بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = قبایل | عنوان مدخل = بجیله | مداخل مرتبط = [[بجیله در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = قبایل | عنوان مدخل = بجیله | مداخل مرتبط = [[بجیله در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
== نسب [[قبیله]] == | == نسب [[قبیله]] == | ||
سلسله نسب بجيله به درستى معلوم نيست، برخی ایشان را اصالتاً [[عدنانی]] خوانده<ref>ابن اثیر، اسد الغابه فی معرفة الصحابه، ج ۱، ص۲۷۹، ذیل «جریر بن عبداللّه»؛ ابن دُرَیْد، الاشتقاق، ص۱۰۱.</ref>، بسیاری نیز آنها را قحطانى گفته‌اند<ref>قاسم بن سلام، کتاب النسب، ص۳۰۱؛ هشام بن محمدبن سائب کلبى، جمهرة النسب، ج۱، ص۳۷۵.</ref>. در وجه تسمیه این قبیله به | سلسله نسب بجيله به درستى معلوم نيست، برخی ایشان را اصالتاً [[عدنانی]] خوانده<ref>ابن اثیر، اسد الغابه فی معرفة الصحابه، ج ۱، ص۲۷۹، ذیل «جریر بن عبداللّه»؛ ابن دُرَیْد، الاشتقاق، ص۱۰۱.</ref>، بسیاری نیز آنها را قحطانى گفته‌اند<ref>قاسم بن سلام، کتاب النسب، ص۳۰۱؛ هشام بن محمدبن سائب کلبى، جمهرة النسب، ج۱، ص۳۷۵.</ref>. در وجه تسمیه این قبیله به بجیله، این نام را مأخوذ از نام بجيله، دختر [[صعب بن سعد عشيره]] دانسته‌اند<ref>سمعانی، الانساب، ج۲، ص۹۱؛ قلقشندی، صبح الاعشی، ج۱، ص۳۲۹؛ هشام بن محمدبن سائب کلبى، جمهرة النسب، ج۱، ص۳۷۵.</ref>. | ||
این قبیله نیز همچون دیگر [[قبایل عرب]] به شاخه‌های متعدد منشعب گردیده که از مهمترین آنان می‌‌توان به اسامی [[قسر بن عبقر]]، [[أحمس بن غوث]] و [[فتیان بن زید بن غوث]] و.... اشاره کرد<ref> هشام بن محمدبن سائب کلبى، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۴۴-۳۵۵؛ ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۳۸۸-۳۸۹.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]]؛ [[اصغر منتظرالقائم|منتظرالقائم، اصغر]]، [[نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت (کتاب)|نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت]]، ص۸۶.</ref> | این قبیله نیز همچون دیگر [[قبایل عرب]] به شاخه‌های متعدد منشعب گردیده که از مهمترین آنان می‌‌توان به اسامی [[قسر بن عبقر]]، [[أحمس بن غوث]] و [[فتیان بن زید بن غوث]] و.... اشاره کرد<ref> هشام بن محمدبن سائب کلبى، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۴۴-۳۵۵؛ ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۳۸۸-۳۸۹.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]]؛ [[اصغر منتظرالقائم|منتظرالقائم، اصغر]]، [[نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت (کتاب)|نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت]]، ص۸۶.</ref> | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
با [[فراگیر شدن اسلام]] و با آغاز فتوح [[اسلامی]]، اکثر آنان جز معدودى از آنان که در مساکن نخستين خود باقى ماندند، بقیه، پراکنده شده بیشتر آنها در شهرهاى [[عراق]] و عده کمى هم در [[شام]] ساکن شدند<ref> ابن خلدون، تاریخ، ج۲، ص۳۰۴؛ عمررضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۱، ص۶۳ ذيل کلمه بجيله.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | با [[فراگیر شدن اسلام]] و با آغاز فتوح [[اسلامی]]، اکثر آنان جز معدودى از آنان که در مساکن نخستين خود باقى ماندند، بقیه، پراکنده شده بیشتر آنها در شهرهاى [[عراق]] و عده کمى هم در [[شام]] ساکن شدند<ref> ابن خلدون، تاریخ، ج۲، ص۳۰۴؛ عمررضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۱، ص۶۳ ذيل کلمه بجيله.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | ||
== [[تاریخ]] | == [[تاریخ]] بجیله در [[دوران جاهلیت]] == | ||
یکی از مهمترین نبردهایی که این قبیله در آن شرکت داشت، واقعه [[جبله]] میان [[ایرانیان]] و [[اعراب]] در [[عام الفیل]] بود<ref>ابوعبيد، معجم مااستعجم،ج ۱، ص۶۲؛ نولدکه، تاريخ ايرانيان و عرب‌ها در زمان ساسانيان، ص۳۷۳.</ref>. در [[زمان]] شاپور دوم بجلیان به [[خاک]] عراق [[حمله]] بردند، اما با حمله متقابل شاپور، [[شکست]] خورده، با دادن تلفات بسیار سنگین عقب نشستند<ref>رجوع کنید به مفضل ضبی، مفضّلیّات، ج۱، ص۱۱۵ و بعد.</ref>. بَجيله پيوسته با همسايگان خود در چالش بودند<ref>ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۸۷.</ref> از سویی وجود [[بت]] «ذوالخَلَصه» [[معبود]] مشترک ازدیان (به ویژه دوس)، [[خثعم]] و بجیله، خود عاملی برای [[استحکام]] [[دوستی]] بین این دو قبیله با تیره‌هایی از ازدیان شده بود<ref> هشام بن محمد کلبی، الاصنام، ص۳۵؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۷۱؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۳۲۲.</ref>. [[نزاع]] با [[قبایل]] [[همسایه]] و نیز [[اختلافات]] درون قبیله‌ای [[طوایف]] مختلف آن با یکدیگر موجب پراکندگی آنان گردید<ref>ر. ک. ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۳۹۰.</ref> تا اینکه جرير بن عبدالله بَجَلىّ توانست در [[زمان]] [[خلافت]] [[عمر بن خطاب]] این [[ملت]] متفرق را مجدداً [[متحد]] کرده، [[وحدت]] و [[یکپارچگی]] قبیله را بدان بازگرداند<ref> ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۸۷</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]]؛ [[اصغر منتظرالقائم|منتظرالقائم، اصغر]]، [[نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت (کتاب)|نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت]]، ص۸۶.</ref> | یکی از مهمترین نبردهایی که این قبیله در آن شرکت داشت، واقعه [[جبله]] میان [[ایرانیان]] و [[اعراب]] در [[عام الفیل]] بود<ref>ابوعبيد، معجم مااستعجم،ج ۱، ص۶۲؛ نولدکه، تاريخ ايرانيان و عرب‌ها در زمان ساسانيان، ص۳۷۳.</ref>. در [[زمان]] شاپور دوم بجلیان به [[خاک]] عراق [[حمله]] بردند، اما با حمله متقابل شاپور، [[شکست]] خورده، با دادن تلفات بسیار سنگین عقب نشستند<ref>رجوع کنید به مفضل ضبی، مفضّلیّات، ج۱، ص۱۱۵ و بعد.</ref>. بَجيله پيوسته با همسايگان خود در چالش بودند<ref>ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۸۷.</ref> از سویی وجود [[بت]] «ذوالخَلَصه» [[معبود]] مشترک ازدیان (به ویژه دوس)، [[خثعم]] و بجیله، خود عاملی برای [[استحکام]] [[دوستی]] بین این دو قبیله با تیره‌هایی از ازدیان شده بود<ref> هشام بن محمد کلبی، الاصنام، ص۳۵؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۷۱؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۳۲۲.</ref>. [[نزاع]] با [[قبایل]] [[همسایه]] و نیز [[اختلافات]] درون قبیله‌ای [[طوایف]] مختلف آن با یکدیگر موجب پراکندگی آنان گردید<ref>ر. ک. ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۳۹۰.</ref> تا اینکه جرير بن عبدالله بَجَلىّ توانست در [[زمان]] [[خلافت]] [[عمر بن خطاب]] این [[ملت]] متفرق را مجدداً [[متحد]] کرده، [[وحدت]] و [[یکپارچگی]] قبیله را بدان بازگرداند<ref> ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۸۷</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]]؛ [[اصغر منتظرالقائم|منتظرالقائم، اصغر]]، [[نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت (کتاب)|نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت]]، ص۸۶.</ref> | ||
== [[ادیان]] | == [[ادیان]] بجیله در [[جاهلیت]] == | ||
بجلیان نیز همچون اغلب [[اعراب پیش از اسلام]]، [[بت]] می‌‌پرستیدند. آنان بتی به نام ذوالخلصه داشتند<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۱۵۸؛ ابن هشام، السیرة ا لنبویة، ج۱، ص۸۸ -۸۹.</ref>، تا اینکه پس از ظهور [[اسلام]] [[جریر بن عبدالله بجلی]] و جماعتی از قومش به دستور [[رسول خدا]]{{صل}} بدان مکان رفته ضمن کشتن بسیاری از [[مردم]]، بت ذو الخلصه را در هم شکستند و [[خانه]]ای را هم که در آن این [[بت]] نگهداری می‌‌شد به [[آتش]] کشیدند<ref>ابن کلبی، الاصنام، ص۱۳۱-۱۳۲. و با اختلاف اندک ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۶۱-۲۶۲.</ref>.<ref> إحسان النص، مقاله «[قبیلة] بجیلة»، الموسوعة العربیه.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | بجلیان نیز همچون اغلب [[اعراب پیش از اسلام]]، [[بت]] می‌‌پرستیدند. آنان بتی به نام ذوالخلصه داشتند<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۱۵۸؛ ابن هشام، السیرة ا لنبویة، ج۱، ص۸۸ -۸۹.</ref>، تا اینکه پس از ظهور [[اسلام]] [[جریر بن عبدالله بجلی]] و جماعتی از قومش به دستور [[رسول خدا]]{{صل}} بدان مکان رفته ضمن کشتن بسیاری از [[مردم]]، بت ذو الخلصه را در هم شکستند و [[خانه]]ای را هم که در آن این [[بت]] نگهداری می‌‌شد به [[آتش]] کشیدند<ref>ابن کلبی، الاصنام، ص۱۳۱-۱۳۲. و با اختلاف اندک ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۶۱-۲۶۲.</ref>.<ref> إحسان النص، مقاله «[قبیلة] بجیلة»، الموسوعة العربیه.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
در [[سال دهم هجری]] [[جَریر بن عبدالله بَجَلی]] همراه ۱۵۰ نفر از قبیله خود به [[مدینه]] آمد و همگی اسلام آوردند و با [[پیامبر]] [[بیعت]] کردند. [[رسول خدا]]{{صل}} به [[جریر]] فرمود: [[بت]] [[ذوالخَلَصَه]] در چه حال است؟ گفت: همچنان به حال خود باقی است و [[خداوند متعال]] ما را از [[شر]] او راحت خواهد ساخت. سپس [[رسول‌الله]]{{صل}} جریر را [[مأمور]] ویرانی آن بت کرد. وی نیز به [[همراهی]] دویست نفر از قومش آن بت را ویران ساخت و به مدینه بازگشت<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، المجلد الأول، ص۳۴۷.</ref>. همچنین رسول‌الله{{صل}} جریر را به نزد دو نفر از اذواء یمن به نام‌های [[ذوالکلاع]] و [[ذوعمرو]] فرستاد و آن دو را به اسلام [[دعوت]] کرد. آنان [[مسلمان]] شدند و جریر تا هنگام [[رحلت رسول خدا]]{{صل}} نزد آن دو بود<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، المجلد الأول، ص۲۶۵.</ref>. همچنین [[قیس بن عزره احمسی]] همراه ۲۵۰ نفر از شاخه [[احمس]] به حضور [[رسول‌الله]]{{صل}} آمدند و [[اسلام]] آوردند و رسول‌الله{{صل}} به [[بلال]] [[دستور]] داد به [[نمایندگان]] بَجیله جایزه بپردازد<ref>شهاب‌الدین احمد نویری، نهایة الأرب، ترجمه محمود مهدوی، جلد سوم، ص۹۹.</ref><ref>[[اصغر منتظرالقائم|منتظرالقائم، اصغر]]، [[نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت (کتاب)|نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت]]، ص:۸۶-۸۷.</ref> | در [[سال دهم هجری]] [[جَریر بن عبدالله بَجَلی]] همراه ۱۵۰ نفر از قبیله خود به [[مدینه]] آمد و همگی اسلام آوردند و با [[پیامبر]] [[بیعت]] کردند. [[رسول خدا]]{{صل}} به [[جریر]] فرمود: [[بت]] [[ذوالخَلَصَه]] در چه حال است؟ گفت: همچنان به حال خود باقی است و [[خداوند متعال]] ما را از [[شر]] او راحت خواهد ساخت. سپس [[رسول‌الله]]{{صل}} جریر را [[مأمور]] ویرانی آن بت کرد. وی نیز به [[همراهی]] دویست نفر از قومش آن بت را ویران ساخت و به مدینه بازگشت<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، المجلد الأول، ص۳۴۷.</ref>. همچنین رسول‌الله{{صل}} جریر را به نزد دو نفر از اذواء یمن به نام‌های [[ذوالکلاع]] و [[ذوعمرو]] فرستاد و آن دو را به اسلام [[دعوت]] کرد. آنان [[مسلمان]] شدند و جریر تا هنگام [[رحلت رسول خدا]]{{صل}} نزد آن دو بود<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، المجلد الأول، ص۲۶۵.</ref>. همچنین [[قیس بن عزره احمسی]] همراه ۲۵۰ نفر از شاخه [[احمس]] به حضور [[رسول‌الله]]{{صل}} آمدند و [[اسلام]] آوردند و رسول‌الله{{صل}} به [[بلال]] [[دستور]] داد به [[نمایندگان]] بَجیله جایزه بپردازد<ref>شهاب‌الدین احمد نویری، نهایة الأرب، ترجمه محمود مهدوی، جلد سوم، ص۹۹.</ref><ref>[[اصغر منتظرالقائم|منتظرالقائم، اصغر]]، [[نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت (کتاب)|نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت]]، ص:۸۶-۸۷.</ref> | ||
== | == بجیله و [[اهل]] رده == | ||
بعد از [[رحلت پیامبر]]{{صل}} و با [[شورش]] برخی [[قبایل]] علیه [[حکومت مدینه]]، بسیاری از [[اعراب]] منطقه [[یمن]] راه [[ارتداد]] پیمودند که از جمله آنان برخی از مردم [[قبیله]] بجیله بودند. [[ابوبکر]]، با فرا خواندن [[جریر بن عبدالله بجلی]]، او را بار دیگر نزد [[قوم]] خود بجیله فرستاد تا آنان را که پس از [[پذیرش اسلام]] بر [[ایمان]] خود ثابت ماندند، علیه کسانی که راه ارتداد پیموده بودند، [[بسیج]] نماید. او به نزد [[قبیله خثعم]] رفت اما جز اندکی، کسی در برابر او [[مقاومت]] نکرد پس او با کشتن آنها مأموریت خود را به انجام رسانید<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۳۲۲؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۳۷۵.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | بعد از [[رحلت پیامبر]]{{صل}} و با [[شورش]] برخی [[قبایل]] علیه [[حکومت مدینه]]، بسیاری از [[اعراب]] منطقه [[یمن]] راه [[ارتداد]] پیمودند که از جمله آنان برخی از مردم [[قبیله]] بجیله بودند. [[ابوبکر]]، با فرا خواندن [[جریر بن عبدالله بجلی]]، او را بار دیگر نزد [[قوم]] خود بجیله فرستاد تا آنان را که پس از [[پذیرش اسلام]] بر [[ایمان]] خود ثابت ماندند، علیه کسانی که راه ارتداد پیموده بودند، [[بسیج]] نماید. او به نزد [[قبیله خثعم]] رفت اما جز اندکی، کسی در برابر او [[مقاومت]] نکرد پس او با کشتن آنها مأموریت خود را به انجام رسانید<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۳۲۲؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۳۷۵.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
عمر پس از جمع شدن نیروها و [[تجهیز]] آنان، [[رایت]] فرماندهى به [[جریر بن عبدالله بجلى]] سپرد و از او خواست تا با قبیله خود به کمک [[مثنی بن حارثه]] بشتابد<ref> محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۴۶۳.</ref>. [[عمر]] همچنین [[یزید بن اسد بجلی]] را همراه سپاهی از مسلمین به [[شام]] فرستاد. او پس از انجام [[مأموریت]] خود در همان بلاد ساکن شد. وی همان شخصیتی است که به هنگام محاصره [[عثمان]] از سوی معترضین، از سوی [[معاویه]] به [[یاری]] عثمان فرستاد شد. لکن او بعد از [[قتل عثمان]] به [[مدینه]] رسید. وی در [[زمان]] [[خلافت علی]]{{ع}} جانب معاویه را گرفت و در [[جنگ]] علیه علی{{ع}} و یارانش در [[صفین]] شرکت کرد<ref> ابن حجر عسقلانی، الاصابه، ج۶، ص۵۰۷.</ref>. به علاوه این که [[عزرة بن قیس احمسی]] یا [[عروة بن قیس]] هم از کسانی بود که همراه با [[خالد بن ولید]] در فتوح شام حضور داشت<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۲۳۹. </ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | عمر پس از جمع شدن نیروها و [[تجهیز]] آنان، [[رایت]] فرماندهى به [[جریر بن عبدالله بجلى]] سپرد و از او خواست تا با قبیله خود به کمک [[مثنی بن حارثه]] بشتابد<ref> محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۴۶۳.</ref>. [[عمر]] همچنین [[یزید بن اسد بجلی]] را همراه سپاهی از مسلمین به [[شام]] فرستاد. او پس از انجام [[مأموریت]] خود در همان بلاد ساکن شد. وی همان شخصیتی است که به هنگام محاصره [[عثمان]] از سوی معترضین، از سوی [[معاویه]] به [[یاری]] عثمان فرستاد شد. لکن او بعد از [[قتل عثمان]] به [[مدینه]] رسید. وی در [[زمان]] [[خلافت علی]]{{ع}} جانب معاویه را گرفت و در [[جنگ]] علیه علی{{ع}} و یارانش در [[صفین]] شرکت کرد<ref> ابن حجر عسقلانی، الاصابه، ج۶، ص۵۰۷.</ref>. به علاوه این که [[عزرة بن قیس احمسی]] یا [[عروة بن قیس]] هم از کسانی بود که همراه با [[خالد بن ولید]] در فتوح شام حضور داشت<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۲۳۹. </ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | ||
== | == بجیله و حضور در شهرهای [[اسلامی]] == | ||
با آغاز [[فتوحات اسلامی]] و پس از فتح [[حیره]]، شهرهای اسلامى تازه تأسیس آن ـ کوفه و [[بصره]] ـ، [[شاهد]] [[مهاجرت]] تعداد زیادى از [[قبایل عرب]] بود<ref> عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۱۰۶۲</ref>. بجلیان در کوفه بخش قابل توجهی از [[جمعیت]] [[شهر]] را به خود اختصاص داده بودند<ref> لویی ماسینیون، خطط الکوفه و شرح خریطها، ص۱۹-۲۱.</ref>، پس از [[جنگ جمل]] در [[سال ۳۶ هجری]] علی{{ع}} با [[تغییر]] این [[نظام]]، [[ازد]]، | با آغاز [[فتوحات اسلامی]] و پس از فتح [[حیره]]، شهرهای اسلامى تازه تأسیس آن ـ کوفه و [[بصره]] ـ، [[شاهد]] [[مهاجرت]] تعداد زیادى از [[قبایل عرب]] بود<ref> عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۱۰۶۲</ref>. بجلیان در کوفه بخش قابل توجهی از [[جمعیت]] [[شهر]] را به خود اختصاص داده بودند<ref> لویی ماسینیون، خطط الکوفه و شرح خریطها، ص۱۹-۲۱.</ref>، پس از [[جنگ جمل]] در [[سال ۳۶ هجری]] علی{{ع}} با [[تغییر]] این [[نظام]]، [[ازد]]، بجیله، خثعم و [[انصار]] را در یک گروه قرار داد<ref> لویی ماسینیون، خطط الکوفه و شرح خریطها، ص۲۱-۲۲/ شبکه جامع کتاب گیسوم]</ref>. | ||
آنان در بازار [[کوفه]] نیز حضوری فعال داشتند به نحوی که چهار سوق | آنان در بازار [[کوفه]] نیز حضوری فعال داشتند به نحوی که چهار سوق بجیله در کنار بازاریان [[قبایل]] خنیس و [[همدان]] یکی از مهمترین چهارسوق‌های بازار کوفه به شمار می‌‌رفت<ref> لویی ماسینیون، خطط الکوفه و شرح خریطها، ص۳۳.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | ||
== بجیله در دوران [[خلافت امیرالمؤمنین]] {{ع}} == | == بجیله در دوران [[خلافت امیرالمؤمنین]] {{ع}} == | ||
کشته شدن عثمان در ذی‌الحجه سال سی و پنج [[هجری]]، [[بیعت]] عمومی [[مردم]] با علی{{ع}} را به عنوان [[خلیفه مسلمین]] به همراه داشت. با برپایی [[جنگ جمل]] در [[سال ۳۶ هجری]] علیه [[خلیفه]] به حق [[مسلمین]]، [[کوفیان]] که هفت گروه از قبایل [[ازد]]، | کشته شدن عثمان در ذی‌الحجه سال سی و پنج [[هجری]]، [[بیعت]] عمومی [[مردم]] با علی{{ع}} را به عنوان [[خلیفه مسلمین]] به همراه داشت. با برپایی [[جنگ جمل]] در [[سال ۳۶ هجری]] علیه [[خلیفه]] به حق [[مسلمین]]، [[کوفیان]] که هفت گروه از قبایل [[ازد]]، بجیله و [[خثعم]] نیز در میانشان بودند<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ص۱۴۴.</ref>، به کمک [[سپاه علی]]{{ع}} شتافتند. | ||
این قبیله در صفین نیز حضور یافت؛ بسیاری از افراد این [[قبیله]] در این [[جنگ]] جانب [[حضرت علی]]{{ع}} را گرفتند و جز اندکی، همگی در [[سپاه]] آن حضرت حضور داشتند<ref>نصربن مزاحم، وقعة صفین، ۱۴۰۴ق، ص۶۰،۲۰۵،۲۲۸ـ۲۲۹.</ref>، هر چند گروهی از آنان در [[جنگ صفین]] با [[سپاه شام]] همراه بودند<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۴، ص۵۰۰، ۵۶۱، ۵۶۲؛ دینوری، الاخبار الطوال،۱۴۴- ۱۴۶، ۱۷۲.</ref>. | این قبیله در صفین نیز حضور یافت؛ بسیاری از افراد این [[قبیله]] در این [[جنگ]] جانب [[حضرت علی]]{{ع}} را گرفتند و جز اندکی، همگی در [[سپاه]] آن حضرت حضور داشتند<ref>نصربن مزاحم، وقعة صفین، ۱۴۰۴ق، ص۶۰،۲۰۵،۲۲۸ـ۲۲۹.</ref>، هر چند گروهی از آنان در [[جنگ صفین]] با [[سپاه شام]] همراه بودند<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۴، ص۵۰۰، ۵۶۱، ۵۶۲؛ دینوری، الاخبار الطوال،۱۴۴- ۱۴۶، ۱۷۲.</ref>. | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
[[ابن اثیر]] در نقل بیان کار [[خوارج]] پس از [[نهروان]] از خروج فردی به نام اشهب یا [[اشعث بن بشر]] از بُجَلیه خبر داده و آورده است وی با یکصد و هشتاد تن از مردان رزم آور، علیه علی{{ع}} خروج کرد و در [[جنگی]] که روی داد، اشهب و یارانش همگی کشته شدند<ref> ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۳، ص۳۷۳-۳۷۴.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | [[ابن اثیر]] در نقل بیان کار [[خوارج]] پس از [[نهروان]] از خروج فردی به نام اشهب یا [[اشعث بن بشر]] از بُجَلیه خبر داده و آورده است وی با یکصد و هشتاد تن از مردان رزم آور، علیه علی{{ع}} خروج کرد و در [[جنگی]] که روی داد، اشهب و یارانش همگی کشته شدند<ref> ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۳، ص۳۷۳-۳۷۴.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | ||
== | == بجیله و کارگزاری [[حکومت]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} == | ||
بجلیان علاوه بر یاری [[امام علی]]{{ع}} در صحنه‌های [[نبرد]]، یاری‌گر ایشان در عرصه‌های [[سیاسی]] و کارگزاری نیز بودند. [[رفاعة بن شداد بجلی]] عهده‌دار [[منصب قضاوت]] [[اهواز]] در ایام [[حکومت امام علی]]{{ع}} بود<ref>قاضی نعمان، دعائم الاسلام، ج۱، ص۲۲۷.</ref>. از دیگر چهره‌های ممتاز بجیله [[عبدالله بن شبیل احمسی]] است که [[جانشین]] [[قیس بن سعد بن عباده]] در [[امارت]] [[آذربایجان]] بود<ref> یعقوبی، تاریخ، ج ۲، ص۲۰۳.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | بجلیان علاوه بر یاری [[امام علی]]{{ع}} در صحنه‌های [[نبرد]]، یاری‌گر ایشان در عرصه‌های [[سیاسی]] و کارگزاری نیز بودند. [[رفاعة بن شداد بجلی]] عهده‌دار [[منصب قضاوت]] [[اهواز]] در ایام [[حکومت امام علی]]{{ع}} بود<ref>قاضی نعمان، دعائم الاسلام، ج۱، ص۲۲۷.</ref>. از دیگر چهره‌های ممتاز بجیله [[عبدالله بن شبیل احمسی]] است که [[جانشین]] [[قیس بن سعد بن عباده]] در [[امارت]] [[آذربایجان]] بود<ref> یعقوبی، تاریخ، ج ۲، ص۲۰۳.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
پس از واقعه تلخ [[عاشورا]] و با آغاز نهضت‌های [[ضد]] [[اموی]] [[کوفیان]] علیه [[خاندان]] سفاک اموی، بسیاری از [[مردم]] بجیله به این [[قیام‌ها]] پیوستند که باز هم چهره ممتاز این [[قوم]] [[رفاعة بن شداد بجلی]] است. او در کنار [[سلیمان بن صرد]] از سران [[توابین]] بود<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ج۶، ص۳۶۴.</ref>. وی در [[قیام مختار]] حضور داشت<ref> ابن کثیر، البدایة و النهایة، ج۸، ص۲۶۴.</ref> اما هنگامی که [[احساس]] کرد مختار افکاری دارد که آنها را پنهان می‌کند، از مختار جدا شد و در صف [[مخالفان]] او قرار گرفت<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ج۸، ص۲۹۱.</ref> اما هنگامی که صدای «یا لثارات [[عثمان]]» را از مخالفان مختار شنید [[غضبناک]] شد و به [[سپاه]] مختار پیوست. تا اینکه سرانجام در [[سال ۶۶ هجری]] در سپاه مختار کشته شد<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۶، ص۶۱۶؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۲۳۵.</ref>. | پس از واقعه تلخ [[عاشورا]] و با آغاز نهضت‌های [[ضد]] [[اموی]] [[کوفیان]] علیه [[خاندان]] سفاک اموی، بسیاری از [[مردم]] بجیله به این [[قیام‌ها]] پیوستند که باز هم چهره ممتاز این [[قوم]] [[رفاعة بن شداد بجلی]] است. او در کنار [[سلیمان بن صرد]] از سران [[توابین]] بود<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ج۶، ص۳۶۴.</ref>. وی در [[قیام مختار]] حضور داشت<ref> ابن کثیر، البدایة و النهایة، ج۸، ص۲۶۴.</ref> اما هنگامی که [[احساس]] کرد مختار افکاری دارد که آنها را پنهان می‌کند، از مختار جدا شد و در صف [[مخالفان]] او قرار گرفت<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ج۸، ص۲۹۱.</ref> اما هنگامی که صدای «یا لثارات [[عثمان]]» را از مخالفان مختار شنید [[غضبناک]] شد و به [[سپاه]] مختار پیوست. تا اینکه سرانجام در [[سال ۶۶ هجری]] در سپاه مختار کشته شد<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۶، ص۶۱۶؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۲۳۵.</ref>. | ||
علاوه بر [[رفاعه]] بسیاری از [[مردم]] | علاوه بر [[رفاعه]] بسیاری از [[مردم]] بجیله در سپاه مختار حضور داشتند چندان که بجیله یکی از قبایلی بود که در کنار [[قبایل]] کنده، [[ازد]]، [[نخع]]، [[خثعم]]، قیس، [[رباب]]، [[اسد]]، [[تمیم]]، [[همدان]] و [[مذحج]] ترکیب قیبله‌ای سپاه مختار را در نبردهایش تشکیل می‌‌داد.<ref>دینوری، اخبار الطوال، ص۳۰۰-۳۰۵.</ref> | ||
از جمله این بجلی‌ها [[احمر بن شمیط بجلی]] از [[فرماندهان]] [[شجاع]] مختار بود که در اکثر وقایع او علیه [[بنی امیه]] و [[عبیدالله بن زیاد]] حضور داشت. مختار او را به [[فرماندهی سپاه]] خود به [[جنگ]] [[مصعب بن زبیر]] فرستاد. تا اینکه در جنگ مذار در [[سال ۶۷ هجری]] در [[نبرد]] با زبیریان کشته شد<ref> زرکلی، الاعلام، ج۱، ص۲۷۶.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | از جمله این بجلی‌ها [[احمر بن شمیط بجلی]] از [[فرماندهان]] [[شجاع]] مختار بود که در اکثر وقایع او علیه [[بنی امیه]] و [[عبیدالله بن زیاد]] حضور داشت. مختار او را به [[فرماندهی سپاه]] خود به [[جنگ]] [[مصعب بن زبیر]] فرستاد. تا اینکه در جنگ مذار در [[سال ۶۷ هجری]] در [[نبرد]] با زبیریان کشته شد<ref> زرکلی، الاعلام، ج۱، ص۲۷۶.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | ||