بنی‌تغلب: تفاوت میان نسخه‌ها

دوگانگی [[تغلب]] در [[امور سیاسی]] ـ [[اجتماعی]]، در [[دوران امام علی]]{{ع}} نیز ادامه یافت. در [[سال ۳۶ هجری]] و در پی وقوع [[فتنه]] [[جمل]]، گروهی از آنان به [[یاری امام علی]]{{ع}} شتافتند. با صف بندی دو [[سپاه]] در مقابل هم، [[حضرت]] برای آنان و [[قبایل]] [[بکر بن وائل]] و [[طوایف]] [[ربیعه]] [[پرچم]] بست و [[محدوج]] ذهلی را به [[فرماندهی]] آنان گماشت.<ref>دینوری، اخبار الطوال، ص۱۹۶.</ref> در [[نبرد صفین]] هم، گروهی از تغلبیان در کنار علی{{ع}} و برخی نیز علیه ایشان جنگیدند.<ref> نصر بن مزاحم، وقعة صفین، ص۲۸۸، ۲۹۸، ۴۸۶، ۵۴۹.</ref> در سال ۳۹ هجری و در ایام [[حکومت امام علی]]{{ع}}، [[معاویه]] در امر [[غارت]] سرزمین‌های تابعه [[حکومت امیرالمؤمنین]]{{ع}}، یکی از یارانش به نام [[حارث بن نمر تنوخی]] را با هزار مرد از حماه [[شام]] به غارت جزیره فرستاد. آنان در حدود [[صفین]] در منطقه "دارا" بر قومی از بنی تغلب که در [[طاعت]] علی{{ع}} بودند [[حمله]] کردند و هشت تن از ایشان را به [[اسارت]] به شام بردند.<ref> ابن اعثم، الفتوح، ج۴، ص۲۲۴؛ ابن اثیر، الکامل، ج۳، ص۳۸۰.</ref> بنی تغلب نیز به [[تلافی]] این عمل، به فرماندهی [[عتبة بن وعل]] گرد آمدند و به حدود مرزی شام تاختند و [[غنایم]] بسیار به‌دست آوردند.<ref> ابن اعثم، الفتوح، ج۴، ص۲۲۴.</ref> جماعتی از بنی تغلب که از [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} [[بریده]] و به معاویه پیوسته بودند، خواهان [[آزادی]] اسرای [[اقوام]] خود از حارث شدند و چون او نپذیرفت آنها، از معاویه هم روی برگرداندند. در تبادل اسرایی که بین علی{{ع}} و معاویه صورت گرفت، حضرت، شخصی از [[قبیله خثعم]] به نام عبدالرحمن را به [[موصل]] فرستاد تا [[مردم]] را آرام و دلگرم کند. این گروه، در [[راه رفتن]] به موصل با آن [[جماعت]] از بنی تغلب که از معاویه بریده بودند، برخورد کردند. این گروه با [[ریاست]] [[قریع بن حارث تغلبی]]، با [[نماینده]] [[امام]]{{ع}} به [[مشاجره]] پرداخت. کار به [[دشنام]] و سپس [[جنگ]] کشیده شد و [[نماینده]] [[حضرت]] در این زد و خورد کشته شد. علی{{ع}}، پس از اطلاع از این واقعه خواست لشکری را جهت سرکوبی آنها و [[انتقام]] نماینده خود بفرستد اما [[قبیله ربیعه]] مانع از این امر شدند. <ref> ابن اثیر، الکامل، ج۳، ص۳۸۰.</ref>

در دوران [[حکومت امویان]]، تغلبیان در برخی حوادث مهم [[سیاسی]] و [[جنگ‌ها]] نقش ایفا نمودند. از جمله این وقایع، رخداد [[عظیم]] [[عاشورا]] بود. با آغاز [[قیام]] [[سید]] و [[سالار شهیدان]]{{ع}} جمعی از [[مردم]] [[تغلب]] به این قیام پیوستند و در شمار هواداران و [[بیعت کنندگان]] با [[حضرت]] در آمدند. آنان، پس از ورود [[مسلم بن عقیل]] -[[سفیر]] [[امام حسین]]{{ع}}- به [[کوفه]] با ایشان [[بیعت]] کردند و پس از [[شهادت]] او، جمعی از مردم [[قبیله]] تغلب به [[زحمت]] خود را به [[سپاه امام حسین]]{{ع}} رساندند و در عاشورا پس از نبردی دلیرانه، به شهادت رسیدند. از جمله این افراد ضرغام و به [[نقلی]] [[ضرغامة بن مالک تغلبی]] از [[شیعیان امام علی]]{{ع}} بود که در [[زیارت رجبیه]] مشمول [[سلام]] حضرت قرار گرفته است.<ref> ابن‌ شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۴، ص۱۱۳؛ محمد السماوی، ابصار العین فی انصار الحسین{{ع}}، ص۱۹۹؛ مجلسی، بحار الانوار، ج۴۵، ص۷۱-۷۲.</ref> علاوه بر ایشان، [[کنانة بن عتیق تغلبی]]-از [[اصحاب رسول خدا]]{{صل}} -،<ref> النمازی الشاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۶، ص۳۱۵؛ السید ابراهیم موسوی زنجانی، وسیلة الدارین فی انصار الحسین، ص۱۸۵.</ref> [[قاسط بن زهیر بن حرث تغلبی]] –از مردان [[شریف]] و [[شجاع]] کوفه و از [[شیعیان]] و همراهان علی{{ع}} در [[جمل]] و [[صفین]]- <ref>شیخ طوسی از او با نام قاسط بن عبدالله نام می‌برد. شیخ طوسی، رجال، ص۱۰۴.</ref>و برادرانش [[مقسط]] و [[کردوس]]<ref> السماوی، ابصار العین فی انصار الحسین{{ع}}، ص۲۰۰.</ref> از دیگر شهدای [[دشت]] [[نینوا]] یاد شده‌اند.<ref> دائرة المعارف تشیع ج۳، عبدالحسین شهیدی ص۴۵۴.</ref> در برابر [[سپاه]] [[اباعبدالله الحسین]]{{ع}} هم، جمعی از بنی تغلب همراه با قبیله [[مادری]] خود –ربیعه-، حضور داشتند که [[فرماندهی]] آنان را [[قیس بن اشعث کندی]] بر عهده داشت.<ref> محمد بن جریر الطبری، تاریخ الأمم و الملوک(تاریخ الطبری)، ج۵، ص۴۲۲؛ ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۶۰.</ref> [[عروة بن بطار تغلبی]] –یکی از [[قاتلین]] [[سوید بن عمرو بن ابی‌المطاع خثعمی]]-<ref> محمد بن جریر الطبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۵، ص۴۵۳. بلاذری از او با نام عزرة بن بطان و ابن اثیر از او با نام عروة بن بطان ثعلبی نام برده است. (بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۰۴؛ ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۷۹.)</ref> نمونه‌ای از مردان این قومند که نامش در شمار قتله [[کربلا]] در منابع به ثبت رسیده است.<ref>ر. ک. دانشنامه پژوهه پژوهشکده باقر العلوم{{ع}}، دانشنامه امام حسین{{ع}}، مدخل قاتلان امام حسین{{ع}}.</ref>

تغلبیان در [[واقعه حره]] –به [[سال ۶۲ هجری]]- برای [[یزید بن معاویه]] جنگیدند و در سال ۶۵ هجری [[مروان بن حکم]] را در مصاف با [[ضحاک بن قیس فهری]] [[یاری]] نمودند.<ref> طبری، تاریخ، ج۷، ص۵۹-۶۰؛ ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۳۰۹.</ref> در [[سال ۶۶ هجری]] و در پی آغاز [[قیام]] [[مختار بن ابی عبیده ثقفی]] در [[کوفه]]، جمعی از مردانشان در شمار [[یاران]] وی در آمدند و از خونخواهان [[حسین بن علی]]{{ع}} گردیدند که [[شریک بن جدیر تغلبی]] از جمله این افراد است. وی به [[خون‌خواهی]] [[امام حسین]]{{ع}}، وارد [[سپاه]] مختار شد و به همراه عشیره‌اش در [[جنگ]] نهر خازر (سال ۶۷ هجری) نقش مهمی در [[پیروزی]] مختار ایفا کرد.<ref> ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ترجمه، ج۴، ص۲۶۴؛ کحاله، معجم قبائل العرب، ج۱، ص۱۲۲.</ref> آنان همچنین در سال ۷۷ هجری یاری گر [[حجاج بن یوسف ثقفی]] علیه [[شبیب بن یزید شیبانی حروری]] بودند.<ref> محمد بن جریر الطبری، تاریخ الأمم و الملوک(تاریخ الطبری)، ج۶، ص۲۶۳-۲۶۵؛ کحاله، معجم قبائل العرب، ج۱، ص۱۲۲.</ref>