلِیّا ، ثُمَّ قالَ لَهُ : یاغُلامُ أقبِل ، فَأَقبَلَ . ثُمَّ قالَ لَهُ : أدبِر ، فَأَدبَرَ ، فَقالَ جابِرٌ : شَمائِلُ رَسولِ اللّهِ{{صل}} ورَبِّ الکَعبَةِ ! ثُمَّ قامَ فَدَنا مِنهُ ، فَقالَ لَهُ : مَا اسمُکَ یا غُلامُ ؟ فَقالَ : مُحَمَّدٌ ، قالَ : اِبنُ مَن ؟ قالَ : اِبنُ عَلِیِّ بنِ الحُسَینِ . قالَ : یا بُنَیَّ فَدَتکَ نَفسی ، فَأَنتَ إذا الباقِرُ ؟ فَقالَ : نَعَم . ثُمَّ قالَ : فَأَبلِغنی ما حَمَّلَکَ رَسولُ اللّهِ{{صل}} ، فَقالَ جابِرٌ : یا مَولایَ ، إنَّ رَسولَ اللّهِ{{صل}} بَشَّرَنی بِالبَقاءِ إلی أن ألقاکَ ، وقالَ لی : إذا لَقیتَهُ فَأَقرِئهُ مِنِّی السَّلامَ ، فَرَسولُ اللّهِ یا مَولایَ یَقرَأُ عَلَیکَ السَّلامَ . فَقالَ أبو جَعفَرٍ{{ع}} : یا جابِرُ ، عَلی رَسولِ اللّهِ السَّلامُ ما قامَتِ السَّماواتُ وَالأَرضُ ، وعَلَیکَ یا جابِرُ کَما بَلَّغتَ السَّلامَ . فَکانَ جابِرٌ بَعدَ ذلِکَ یَختَلِفُ إلَیهِ ویَتَعَلَّمُ مِنهُ ، فَسَأَلَهُ مُحَمَّدُ بنُ عَلِیٍّ{{ع}} عَن شَیءٍ ، فَقالَ لَهُ جابِرٌ : وَاللّهِ ما دَخَلتُ فی نَهیِ رَسولِ اللّهِ{{صل}} ، فَقَد أخبَرَنی أنَّکُم الأَئِمَّةُ الهُداةِ مِن أهلِ بَیتِهِ مِن بَعدِهِ ، أحلَمُ النّاسِ صِغارا ، وأعلَمُ النّاسِ کِبارا ، وقالَ : «لا تُعَلِّموهُم فَهُم أعلَمُ مِنکُم» ، فَقالَ أبو جَعفَرٍ{{ع}} : صَدَقَ جَدّی رَسولُ اللّهِ{{صل}} ، إنّی لَأَعلَمُ مِنکَ بِما سَأَلتُکَ عَنهُ ، ولَقَد اُوتیتُ الحُکمَ صَبِیّا ، کُلُّ ذلِکَ بِفَضلِ اللّهِ عَلَینا ورَحمَتِهِ لَنا أهلَ البَیتِ .[۱]


[1] كمال الدين : ص 253 ح 3 ، كفاية الأثر : ص 55 ، الكافي : ج 1 ص 469 ح 2 ، الاختصاص : ص 62 كلاهما عن أبان بن تغلب ، روضة الواعظين : ص 227 والثلاثة الأخيرة نحوه ، بحار الأنوار : ج 36 ص 250 ح 67 .
[۱] کمال الدین : ص ۲۵۳ ح ۳ ، کفایة الأثر : ص ۵۵ ، الکافی : ج ۱ ص ۴۶۹ ح ۲ ، الاختصاص : ص ۶۲ کلاهما عن أبان بن تغلب ، روضة الواعظین : ص ۲۲۷ والثلاثة الأخیرة نحوه ، بحار الأنوار : ج ۳۶ ص ۲۵۰ ح ۶۷ .


415.كمال الدين ـ در حديثى طولانى ـ :جابر بن عبد اللّه انصارى بر امام زين العابدين عليه السلام وارد شد. در حالى كه امام عليه السلام با جابر بن عبد اللّه سخن مى گفت ، ناگاه محمّد بن على (امام باقر عليه السلام ) از نزد خانواده اش بيرون آمد و زلف امام ـ كه هنوز جوان بود ـ ، به چشم مى خورد . هنگامى كه جابر او را ديد ، پيكرش به لرزه افتاد و موى بر بدنش راست گرديد و اندكى بدو نگريست . سپس به او گفت : رو به من كن ، جوان! و او، رو به جابر كرد . جابر، سپس به او گفت : بر گرد . او بر گشت . جابر گفت : به خداى كعبه سوگند ، شكل و شمايل پيامبر صلى الله عليه و آله را دارد . سپس جابر برخاست و به او نزديك شد و گفت : نام تو چيست ، اى جوان؟ فرمود : «محمّد» . جابر پرسيد : پسر كه هستى؟ فرمود : «پسر على بن الحسين» . جابر گفت : فرزندم! جانم فدايت باد! بنا بر اين تو بايد باقر باشى . پاسخ داد : «آرى» . و سپس فرمود : «به من بگو پيامبر خدا صلى الله عليه و آله چه مسئوليتى بر دوش تو نهاده است؟» . جابر گفت : سَرورم! پيامبر صلى الله عليه و آله به من بشارت زنده ماندن داد تا تو را ملاقات كنم و به من فرمود : «هر گاه او را ديدى ، سلام مرا به او برسان» . سَرورم! پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به تو سلام مى رساند . امام باقر عليه السلام فرمود : «اى جابر! سلام و درود بر پيامبر خدا، تا زمانى كه آسمان ها و زمين بر قرارند و بر تو ـ اى جابر ـ سلامى باد، به گونه اى كه ابلاغ كردى!» . جابر از اين پس نزد امام عليه السلام مى رفت و از ايشان آموزش مى گرفت . يك بار امام باقر عليه السلام در باره چيزى از او پرسش كرد . جابر در پاسخ گفت : به خدا سوگند ، من بر خلاف نهى پيامبر خدا صلى الله عليه و آله رفتار نمى كنم . او به من فرموده است كه شما ، امامان هدايتگرِ از خاندانش پس از او هستيد كه در خردسالى ، خردمندترين مردم و در بزرگ سالى ، داناترين مردم هستيد و نيز فرمود : «به آنها چيزى نياموزيد، كه آنها از شما داناترند» . امام باقر عليه السلام فرمود : «جدّم پيامبر خدا صلى الله عليه و آله راست گفت . من در آنچه از تو پرسيدم ، آگاه ترم و از كودكى ، حكمت را دريافته ام و همه اينها در پرتو فضل خدا و رحمت او به ما اهل بيت است» .
۴۱۵.کمال الدین ـ در حدیثی طولانی ـ :جابر بن عبد اللّه انصاری بر امام زین العابدین{{ع}} وارد شد. در حالی که امام{{ع}} با جابر بن عبد اللّه سخن می‌گفت ، ناگاه محمّد بن علی (امام باقر{{ع}} ) از نزد خانواده اش بیرون آمد و زلف امام ـ که هنوز جوان بود ـ ، به چشم می‌خورد . هنگامی که جابر او را دید ، پیکرش به لرزه افتاد و موی بر بدنش راست گردید و اندکی بدو نگریست . سپس به او گفت : رو به من کن ، جوان! و او، رو به جابر کرد . جابر، سپس به او گفت : بر گرد . او بر گشت . جابر گفت : به خدای کعبه سوگند ، شکل و شمایل پیامبر{{صل}} را دارد . سپس جابر برخاست و به او نزدیک شد و گفت : نام تو چیست ، ای جوان؟ فرمود : «محمّد» . جابر پرسید : پسر که هستی؟ فرمود : «پسر علی بن الحسین» . جابر گفت : فرزندم! جانم فدایت باد! بنا بر این تو باید باقر باشی . پاسخ داد : «آری» . و سپس فرمود : «به من بگو پیامبر خدا{{صل}} چه مسئولیتی بر دوش تو نهاده است؟» . جابر گفت : سَرورم! پیامبر{{صل}} به من بشارت زنده ماندن داد تا تو را ملاقات کنم و به من فرمود : «هر گاه او را دیدی ، سلام مرا به او برسان» . سَرورم! پیامبر خدا{{صل}} به تو سلام می‌رساند . امام باقر{{ع}} فرمود : «ای جابر! سلام و درود بر پیامبر خدا، تا زمانی که آسمان ها و زمین بر قرارند و بر تو ـ ای جابر ـ سلامی باد، به گونه ای که ابلاغ کردی!» . جابر از این پس نزد امام{{ع}} می‌رفت و از ایشان آموزش می‌گرفت . یک بار امام باقر{{ع}} در باره چیزی از او پرسش کرد . جابر در پاسخ گفت : به خدا سوگند ، من بر خلاف نهی پیامبر خدا{{صل}} رفتار نمی‌کنم . او به من فرموده است که شما ، امامان هدایتگرِ از خاندانش پس از او هستید که در خردسالی ، خردمندترین مردم و در بزرگ سالی ، داناترین مردم هستید و نیز فرمود : «به آنها چیزی نیاموزید، که آنها از شما داناترند» . امام باقر{{ع}} فرمود : «جدّم پیامبر خدا{{صل}} راست گفت . من در آنچه از تو پرسیدم ، آگاه ترم و از کودکی ، حکمت را دریافته ام و همه اینها در پرتو فضل خدا و رحمت او به ما [[اهل بیت]] است» .


416.الطبقات الكبرى عن جبلة بنت المصفّح عن أبيها : قالَ لي عَلِيٌّ عليه السلام : يا أخا بَني عامِرٍ ، سَلني عَمّا قالَ اللّهُ ورَسولُهُ ، فَإِنّا نَحنُ أهلَ البَيتِ أعلَمُ بِما قالَ اللّهُ ورَسولُهُ .[1]
۴۱۶.الطبقات الکبری عن جبلة بنت المصفّح عن أبیها : قالَ لی عَلِیٌّ{{ع}} : یا أخا بَنی عامِرٍ ، سَلنی عَمّا قالَ اللّهُ ورَسولُهُ ، فَإِنّا نَحنُ أهلَ البَیتِ أعلَمُ بِما قالَ اللّهُ ورَسولُهُ .[۱]


417.الإمام عليّ عليه السلام ـ فِي الحِكَمِ المَنسوبَةِ إلَيهِ ـ :غايَةُ كُلِّ مُتَعَمِّقٍ في عِلمِنا أن يَجهَلَ.[2]
۴۱۷.الإمام علیّ{{ع}} ـ فِی الحِکَمِ المَنسوبَةِ إلَیهِ ـ :غایَةُ کُلِّ مُتَعَمِّقٍ فی عِلمِنا أن یَجهَلَ.[۲]


418.الإمام الباقر عليه السلام ـ لِسَلَمَةَ بنِ كُهَيلٍ وَالحَكَمِ بنِ عُتَيبَةَ ـ :شَرِّقا وغَرِّبا ، فَلا تَجِدانِ عِلما صَحيحا إلّا شَيئا خَرَجَ مِن عِندِنا أهلَ البَيتِ .[3]
۴۱۸.الإمام الباقر{{ع}} ـ لِسَلَمَةَ بنِ کُهَیلٍ وَالحَکَمِ بنِ عُتَیبَةَ ـ :شَرِّقا وغَرِّبا ، فَلا تَجِدانِ عِلما صَحیحا إلّا شَیئا خَرَجَ مِن عِندِنا أهلَ البَیتِ .[۳]


419.الإمام الباقر عليه السلام : لَيسَ عِندَ أحَدٍ مِنَ النّاسِ حَقٌّ ولا صَوابٌ ، ولا أحَدٌ مِنَ النّاسِ يَقضي بِقَضاءٍ حَقٍّ إلّا ما خَرَجَ مِنّا أهلَ البَيتِ . وإذا تَشَعَّبَت بِهِمُ الاُمورُ كانَ الخَطَأُ مِنهُم وَالصَّوابُ مِن عَلِيٍّ عليه السلام .[4]
۴۱۹.الإمام الباقر{{ع}} : لَیسَ عِندَ أحَدٍ مِنَ النّاسِ حَقٌّ ولا صَوابٌ ، ولا أحَدٌ مِنَ النّاسِ یَقضی بِقَضاءٍ حَقٍّ إلّا ما خَرَجَ مِنّا أهلَ البَیتِ . وإذا تَشَعَّبَت بِهِمُ الاُمورُ کانَ الخَطَأُ مِنهُم وَالصَّوابُ مِن عَلِیٍّ{{ع}} .[۴]


420.الكافي عن زرارة : كُنتُ عِندَ أبي جَعفَرٍ عليه السلام فَقالَ لَهُ رَجُلٌ مِن أهلِ الكوفَةِ يَسأَلُهُ عَن قَولِ أميرِ المُؤمِنينَ عليه السلام : «سَلوني عَمّا شِئتُم ، فَلا تَسأَلوني عَن شَيءٍ إلّا أنبَأتُكُم بِهِ» . قالَ : إنَّهُ لَيسَ أحَدٌ عِندَهُ عِلمُ شَيءٍ إلّا خَرَجَ مِن عِندِ أميرِ المُؤمِنينَ عليه السلام ، فَليَذهَبِ النّاسُ حَيثُ شاؤوا ، فَوَاللّهِ لَيسَ الأَمرُ إلّا مِن هاهُنا ـ وأشارَ بِيَدِهِ إلى بَيتِهِ ـ .[5]
۴۲۰.الکافی عن زرارة : کُنتُ عِندَ أبی جَعفَرٍ{{ع}} فَقالَ لَهُ رَجُلٌ مِن أهلِ الکوفَةِ یَسأَلُهُ عَن قَولِ أمیرِ المُؤمِنینَ{{ع}} : «سَلونی عَمّا شِئتُم ، فَلا تَسأَلونی عَن شَیءٍ إلّا أنبَأتُکُم بِهِ» . قالَ : إنَّهُ لَیسَ أحَدٌ عِندَهُ عِلمُ شَیءٍ إلّا خَرَجَ مِن عِندِ أمیرِ المُؤمِنینَ{{ع}} ، فَلیَذهَبِ النّاسُ حَیثُ شاؤوا ، فَوَاللّهِ لَیسَ الأَمرُ إلّا مِن هاهُنا ـ وأشارَ بِیَدِهِ إلی بَیتِهِ ـ .[۵]


421.الإمام الباقر عليه السلام : كُلُّ ما لَم يَخرُج مِن هذَا البَيتِ فَهُوَ باطِلٌ .[6]
۴۲۱.الإمام الباقر{{ع}} : کُلُّ ما لَم یَخرُج مِن هذَا البَیتِ فَهُوَ باطِلٌ .[۶]


[1] الطبقات الكبرى : ج 6 ص 240 .
[۱] الطبقات الکبری : ج ۶ ص ۲۴۰ .
[2] شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد : ج 20 ص 307 ح 515 .
[۲] شرح نهج البلاغة لابن أبی الحدید : ج ۲۰ ص ۳۰۷ ح ۵۱۵ .
[3] الكافي : ج 1 ص 399 ح 3 ، بصائر الدرجات : ص 10 ح 4 ، رجال الكشّي : ج 2 ص 469 ح 369 كلّها عن أبي مريم الأنصاري ، بحار الأنوار : ج 2 ص 92 ح 20 .
[۳] الکافی : ج ۱ ص ۳۹۹ ح ۳ ، بصائر الدرجات : ص ۱۰ ح ۴ ، رجال الکشّی : ج ۲ ص ۴۶۹ ح ۳۶۹ کلّها عن أبی مریم الأنصاری ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۹۲ ح ۲۰ .
[4] الكافي : ج 1 ص 399 ح 1 ، الأمالي للمفيد : صص 96 ح 6 ، بصائر الدرجات : ص 519 ح 2 ، المحاسن : ج 1 ص 243 ح 448 ، مختصر بصائر الدرجات : ص 10 كلّها عن محمّد بن مسلم نحوه ، بحار الأنوار : ج 2 ص 95 ح 35 .
[۴] الکافی : ج ۱ ص ۳۹۹ ح ۱ ، الأمالی للمفید : صص ۹۶ ح ۶ ، بصائر الدرجات : ص ۵۱۹ ح ۲ ، المحاسن : ج ۱ ص ۲۴۳ ح ۴۴۸ ، مختصر بصائر الدرجات : ص ۱۰ کلّها عن محمّد بن مسلم نحوه ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۹۵ ح ۳۵ .
[5] الكافي : ج 1 ص 399 ح 2 ، بصائر الدرجات : ص 12 ح 1 نحوه ، بحار الأنوار : ج 2 ص 94 ح 34 .
[۵] الکافی : ج ۱ ص ۳۹۹ ح ۲ ، بصائر الدرجات : ص ۱۲ ح ۱ نحوه ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۹۴ ح ۳۴ .
[6] بصائر الدرجات : ص 511 ح 21 ، مختصر بصائر الدرجات : ص 62 ، كلاهما عن فضيل بن يسار ، مستدرك الوسائل : ج 17 ص 309 ح 21432 نقلاً عن الاختصاص نحوه ، بحار الأنوار : ج 2 ص 94 ح 32 .
[۶] بصائر الدرجات : ص ۵۱۱ ح ۲۱ ، مختصر بصائر الدرجات : ص ۶۲ ، کلاهما عن فضیل بن یسار ، مستدرک الوسائل : ج ۱۷ ص ۳۰۹ ح ۲۱۴۳۲ نقلاً عن الاختصاص نحوه ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۹۴ ح ۳۲ .


416.الطبقات الكبرى ـ به نقل از جبله دختر مصفّح، از پدرش ـ :على عليه السلام به من گفت : «اى مرد بنى عامرى! در باره آنچه خدا و پيامبرش فرموده اند ، از من پرسش كن كه ما اهل بيت به آنچه خدا و پيامبرش فرموده اند ، آگاه ترينيم» .
۴۱۶.الطبقات الکبری ـ به نقل از جبله دختر مصفّح، از پدرش ـ :علی{{ع}} به من گفت : «ای مرد بنی عامری! در باره آنچه خدا و پیامبرش فرموده اند ، از من پرسش کن که ما [[اهل بیت]] به آنچه خدا و پیامبرش فرموده اند ، آگاه ترینیم» .


417.امام على عليه السلام ـ در سخنان حكيمانه منسوب به ايشان ـ :غايت هر ژرف انديش در دانش ما ، آن است كه نداند .
۴۱۷.امام علی{{ع}} ـ در سخنان حکیمانه منسوب به ایشان ـ :غایت هر ژرف اندیش در دانش ما ، آن است که نداند .


418.امام باقر عليه السلام ـ به سلمة بن كُهَيل و حَكَم بن عُتَيبه ـ :نه در شرق و نه در غرب، دانش صحيحى را نمى يابيد ، مگر آن كه از نزد ما اهل بيت بيرون آمده باشد .
۴۱۸.امام باقر{{ع}} ـ به سلمة بن کُهَیل و حَکَم بن عُتَیبه ـ :نه در شرق و نه در غرب، دانش صحیحی را نمی‌یابید ، مگر آن که از نزد ما [[اهل بیت]] بیرون آمده باشد .


419.امام باقر عليه السلام : هيچ يك از مردم ، به حق و صوابى دست نيافته و هيچ كس داورىِ حقّى نكرده است ، مگر از آنچه از سوى ما اهل بيت صادر شده باشد و هر گاه امور آنها شاخه شاخه گردد ، خطا از آنِ ايشان و صواب، از آنِ على عليه السلام خواهد بود .
۴۱۹.امام باقر{{ع}} : هیچ یک از مردم ، به حق و صوابی دست نیافته و هیچ کس داوریِ حقّی نکرده است ، مگر از آنچه از سوی ما [[اهل بیت]] صادر شده باشد و هر گاه امور آنها شاخه شاخه گردد ، خطا از آنِ ایشان و صواب، از آنِ علی{{ع}} خواهد بود .


420.الكافى ـ به نقل از زراره ـ :نزد امام باقر عليه السلام بودم . مردى از اهل كوفه از ايشان در باره اين سخن امير مؤمنان عليه السلام كه : «در باره هر چه مى خواهيد ، از من بپرسيد . شما در باره نكته اى از من نخواهيد پرسيد ، مگر آن كه شما را از آن آگاه مى كنم» پرسش كرد . فرمود : «هيچ كس به علمى دست نيافته است ، مگر اين كه آن علمْ از سوى امير مؤمنان عليه السلام صادر شده باشد . مردم هر كجا مى خواهند بروند . به خدا سوگند ، امر نيست ، مگر از اين جا» و با دست به خانه اش اشاره كرد .
۴۲۰.الکافی ـ به نقل از زراره ـ :نزد امام باقر{{ع}} بودم . مردی از اهل کوفه از ایشان در باره این سخن امیر مؤمنان{{ع}} که : «در باره هر چه می‌خواهید ، از من بپرسید . شما در باره نکته ای از من نخواهید پرسید ، مگر آن که شما را از آن آگاه می‌کنم» پرسش کرد . فرمود : «هیچ کس به علمی دست نیافته است ، مگر این که آن علمْ از سوی امیر مؤمنان{{ع}} صادر شده باشد . مردم هر کجا می‌خواهند بروند . به خدا سوگند ، امر نیست ، مگر از این جا» و با دست به خانه اش اشاره کرد .






421.امام باقر عليه السلام : هر چه از اين خانه صادر نشده باشد ، باطل است .
۴۲۱.امام باقر{{ع}} : هر چه از این خانه صادر نشده باشد ، باطل است .




422.الكافي عن عبد اللّه بن سليمان : سَمِعتُ أبا جَعفَرٍ عليه السلام يَقولُ وعِندَهُ رَجُلٌ مِن أهلِ البَصرَةِ يُقالُ لَهُ : عُثمانُ الأَعمى وهُوَ يَقولُ : إنَّ الحَسَنَ البَصرِيَّ يَزعُمُ أنَّ الَّذينَ يَكتُمونَ العِلمَ يُؤذي ريحُ بُطونِهِم أهلَ النّارِ . فَقالَ أبو جَعفَرٍ عليه السلام : فَهَلَكَ إذَن مُؤمِنُ آلِ فِرعَونَ ! ما زالَ العِلمُ مَكتوما مُنذُ بَعَثَ اللّهُ نوحا عليه السلام ، فَليَذهَبِ الحَسَنُ يَمينا وشِمالاً ، فَوَاللّهِ ما يوجَدُ العِلمُ إلّا هاهُنا .[1]
۴۲۲.الکافی عن عبد اللّه بن سلیمان : سَمِعتُ أبا جَعفَرٍ{{ع}} یَقولُ وعِندَهُ رَجُلٌ مِن أهلِ البَصرَةِ یُقالُ لَهُ : عُثمانُ الأَعمی وهُوَ یَقولُ : إنَّ الحَسَنَ البَصرِیَّ یَزعُمُ أنَّ الَّذینَ یَکتُمونَ العِلمَ یُؤذی ریحُ بُطونِهِم أهلَ النّارِ . فَقالَ أبو جَعفَرٍ{{ع}} : فَهَلَکَ إذَن مُؤمِنُ آلِ فِرعَونَ ! ما زالَ العِلمُ مَکتوما مُنذُ بَعَثَ اللّهُ نوحا{{ع}} ، فَلیَذهَبِ الحَسَنُ یَمینا وشِمالاً ، فَوَاللّهِ ما یوجَدُ العِلمُ إلّا هاهُنا .[۱]


423.الكافي عن أبي بَصيرٍ : سَأَلتُ أبا جَعفَرٍ عليه السلام عَن شَهادَةِ وَلَدِ الزِّنا : تَجوزُ ؟ فَقالَ : لا ، فَقُلتُ : إنَّ الحَكَمَ بنَ عُتَيبَةَ يَزعُمُ أنَّها تَجوزُ . فَقالَ : اللّهُمَّ لا تَغفِر ذَنبَهُ ، ما قالَ اللّهُ لِلحَكَمِ : «وَ إِنَّهُ لَذِكْرٌ لَّكَ وَ لِقَوْمِكَ» [2] ، فَليَذهَبِ الحَكَمُ يَمينا وشِمالاً ، فَوَاللّهِ لا يُؤخَذُ العِلمُ إلّا مِن أهلِ بَيتٍ نَزَلَ عَلَيهِم جَبرَئيلُ عليه السلام .[3]
۴۲۳.الکافی عن أبی بَصیرٍ : سَأَلتُ أبا جَعفَرٍ{{ع}} عَن شَهادَةِ وَلَدِ الزِّنا : تَجوزُ ؟ فَقالَ : لا ، فَقُلتُ : إنَّ الحَکَمَ بنَ عُتَیبَةَ یَزعُمُ أنَّها تَجوزُ . فَقالَ : اللّهُمَّ لا تَغفِر ذَنبَهُ ، ما قالَ اللّهُ لِلحَکَمِ : «وَ إِنَّهُ لَذِکْرٌ لَّکَ وَ لِقَوْمِکَ» [۲] ، فَلیَذهَبِ الحَکَمُ یَمینا وشِمالاً ، فَوَاللّهِ لا یُؤخَذُ العِلمُ إلّا مِن أهلِ بَیتٍ نَزَلَ عَلَیهِم جَبرَئیلُ{{ع}} .[۳]


424.الإمام الصادق عليه السلام ـ لِأَبي بَصيرٍ ـ :إنَّ الحَكَمَ بنَ عُتَيبَةَ مِمَّن قالَ اللّهُ : «وَ مِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ ءَامَنَّا بِاللَّهِ وَ بِالْيَوْمِ الْأَخِرِ وَ مَا هُم بِمُؤْمِنِينَ» [4] ، فَليُشَرِّقِ الحَكَمُ وَليُغَرِّب ، أما وَاللّهِ ، لا يُصيبُ العِلمَ إلّا مِن أهلِ بَيتٍ نَزَلَ عَلَيهِم جَبرَئيلُ[5] .
۴۲۴.الإمام الصادق{{ع}} ـ لِأَبی بَصیرٍ ـ :إنَّ الحَکَمَ بنَ عُتَیبَةَ مِمَّن قالَ اللّهُ : «وَ مِنَ النَّاسِ مَن یَقُولُ ءَامَنَّا بِاللَّهِ وَ بِالْیَوْمِ الْأَخِرِ وَ مَا هُم بِمُؤْمِنِینَ» [۴] ، فَلیُشَرِّقِ الحَکَمُ وَلیُغَرِّب ، أما وَاللّهِ ، لا یُصیبُ العِلمَ إلّا مِن أهلِ بَیتٍ نَزَلَ عَلَیهِم جَبرَئیلُ[۵] .


[1] الكافي : ج 1 ص 51 ح 15 ، الاحتجاج : ج 2 ص 193 ح 212 نحوه ، بصائر الدرجات : ص 9 ح 1 ، منية المريد : ص 188 ، بحار الأنوار : ج 2 ص 65 ح 3 .
[۱] الکافی : ج ۱ ص ۵۱ ح ۱۵ ، الاحتجاج : ج ۲ ص ۱۹۳ ح ۲۱۲ نحوه ، بصائر الدرجات : ص ۹ ح ۱ ، منیة المرید : ص ۱۸۸ ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۶۵ ح ۳ .
[2] الزخرف : 44 .
[۲] الزخرف : ۴۴ .
[3] الكافي : ج 1 ص 400 ح 5 ، بصائر الدرجات : ص 9 ح 3 ، رجال الكشّي : ج 2 ص 469 ح 370 ، بحار الأنوار : ج 2 ص 91 ح 19 .
[۳] الکافی : ج ۱ ص ۴۰۰ ح ۵ ، بصائر الدرجات : ص ۹ ح ۳ ، رجال الکشّی : ج ۲ ص ۴۶۹ ح ۳۷۰ ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۹۱ ح ۱۹ .
[4] البقرة : 8 .
[۴] البقرة : ۸ .
[5] بصائر الدرجات : ص 9 ح 2 عن أبي بصير ، الكافي : ج 1 ص 399 ح 4 مضمرًا ، رجال الكشّي : ج 2 ص 469 ح 370 عن أبي بصير عن الإمام الباقر عليه السلام نحوه ، بحار الأنوار : ج 2 ص 91 ح 18 .
[۵] بصائر الدرجات : ص ۹ ح ۲ عن أبی بصیر ، الکافی : ج ۱ ص ۳۹۹ ح ۴ مضمرًا ، رجال الکشّی : ج ۲ ص ۴۶۹ ح ۳۷۰ عن أبی بصیر عن الإمام الباقر{{ع}} نحوه ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۹۱ ح ۱۸ .


422.الكافى ـ به نقل از عبد اللّه بن سليمان ـ :مردى از بصريان به نام عثمانِ اعمى در خدمت امام باقر عليه السلام بود و شنيدم كه مى گفت : حسن بصرى گمان مى كند كسانى كه دانش خود را پنهان مى دارند ، دوزخيان از باد شكم آنها در آزار خواهند بود . امام باقر عليه السلام فرمود : «بنا بر اين ، مؤمن خاندان فرعون، نابود شده است ؛ زيرا از هنگامى كه خداوند، نوح عليه السلام را بر انگيخت ، دانش، پنهان بوده است . به خدا سوگند ، حَسَن چه به شمال برود چه به جنوب ، دانشى جز در اين جا يافت نمى شود» .
۴۲۲.الکافی ـ به نقل از عبد اللّه بن سلیمان ـ :مردی از بصریان به نام عثمانِ اعمی در خدمت امام باقر{{ع}} بود و شنیدم که می‌گفت : حسن بصری گمان می‌کند کسانی که دانش خود را پنهان می‌دارند ، دوزخیان از باد شکم آنها در آزار خواهند بود . امام باقر{{ع}} فرمود : «بنا بر این ، مؤمن خاندان فرعون، نابود شده است ؛ زیرا از هنگامی که خداوند، نوح{{ع}} را بر انگیخت ، دانش، پنهان بوده است . به خدا سوگند ، حَسَن چه به شمال برود چه به جنوب ، دانشی جز در این جا یافت نمی‌شود» .


423.الكافى ـ به نقل از ابو بصير ـ :از امام باقر عليه السلام در باره شهادت دادن زنازاده پرسش كردم كه: آيا جايز است؟ فرمود : «خير» . گفتم : حَكَم بن عتيبه مى گويد جايز است . فرمود : «خدايا! از گناه او در مگذر . خداوند به حَكَم نفرموده است : «و اين قرآن براى تو و قومت تذكّرى است» . حَكَم، چه به راست برود و چه به چپ، به خدا سوگند، علم به دست نمى آيد ، مگر از اهل بيتى كه جبرئيل بر آنها نازل شده است» .
۴۲۳.الکافی ـ به نقل از ابو بصیر ـ :از امام باقر{{ع}} در باره شهادت دادن زنازاده پرسش کردم که: آیا جایز است؟ فرمود : «خیر» . گفتم : حَکَم بن عتیبه می‌گوید جایز است . فرمود : «خدایا! از گناه او در مگذر . خداوند به حَکَم نفرموده است : «و این قرآن برای تو و قومت تذکّری است» . حَکَم، چه به راست برود و چه به چپ، به خدا سوگند، علم به دست نمی‌آید ، مگر از [[اهل بیت]]ی که جبرئیل بر آنها نازل شده است» .


424.امام صادق عليه السلام ـ به ابو بصير ـ :حكم بن عتيبه، از كسانى است كه خداوند در باره آنها فرموده است : «برخى از مردم مى گويند كه به خدا و روز واپسين ايمان آورده ايم ، در حالى كه ايمان ندارند» . حَكَم ، چه به شرق برود چه به غرب، به خدا سوگند، به علمى دست نمى يابد ، مگر از اهل بيتى كه جبرئيل بر آنان نازل شده است .
۴۲۴.امام صادق{{ع}} ـ به ابو بصیر ـ :حکم بن عتیبه، از کسانی است که خداوند در باره آنها فرموده است : «برخی از مردم می‌گویند که به خدا و روز واپسین ایمان آورده ایم ، در حالی که ایمان ندارند» . حَکَم ، چه به شرق برود چه به غرب، به خدا سوگند، به علمی دست نمی‌یابد ، مگر از [[اهل بیت]]ی که جبرئیل بر آنان نازل شده است .




425.الإمام الصادق عليه السلام : يا يونُسُ ، إذا أرَدتَ العِلمَ الصَّحيحَ فَخُذ عَن أهلِ البَيتِ ، فَإِنّا رُويناهُ ، واُوتينا شَرحَ الحِكمَةِ وفَصلَ الخِطابِ ، إنَّ اللّهَ اصطَفانا وآتانا ما لَم يُؤتِ أحَدا مِنَ العالَمينَ .[1]
۴۲۵.الإمام الصادق{{ع}} : یا یونُسُ ، إذا أرَدتَ العِلمَ الصَّحیحَ فَخُذ عَن أهلِ البَیتِ ، فَإِنّا رُویناهُ ، واُوتینا شَرحَ الحِکمَةِ وفَصلَ الخِطابِ ، إنَّ اللّهَ اصطَفانا وآتانا ما لَم یُؤتِ أحَدا مِنَ العالَمینَ .[۱]


426.عنه عليه السلام ـ وعِندَهُ اُناسٌ مِن أهلِ الكوفَةِ ـ :عَجَبا لِلنّاسِ ، إنَّهُم أخَذوا عِلمَهُم كُلَّهُ عَن رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله فَعَمِلوا بِهِ وَاهتَدَوا ، ويَرَونَ أنَّ أهلَ بَيتِهِ لَم يَأخُذوا عِلمَهُ ! ونَحنُ أهلُ بَيتِهِ وذُرِّيَّتُهُ ، في مَنازِلِنا نَزَلَ الوَحيُ ، ومِن عِندِنا خَرَجَ العِلمُ إلَيهِم ، أفَيَرَونَ أنَّهُم عَلِموا وَاهتَدَوا وجَهِلنا نَحنُ وضَلَلنا ؟! إنَّ هذا لَمُحالٌ .[2]
۴۲۶.عنه{{ع}} ـ وعِندَهُ اُناسٌ مِن أهلِ الکوفَةِ ـ :عَجَبا لِلنّاسِ ، إنَّهُم أخَذوا عِلمَهُم کُلَّهُ عَن رَسولِ اللّهِ{{صل}} فَعَمِلوا بِهِ وَاهتَدَوا ، ویَرَونَ أنَّ أهلَ بَیتِهِ لَم یَأخُذوا عِلمَهُ ! ونَحنُ أهلُ بَیتِهِ وذُرِّیَّتُهُ ، فی مَنازِلِنا نَزَلَ الوَحیُ ، ومِن عِندِنا خَرَجَ العِلمُ إلَیهِم ، أفَیَرَونَ أنَّهُم عَلِموا وَاهتَدَوا وجَهِلنا نَحنُ وضَلَلنا ؟! إنَّ هذا لَمُحالٌ .[۲]


427.الإمام الرضا عليه السلام : إنَّ الأَنبِياءَ وَالأَئِمَّةَ ـ صَلَواتُ اللّهِ عَلَيهِم ـ يُوَفِّقُهُمُ اللّهُ ويُؤتيهِم مِن مَخزونِ عِلمِهِ وحُكمِهِ ما لا يُؤتيهِ غَيرَهُم ، فَيَكونُ عِلمُهُم فَوقَ عِلمِ أهلِ الزَّمانِ في قَولِهِ تَعالى : «أَفَمَن يَهْدِى إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَن يُتَّبَعَ أَمَّن لَا يَهِدِّى إِلَّا أَن يُهْدَى فَمَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ» [3] وقَولِهِ تَبارَكَ وتَعالى : «وَمَن يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِىَ خَيْرًا كَثِيرًا» [4] وقَولِهِ في طالوتَ : «إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِى الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللَّهُ يُؤْتِى مُلْكَهُ مَن يَشَآءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ» [5] .[6]
۴۲۷.الإمام الرضا{{ع}} : إنَّ الأَنبِیاءَ وَالأَئِمَّةَ ـ صَلَواتُ اللّهِ عَلَیهِم ـ یُوَفِّقُهُمُ اللّهُ ویُؤتیهِم مِن مَخزونِ عِلمِهِ وحُکمِهِ ما لا یُؤتیهِ غَیرَهُم ، فَیَکونُ عِلمُهُم فَوقَ عِلمِ أهلِ الزَّمانِ فی قَولِهِ تَعالی : «أَفَمَن یَهْدِی إِلَی الْحَقِّ أَحَقُّ أَن یُتَّبَعَ أَمَّن لَا یَهِدِّی إِلَّا أَن یُهْدَی فَمَا لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ» [۳] وقَولِهِ تَبارَکَ وتَعالی : «وَمَن یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْرًا کَثِیرًا» [۴] وقَولِهِ فی طالوتَ : «إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَیْکُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِی الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللَّهُ یُؤْتِی مُلْکَهُ مَن یَشَآءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ» [۵] .[۶]


[1] بحار الأنوار : ج 26 ص 158 ح 5 نقلاً عن كتاب المحتضر ، مختصر بصائر الدرجات : ص 122 ، كفاية الأثر : ص 254 ، الصراط المستقيم : ج 2 ص 157 كلّها عن يونس بن ظبيان والثلاثة الأخيرة نحوه .
[۱] بحار الأنوار : ج ۲۶ ص ۱۵۸ ح ۵ نقلاً عن کتاب المحتضر ، مختصر بصائر الدرجات : ص ۱۲۲ ، کفایة الأثر : ص ۲۵۴ ، الصراط المستقیم : ج ۲ ص ۱۵۷ کلّها عن یونس بن ظبیان والثلاثة الأخیرة نحوه .
[2] الكافي : ج 1 ص 398 ح 1 ، الأمالي للمفيد : ص 122 ح 6 نحوه ، بصائر الدرجات : ص 12 ح 3 كلّها عن يحيى بن عبداللّه ، بحار الأنوار : ج 2 ص 179 ح 2 .
[۲] الکافی : ج ۱ ص ۳۹۸ ح ۱ ، الأمالی للمفید : ص ۱۲۲ ح ۶ نحوه ، بصائر الدرجات : ص ۱۲ ح ۳ کلّها عن یحیی بن عبداللّه ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۱۷۹ ح ۲ .
[3] يونس : 35 .
[۳] یونس : ۳۵ .
[4] البقرة : 269 .
[۴] البقرة : ۲۶۹ .
[5] البقرة : 247 .
[۵] البقرة : ۲۴۷ .
[6] الكافي : ج 1 ص 202 ح 1 ، كمال الدين : ص 680 ح 31 ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج 1 ص 221 ح 1 ، تحف العقول : ص 441 نحوه ، الاحتجاج : ج 2 ص 445 ح 310 كلّها عن عبد العزيز بن مسلم ، بحار الأنوار : ج 25 ص 127 ح 4 .
[۶] الکافی : ج ۱ ص ۲۰۲ ح ۱ ، کمال الدین : ص ۶۸۰ ح ۳۱ ، عیون أخبار الرضا{{ع}} : ج ۱ ص ۲۲۱ ح ۱ ، تحف العقول : ص ۴۴۱ نحوه ، الاحتجاج : ج ۲ ص ۴۴۵ ح ۳۱۰ کلّها عن عبد العزیز بن مسلم ، بحار الأنوار : ج ۲۵ ص ۱۲۷ ح ۴ .




425.امام صادق عليه السلام : اى يونس! هر گاه طالب علمِ صحيح بودى ، آن را از اهل بيت بستان ؛ زيرا آن براى ما روايت شده است و به ما شرح حكمت و سخنِ فصل داده اند . خداوند، ما را برگزيده است و به ما آن داده كه به هيچ يك از جهانيان نداده است .
۴۲۵.امام صادق{{ع}} : ای یونس! هر گاه طالب علمِ صحیح بودی ، آن را از [[اهل بیت]] بستان ؛ زیرا آن برای ما روایت شده است و به ما شرح حکمت و سخنِ فصل داده اند . خداوند، ما را برگزیده است و به ما آن داده که به هیچ یک از جهانیان نداده است .


426.امام صادق عليه السلام ـ در حالى كه گروهى از كوفيان در خدمت ايشان بودند ـ :شگفت از مردمى كه همه علم خود را از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ستاندند و بدان عمل كردند و ره يافتند و گمان مى كنند اهل بيت او علمش را نستانده اند ، در حالى كه ما، اهل بيت و ذرّيه او هستيم ؛ وحى در خانه هاى ما فرود آمد و علم از سوى ما بديشان صادر شد . آيا آنها گمان مى كنند كه آگاه شده اند و ره يافته اند ؛ ولى ما نمى دانيم و گم راه شده ايم؟! اين، محال است» .
۴۲۶.امام صادق{{ع}} ـ در حالی که گروهی از کوفیان در خدمت ایشان بودند ـ :شگفت از مردمی که همه علم خود را از پیامبر خدا{{صل}} ستاندند و بدان عمل کردند و ره یافتند و گمان می‌کنند [[اهل بیت]] او علمش را نستانده اند ، در حالی که ما، [[اهل بیت]] و ذرّیه او هستیم ؛ وحی در خانه های ما فرود آمد و علم از سوی ما بدیشان صادر شد . آیا آنها گمان می‌کنند که آگاه شده اند و ره یافته اند ؛ ولی ما نمی‌دانیم و گم راه شده ایم؟! این، محال است» .


427.امام رضا عليه السلام : خداوند ، پيامبران و امامان را ـ كه درودهاى خداوند بر آنان باد ـ توفيق داده است و بديشان از گنجينه علم و حكمت خود ، آن بخشيده كه به ديگران نبخشيده است . علم آنها، برتر از علم مردم زمانشان است در اين سخن خداوند متعال : «آيا آن كه به سوى حق هدايت مى كند ، براى پيروى، سزاوارتر است يا كسى كه هدايت نمى كند ، مگر خود هدايت شود؟ پس شما را چه شده؟! چگونه داورى مى كنيد» و اين سخن خداى ـ تبارك و تعالى ـ : «هر كه حكمتْ داده شده ، خير فراوانى بدو داده شده است» و سخن او در باره طالوت : «خداوند، او را بر شما برگزيده و به دانش و توان او افزوده است و خداوند ، مُلك خويش را به هر كس بخواهد ، مى بخشد و خداوند، گشايشگرى داناست» .
۴۲۷.امام رضا{{ع}} : خداوند ، پیامبران و امامان را ـ که درودهای خداوند بر آنان باد ـ توفیق داده است و بدیشان از گنجینه علم و حکمت خود ، آن بخشیده که به دیگران نبخشیده است . علم آنها، برتر از علم مردم زمانشان است در این سخن خداوند متعال : «آیا آن که به سوی حق هدایت می‌کند ، برای پیروی، سزاوارتر است یا کسی که هدایت نمی‌کند ، مگر خود هدایت شود؟ پس شما را چه شده؟! چگونه داوری می‌کنید» و این سخن خدای ـ تبارک و تعالی ـ : «هر که حکمتْ داده شده ، خیر فراوانی بدو داده شده است» و سخن او در باره طالوت : «خداوند، او را بر شما برگزیده و به دانش و توان او افزوده است و خداوند ، مُلک خویش را به هر کس بخواهد ، می‌بخشد و خداوند، گشایشگری داناست» .


==فعلا در بحث بماند==
==فعلا در بحث بماند==
خط ۳۱۱: خط ۳۱۱:
: ویژگی های علم امام ع
: ویژگی های علم امام ع


1-  علم امام ارادی است
۱-  علم امام ارادی است
امام صادق(ع) می فرماید هرگاه امام اراده نماید که چیزی را بداند خداوند امام را برآن چیز آگاه می سازد.
امام صادق(ع) می‌فرماید هرگاه امام اراده نماید که چیزی را بداند خداوند امام را برآن چیز آگاه می‌سازد.
مفهوم علم ارادی
مفهوم علم ارادی
آنچه که از روایات فوق بدست می آید این است که علم ارادی به این معنا است که امام هر گاه اراده کند که چیزی را بداند میداند و در کیفیت این آگاهی یافتن روایات عمودی از نور را مطرح می کند که آن وسیله شناخت امام و اطلاع یافتن او بر امور است.
آنچه که از روایات فوق بدست می‌آید این است که علم ارادی به این معنا است که امام هر گاه اراده کند که چیزی را بداند میداند و در کیفیت این آگاهی یافتن روایات عمودی از نور را مطرح می‌کند که آن وسیله شناخت امام و اطلاع یافتن او بر امور است.
چگونگی اطلاع از وقایع براساس علم ارادی
چگونگی اطلاع از وقایع براساس علم ارادی
عمود از نور وسیله شناخت امام(ع)بر اشیاء  
عمود از نور وسیله شناخت امام(ع)بر اشیاء  
أبی عبد الله ع قال: إن الله إذا أراد أن یخلق الإمام أنزل قطرة من ماء المزن فیقع علی کل شجرة فیأکل منه ثم یواقع فیخلق الله الإمام فیسمع الصوت فی بطن أمه فإذا وقع علی الأرض رفع له منار من نور یری أعمال العباد2
أبی عبد الله ع قال: إن الله إذا أراد أن یخلق الإمام أنزل قطرة من ماء المزن فیقع علی کل شجرة فیأکل منه ثم یواقع فیخلق الله الإمام فیسمع الصوت فی بطن أمه فإذا وقع علی الأرض رفع له منار من نور یری أعمال العباد۲
أبو عبد الله ع: قرارداده می شود ستونی از نور از آسمان تا زمین برای امام و امام توسط آن نور اعمال بندگان رامی بیند   
أبو عبد الله ع: قرارداده می‌شود ستونی از نور از آسمان تا زمین برای امام و امام توسط آن نور اعمال بندگان رامی بیند   


أبا جعفر ع یقول: امام صادق(ع) می فرماید هرگاه امام اراده نماید که چیزی را بداند خداوند امام را برآن چیز آگاه می سازد.
أبا جعفر ع یقول: امام صادق(ع) می‌فرماید هرگاه امام اراده نماید که چیزی را بداند خداوند امام را برآن چیز آگاه می‌سازد.
أبا جعفر ع یقول: إن الإمام ... یرفع له عمودا من نور یری به أعمال العباد   
أبا جعفر ع یقول: إن الإمام ... یرفع له عمودا من نور یری به أعمال العباد   
امام باقر(ع) می فرماید همانا برای امام ستونی از نور برافراشته می شود که امام بواسطه آن اعمال بندگان را می بیند.
امام باقر(ع) می‌فرماید همانا برای امام ستونی از نور برافراشته می‌شود که امام بواسطه آن اعمال بندگان را می‌بیند.
روایاتی بسیار زیادی به این مضمون از امام صادق و امام باقر ع در منابع حدیثی شیعه نقل شده است  
روایاتی بسیار زیادی به این مضمون از امام صادق و امام باقر ع در منابع حدیثی شیعه نقل شده است  


2- افزایش علمی آنها از ناحیه خداوند و موهبت الهی است  
۲- افزایش علمی آنها از ناحیه خداوند و موهبت الهی است  
سلیمان دیلمی می گوید از امام صادق ع پرسیدم که از شما بارها شنید م که می گویید: اگر ما افزایش علمی پیدا نکنیم بدون علم می مانیم فرمود اما حلال و حرام را خداوند بطور کامل بر پیامبر اش فرو فرستاده است و امام در حلال حرام افزایش علمی پیدا نمی کند به او گفتم پس این افزایش چیست؟  فرمود در سائر چیزها غیر از حلال و حرام گفتم آیا بر چیزی افزایش علمی پیدا می کنید که بر پیامبر مخفی باشد و آنرا نداند فرمود خیر علم از نزد خدا بیرون می آید فرشته آنرا نزد پیامبر می آورد و می گوید ای محمد پروردگارت به تو چنین و چنان دستور می دهد پیامبر می فرماید: آنرا نزد علی ببر پیوسته آنرا چنین نزد یک به یک می برد تا اینکه به ما می رسد و غیر ممکن است که امام چیزی را بداند که پیامبر خدا و امام پیش از او نداندامام رضا ع و امام صادق ع می فرماید ما افزایش علمی پیدا می کنیم و اگر افزایش علمی نداشته باشیم بی علم می مانیم1
سلیمان دیلمی می‌گوید از امام صادق ع پرسیدم که از شما بارها شنید م که می‌گویید: اگر ما افزایش علمی پیدا نکنیم بدون علم می‌مانیم فرمود اما حلال و حرام را خداوند بطور کامل بر پیامبر اش فرو فرستاده است و امام در حلال حرام افزایش علمی پیدا نمی‌کند به او گفتم پس این افزایش چیست؟  فرمود در سائر چیزها غیر از حلال و حرام گفتم آیا بر چیزی افزایش علمی پیدا می‌کنید که بر پیامبر مخفی باشد و آنرا نداند فرمود خیر علم از نزد خدا بیرون می‌آید فرشته آنرا نزد پیامبر می‌آورد و می‌گوید ای محمد پروردگارت به تو چنین و چنان دستور می‌دهد پیامبر می‌فرماید: آنرا نزد علی ببر پیوسته آنرا چنین نزد یک به یک می‌برد تا اینکه به ما می‌رسد و غیر ممکن است که امام چیزی را بداند که پیامبر خدا و امام پیش از او نداندامام رضا ع و امام صادق ع می‌فرماید ما افزایش علمی پیدا می‌کنیم و اگر افزایش علمی نداشته باشیم بی علم می‌مانیم۱
زراره از امام باقر ع نقل می کند که حضرت می فرمود:  اگر ما افزایش علمی نداشته باشیم بی علم می مانیم زراره می پرسد آیا چیزی بر علم شما افزوده می شود که پیامبر ص نداند  حضرت در پاسخ می فرماید اگر آن چیز باشد ابتدا بر پیامبر نازل می شود سپس بر امامان معصوم ع  تا اینکه به ما می رسد.  
زراره از امام باقر ع نقل می‌کند که حضرت می‌فرمود:  اگر ما افزایش علمی نداشته باشیم بی علم می‌مانیم زراره می‌پرسد آیا چیزی بر علم شما افزوده می‌شود که پیامبر ص نداند  حضرت در پاسخ می‌فرماید اگر آن چیز باشد ابتدا بر پیامبر نازل می‌شود سپس بر امامان معصوم ع  تا اینکه به ما می‌رسد.  


3- علم آنان از خزانه ی غیبی خداوند است  
۳- علم آنان از خزانه ی غیبی خداوند است  
امام باقر ع  فرمود: به خدا قسم که ما خزانه دار خدائیم در آسمان و زمین اش نه آنکه خزانه دار طلا یا نقره باشیم بلکه خزانه دار علم او هستیم .
امام باقر ع  فرمود: به خدا قسم که ما خزانه دار خدائیم در آسمان و زمین اش نه آنکه خزانه دار طلا یا نقره باشیم بلکه خزانه دار علم او هستیم .
راوی بنام ابراهیم از امام صادق ع می پرسد فدایت شوم در مورد این آیه از قرآن که می فرماید( یا رشک می ورزند بر آنها بخاطر آنچه که خداوند از فضل خود به آنها عنایت فرموده است همانا ما بر آل ابراهیم کتاب و حکمت عطا کردیم و برای آنان ملک عظیم ) شما چه می فرمایید امام صادق ع می فرماید ما همان مردمی هستیم که خداوند در این آیه اشاره نمود، و ما آنانی هستیم که بر ما رشک می ورزند و ما اهل ملک و حاکمیت هستیم و ما وارثان انبیاء ایم؛ در نزد ما عصای موسی است و ما خزانه داران خدا در زمین ایم نه خزانه داران طلا و نقره و همانا از ماست رسول خدا و علی و حسن و حسین ع   
راوی بنام ابراهیم از امام صادق ع می‌پرسد فدایت شوم در مورد این آیه از قرآن که می‌فرماید( یا رشک می‌ورزند بر آنها بخاطر آنچه که خداوند از فضل خود به آنها عنایت فرموده است همانا ما بر آل ابراهیم کتاب و حکمت عطا کردیم و برای آنان ملک عظیم ) شما چه می‌فرمایید امام صادق ع می‌فرماید ما همان مردمی هستیم که خداوند در این آیه اشاره نمود، و ما آنانی هستیم که بر ما رشک می‌ورزند و ما اهل ملک و حاکمیت هستیم و ما وارثان انبیاء ایم؛ در نزد ما عصای موسی است و ما خزانه داران خدا در زمین ایم نه خزانه داران طلا و نقره و همانا از ماست رسول خدا و علی و حسن و حسین ع   


4- علم آنان علم انبیا است و از طریق وراثت به آنان می رسد
۴- علم آنان علم انبیا است و از طریق وراثت به آنان می‌رسد
امام باقر ع می فرماید رسول الله ص می فرمود: همانا اولین وصی برروی زمین هدیهْ خداوند فرزند آدم بود و هیچ نبی نیامده است مگر اینکه وصی داشته و تمامی انبیاء صدوبیست هزار نفر بوده اند و از این تعداد پنج تای آنان اولوالعزم بودند که عبارت اند از نوح، ابراهیم، موسی، عیسی، و محمد ع  و علی ابن ابی طالب هدیهْ بود از ناحیه خداوند برای حضرت محمد ص  و او وارث علم اوصیاء و کسانی که قبل از خودش بودند می باشد اما حضرت محمد ص وارث علم انبیاء و رسولان قبل از خود می باشد.
امام باقر ع می‌فرماید رسول الله ص می‌فرمود: همانا اولین وصی برروی زمین هدیهْ خداوند فرزند آدم بود و هیچ نبی نیامده است مگر اینکه وصی داشته و تمامی انبیاء صدوبیست هزار نفر بوده اند و از این تعداد پنج تای آنان اولوالعزم بودند که عبارت اند از نوح، ابراهیم، موسی، عیسی، و محمد ع  و علی ابن ابی طالب هدیهْ بود از ناحیه خداوند برای حضرت محمد ص  و او وارث علم اوصیاء و کسانی که قبل از خودش بودند می‌باشد اما حضرت محمد ص وارث علم انبیاء و رسولان قبل از خود می‌باشد.


امام صادق ع :همانا داود وارث علم انبیاء بود و سلیمان وارث علم او، و همانا محمد ص وارث علم سلیمان است و ما وارث او، و در نزد ما و در نزد ما صحف ابراهیم و لوح های موسی است در ادامه راوی (ابوبصیر) می پرسد: آیا این همان علم کامل است حضرت در جواب می گوید نه ای ابامحمد این علم نیست بلکه علم آن چیزی است که در شب و روز و ساعتی پس از ساعتی و یا روزی پس از روزی دیگر ایجاد می شود. 1
امام صادق ع :همانا داود وارث علم انبیاء بود و سلیمان وارث علم او، و همانا محمد ص وارث علم سلیمان است و ما وارث او، و در نزد ما و در نزد ما صحف ابراهیم و لوح های موسی است در ادامه راوی (ابوبصیر) می‌پرسد: آیا این همان علم کامل است حضرت در جواب می‌گوید نه ای ابامحمد این علم نیست بلکه علم آن چیزی است که در شب و روز و ساعتی پس از ساعتی و یا روزی پس از روزی دیگر ایجاد می‌شود. ۱


5-  حدیث آنها حدیث پیامبر است
۵-  حدیث آنها حدیث پیامبر است
امام صادق(ع) می فرماید: حدیث من حدیث پدرم و حدیث او حدیث جدم و حدیث جدم حدیث حسین(ع) و حدیث حسین(ع) حدیث حسن(ع) و حدیث حسن(ع)حدیث امیرالمومنین(ع) حدیث امیرالمومنین(ع)حدیث رسول الله(ص)و حدیث رسول الله کلام خداوند(ج) می باشد.
امام صادق(ع) می‌فرماید: حدیث من حدیث پدرم و حدیث او حدیث جدم و حدیث جدم حدیث حسین(ع) و حدیث حسین(ع) حدیث حسن(ع) و حدیث حسن(ع)حدیث امیرالمومنین(ع) حدیث امیرالمومنین(ع)حدیث رسول الله(ص)و حدیث رسول الله کلام خداوند(ج) می‌باشد.


6- داناترین مردم3  
۶- داناترین مردم۳  
امام باقر(ع)می فرماید که پیامبر ص فرمود علی ابن ابی طالب و اوصیاء بعد از او همانا داناتر از شما یند و من از پروردگارم خواسته ام که جدایی نیاندازد بین آنها و قرآن تا اینکه در حوض بر من وارد شوند.
امام باقر(ع)می فرماید که پیامبر ص فرمود علی ابن ابی طالب و اوصیاء بعد از او همانا داناتر از شما یند و من از پروردگارم خواسته ام که جدایی نیاندازد بین آنها و قرآن تا اینکه در حوض بر من وارد شوند.


امام صادق(ع) در مورد کلام خداوند که فرمود اطاعت کنید خدا و رسول و اولی الامر تان را می فرماید این آیه در مورد علی ابن ابی طالب و حسن و حسین نازل شده است و رسول الله ص در باره آنان فرمود به آنان چیزی نیاموزید که آنها از شما دانا تر اند4
امام صادق(ع) در مورد کلام خداوند که فرمود اطاعت کنید خدا و رسول و اولی الامر تان را می‌فرماید این آیه در مورد علی ابن ابی طالب و حسن و حسین نازل شده است و رسول الله ص در باره آنان فرمود به آنان چیزی نیاموزید که آنها از شما دانا تر اند۴


7-راسخان در علم
۷-راسخان در علم
علی ع: ونحن الراسخون فی العلم ونحن منار الهدی1
علی ع: ونحن الراسخون فی العلم ونحن منار الهدی۱
اباجعفر ع: قال الله ومایعلم تاْویله الا الله والراسخون فی العلم نحن نعلمه2
اباجعفر ع: قال الله ومایعلم تاْویله الا الله والراسخون فی العلم نحن نعلمه۲
ابی عبدالله ع: الراسخون فی العلم امیرالموْمنین والائمه ع3
ابی عبدالله ع: الراسخون فی العلم امیرالموْمنین والائمه ع۳
در این سه روایت حضرات امام علی(ع)،امام باقر(ع)و امام صادق(ع) ائمه(ع) را راسخان در علم و آگاهان بر تاْویل آن معرفی می نمایند
در این سه روایت حضرات امام علی(ع)،امام باقر(ع)و امام صادق(ع) ائمه(ع) را راسخان در علم و آگاهان بر تاْویل آن معرفی می‌نمایند
ابوعبدالله ع: نحن الراسخون فی العلم ونحن المحسودون الذین قال الله تعالی ام یحسدون الناس علی ما اتاهم الله من فضله4
ابوعبدالله ع: نحن الراسخون فی العلم ونحن المحسودون الذین قال الله تعالی ام یحسدون الناس علی ما اتاهم الله من فضله۴
در این حدیث امام صادق ضمن آنکه ائمه(ع) را راسخان در علم معرفی می فرماید ائمه(ع) را از مصداق این آیهْ از قرآن معرفی می کند که می فرماید( مردم بر آنان رشک می ورزند بخاطر آنچه که خداوند از فضل خویش بر آنان عنایت فرموده است)
در این حدیث امام صادق ضمن آنکه ائمه(ع) را راسخان در علم معرفی می‌فرماید ائمه(ع) را از مصداق این آیهْ از قرآن معرفی می‌کند که می‌فرماید( مردم بر آنان رشک می‌ورزند بخاطر آنچه که خداوند از فضل خویش بر آنان عنایت فرموده است)


8-  معدن علم
۸-  معدن علم
ما درخت نبوتیم و محل فرودآمدن رسالت وجای آمد و شد فرشتگان رحمت و کان های دانش  و چشمه سار های بینش.
ما درخت نبوتیم و محل فرودآمدن رسالت وجای آمد و شد فرشتگان رحمت و کان های دانش  و چشمه سار های بینش.


9- علم آنان احیا کننده دانش است  
۹- علم آنان احیا کننده دانش است  
علی ع:آنان زنده کنندگان دانش اند و میرانند گان جهل، برد باری شان شما را از دانش شان خبر می دهد و برون آنان از درون شان، و سکوت شان از حکمت شان خبر می دهد.
علی ع:آنان زنده کنندگان دانش اند و میرانند گان جهل، برد باری شان شما را از دانش شان خبر می‌دهد و برون آنان از درون شان، و سکوت شان از حکمت شان خبر می‌دهد.


صفحه 54 تا60
صفحه ۵۴ تا۶۰
[[رده:پاسخ‌هایی برای بازنویسی]]
[[رده:پاسخ‌هایی برای بازنویسی]]
۵۳٬۳۷۰

ویرایش