آفات نظام اداری: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[آفات نظام اداری در فقه اسلامی]] - [[آفات نظام اداری در کلام اسلامی]] - [[آفات نظام اداری در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط  = آفات نظام اداری (پرسش)}}

[[آسیب‌شناسی]] [[نظام اداری]] از اهم مسائل نظام اداری در [[اندیشه]] [[اسلامی]] است. به همان اندازه که نظام اداری [[اسلام]] شرایط و ضوابط مکتبی و توانایی‌های تخصصی و [[علمی]] لازم را دارد به تناسب کمبود، با [[ضعف]] این شرایط و توانایی‌ها آفت‌هایی دامن‌گیر نظام اداری می‌گردد که اگر شناخته و [[پیش‌گیری]] نشود نظام اداری نه تنها توان انجام مسئولیت‌های خود را از دست می‌دهد بلکه به [[ضد]] خود تبدیل می‌شود و به جای گره‌گشایی از [[جامعه]] بر [[مشکلات]] آن می‌افزاید.

نظام اداری، توانی است که همه [[انسان‌ها]] آن را دارند ولی وقتی تناسب [[مسؤولیت]] با [[توانایی]] از نظر [[تعهد]] و [[علم]] به‌هم خورد، ناگزیر زمینه [[رشد]] آفت‌های نظام اداری فراهم می‌گردد در اینجا اهم [[آفات نظام اداری]] را به طور اختصار مورد بررسی قرار می‌دهیم:

#'''[[سستی]] [[ایمان]]''': ایمان دارای سلسله مراتب متفاوتی است. [[رسول اکرم]]{{صل}} می‌فرماید: {{متن حدیث|الایمان قول و عمل یزید و ینقص}} هر گاه آفت سستی ایمان در نظام اداری ظاهر گردد نه تنها صلاحیت چنین مدیری مورد تردید قرار می‌گیرد اصولاً از آنجا که انگیزه‌های عسل [[انسان]] [[بی‌ایمان]] یا [[سست ایمان]] با انگیزه‌های عمل انسان با ایمان یا [[قوی]] الایمان متفاوت است و از نظر کمی و کیفی در نفس عمل اثرات متفاوتی دارند و نیز در [[میزان]] توانایی مدیر اثر مستقیم دارد، ناگزیر نظام اداری اسلامی باید با آن به عنوان یک آفت [[مبارزه]] کرده و به همین دلیل است که اسلام بر [[جهاد اکبر]] و [[خودسازی]] و [[تربیت معنوی]] و ارتقاء ایمان تأکید نموده است. داخل نمودن برنامه‌های [[تربیتی]] در کل [[برنامه‌ریزی]] [[سازمان]] ضرورتی است که سازمان را در برابر این آفت آسیب ناپذیر می‌کند.

#'''[[خشونت]]''': آفت خشونت خنثی کننده نقش [[مدیریت]] است؛ زیرا نیروها را از [[انسجام]] و [[یکپارچگی]] به دور و [[ارتباط]] آنها را با مدیریت قطع می‌کند و این درست برخلاف جهتی است که مدیریت باید در آن تلاشی مداوم داشته باشد. {{متن قرآن|وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ}}<ref>«پس با بخشایشی از (سوی) خداوند با آنان نرمخویی ورزیدی و اگر درشتخویی سنگدل می‌بودی از دورت می‌پراکندند؛ پس آنان را ببخشای و برای ایشان آمرزش بخواه» سوره آل عمران، آیه ۱۵۹.</ref>.

#'''[[دخالت مستقیم در کارها]]''': [[مراقبت]] و [[نظارت]] و اطلاع یافتن از [[مجاری امور]] در سازمان، نباید مدیریت را به دخالت مستقیم در مسئولیت‌های سازمان بکشاند؛ زیرا این عمل [[اعتماد]] نیروها را از میان می‌برد و [[میزان]] [[کارایی]] آنها را کاهش می‌دهد و آنها را به سردی و [[بی‌تفاوتی]] و [[سرخوردگی]] وا می‌دارد.

#'''[[ناسپاسی]]''': ناسپاسی و کفور بودن [[خصلت]] [[نکوهیده]] برای هر [[انسان]] است ولی در مدیریت می‌تواند در حد یک آفت زیان بخش مورد توجه قرار گیرد {{متن قرآن|إِنَّ الْإِنْسَانَ لَكَفُورٌ}}<ref>«به راستی آدمی ناسپاس است» سوره حج، آیه ۶۶.</ref>.

#'''[[تکبر]] و طغیان‌گری''': هر [[انسانی]] ممکن است به تکبر و طغیان‌گری دچار گردد {{متن قرآن|كَلَّا إِنَّ الْإِنْسَانَ لَيَطْغَى * أَنْ رَآهُ اسْتَغْنَى}}<ref>«حاشا؛ انسان سرکشی می‌ورزد * چون خود را بی‌نیاز بیند» سوره علق، آیه ۶.</ref> ولی خطر وقتی صد چندان می‌شود که این آفت به [[مدیریت]] سرایت کند.

#'''[[تسویف]]''': کار امروز به فردا واگذار کردن (تسویف) نمودار فرار مدیر از [[مشکلات]] روزمره است و اگر این کار تکرار شود، آفت خطرناکی، نظام اداری را به [[تباهی]] می‌کشاند. [[امام صادق]]{{ع}} آن را به دریایی [[تشبیه]] کرده که غریق را به کام خویش می‌گیرد {{متن حدیث|إِيَّاكَ‏ وَ التَّسْوِيفَ‏ فَإِنَّهُ‏ بَحْرٌ يَغْرَقُ فِيهِ الْهَلْكَى}}.<ref>[[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی]] و [[ابراهیم موسی‌زاده|موسی‌زاده]]، [[بایسته‌های فقه سیاسی (کتاب)|بایسته‌های فقه سیاسی]]، ص ۸۰.</ref>

* [[آفات نظام اداری و مدیریت چیست؟ (پرسش)]]

{{پایان مدخل وابسته}}

== منابع ==

{{منابع}}

{{پایان منابع}}