ابوخصفه: تفاوت میان نسخه‌ها

۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ اوت ۲۰۲۲
جز
خط ۲: خط ۲:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
خصفه، به معنای زنبیل ساخته شده از برگ خرماست و شاید این [[کنیه]]، اشاره به [[شغل]] او باشد. تنها اطلاع ما از او، برگرفته از روایتی است که [[میسرة]] ([[مغیرة]]، [[عروة بن عبدالله جعفی]] چنین آورده است: ما نزد ابو خفصه نشسته بودیم که گفت: روزی [[رسول خدا]]{{صل}} به ما فرمود: آیا می‌دانید رَقُوب کیست؟ گفتیم: آنکه [[فرزندی]] ندارد. فرمود: (در [[حقیقت]]) آن مردی است که فرزند دارد، ولی از ایشان چیزی پیش نمی‌فرستد (تا نزد [[خدا]] به حساب آید). فرمود: [[مسکین]] و بی‌نوا کیست؟ گفیم: آنکه [[مال]] ندارد. فرمود: بلکه کسی است که مال دارد، ولی نمی‌بخشد<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۷۳؛ ابن حجر، ج۷، ص۸۴.</ref>.
خصفه، به معنای زنبیل ساخته شده از برگ خرماست و شاید این [[کنیه]]، اشاره به [[شغل]] او باشد. تنها اطلاع ما از او، برگرفته از روایتی است که [[میسرة]] ([[مغیرة]]، [[عروة بن عبدالله جعفی]] چنین آورده است: ما نزد ابو خفصه نشسته بودیم که گفت: روزی [[رسول خدا]] {{صل}} به ما فرمود: آیا می‌دانید رَقُوب کیست؟ گفتیم: آنکه [[فرزندی]] ندارد. فرمود: (در [[حقیقت]]) آن مردی است که فرزند دارد، ولی از ایشان چیزی پیش نمی‌فرستد (تا نزد [[خدا]] به حساب آید). فرمود: [[مسکین]] و بی‌نوا کیست؟ گفیم: آنکه [[مال]] ندارد. فرمود: بلکه کسی است که مال دارد، ولی نمی‌بخشد<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۷۳؛ ابن حجر، ج۷، ص۸۴.</ref>.


این کنیه، به [[اشتباه]] از سوی برخی [[راویان]] ابوحفصه، ابن حفصه یا ابن ابی حفصه<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۷۳؛ ابن حجر، ج۷، ص۸۴.</ref> بیان شده است. مستغفری، ابوحفصه را به استناد [[روایت]] یاد شده، در شمار [[صحابه]] آورده است، در حالی که صحیح آن ابوخصفه است<ref>ابن حجر، ج۷، ص۸۴.</ref>. در [[روایات]]، این کنیه به گونه‌های دیگر نیز تصحیف شده که [[ابن حجر]] بدان‌ها اشاره نکرده است؛ مانند ابو خصیفه<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۸.</ref>، ابن حعبه و ابو حصبه<ref>احمد بن حنبل، ج۵، ص۳۶۷.</ref> ابوحصنه و ابن حصنه<ref>هیثمی، ج۳، ص۱۱.</ref> و ابوحصبه و ابن عصبه<ref>هیثمی، ج۸، ص۶۹.</ref>، ابن ابی حصین<ref>ابن کثیر، ج۱، ص۴۱۴.</ref> و خصفة بن خصفة<ref>سیوطی، ج۱، ص۳۵۵.</ref>. [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۸.</ref> ابو خصفه و ابو خصیفه را یکی دانسته است، ولی [[ابوموسی مدینی]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۸۷.</ref> و [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۸۷.</ref> این مسئله را رد کرده‌اند. مشکل دیگر این است که در [[سند]] این روایت که [[احمد بن حنبل]] نقل کرده، گوینده این [[حدیث]]، مردی که [[شاهد]] خطبۀ رسول خدا{{صل}} بوده عنوان شده و ابوحفصه [[راوی]] این مرد است. در سند [[بیهقی]] نیز روایت، با تعبیر "مردی از رسول خدا{{صل}}" که نامش خصفة بن خصفة است نقل شده است. ابن بشکوال<ref>ابن بشکوال، ج۱۰، ص۹۷۱.</ref> از مردی به نام ابوحفصه نام برده که [[زمان]] [[عثمان]]، ترنجی را به قیمت سه [[درهم]] دزدید و عثمان دستش را قطع کرد.<ref>[[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد رضا]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوخصفه»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۶۶.</ref>
این کنیه، به [[اشتباه]] از سوی برخی [[راویان]] ابوحفصه، ابن حفصه یا ابن ابی حفصه<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۷۳؛ ابن حجر، ج۷، ص۸۴.</ref> بیان شده است. مستغفری، ابوحفصه را به استناد [[روایت]] یاد شده، در شمار [[صحابه]] آورده است، در حالی که صحیح آن ابوخصفه است<ref>ابن حجر، ج۷، ص۸۴.</ref>. در [[روایات]]، این کنیه به گونه‌های دیگر نیز تصحیف شده که [[ابن حجر]] بدان‌ها اشاره نکرده است؛ مانند ابو خصیفه<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۸.</ref>، ابن حعبه و ابو حصبه<ref>احمد بن حنبل، ج۵، ص۳۶۷.</ref> ابوحصنه و ابن حصنه<ref>هیثمی، ج۳، ص۱۱.</ref> و ابوحصبه و ابن عصبه<ref>هیثمی، ج۸، ص۶۹.</ref>، ابن ابی حصین<ref>ابن کثیر، ج۱، ص۴۱۴.</ref> و خصفة بن خصفة<ref>سیوطی، ج۱، ص۳۵۵.</ref>. [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۸.</ref> ابو خصفه و ابو خصیفه را یکی دانسته است، ولی [[ابوموسی مدینی]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۸۷.</ref> و [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۸۷.</ref> این مسئله را رد کرده‌اند. مشکل دیگر این است که در [[سند]] این روایت که [[احمد بن حنبل]] نقل کرده، گوینده این [[حدیث]]، مردی که [[شاهد]] خطبۀ رسول خدا {{صل}} بوده عنوان شده و ابوحفصه [[راوی]] این مرد است. در سند [[بیهقی]] نیز روایت، با تعبیر "مردی از رسول خدا {{صل}}" که نامش خصفة بن خصفة است نقل شده است. ابن بشکوال<ref>ابن بشکوال، ج۱۰، ص۹۷۱.</ref> از مردی به نام ابوحفصه نام برده که [[زمان]] [[عثمان]]، ترنجی را به قیمت سه [[درهم]] دزدید و عثمان دستش را قطع کرد.<ref>[[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد رضا]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوخصفه»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۶۶.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش