توحید در عبادت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

* پس [[توحید در عبادت]]، از [[شئون]] [[بندگان]] است، نه از [[شئون]] [[خداوند]]، ولی [[حقیقت]] این است که [[توحید در عبادت]] نیز از [[شئون]] [[خداوند]] است؛ زیرا [[توحید در عبادت]]، یعنی [[یگانگی خداوند]] در [[شایستگی]] برای معبودیت. پس او یگانه معبود به [[حق]] است. کلمه {{متن حدیث|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}}، همه مراتب [[توحید]] را شامل است، و البته مفهوم ابتدایی آن، [[توحید در عبادت]] است.

* از نظر [[اسلام]]، [[پرستش]] به این مرتبه منحصر نیست، بلکه هر نوع دلدادگی جهت‌دار و [[قبله]] [[معنوی]] قرار دادن هر پدیده، [[پرستش]] است. کسی که [[هواهای نفسانی]] خود را [[قبله]] [[معنوی]] خود قرار بدهد، آنها را [[پرستش]] کرده است: {{متن قرآن|أَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ}}<ref>«آیا آن کس را دیدی که هوای (نفس) خود را خدای خویش گرفته است؟» سوره فرقان، آیه ۴۳.</ref>.

* کسی که امر و [[فرمان]] شخص دیگر را که [[خدا]] به [[اطاعت]] او [[فرمان]] نداده است، [[اطاعت]] کند و در برابر وی [[تسلیم محض]] باشد، او را [[عبادت]] کرده است: {{متن قرآن|اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ}}<ref>«آنان دانشوران دینی و راهبان خود را به جای خداوند پروردگاران خویش برگزیده‌اند» سوره توبه، آیه ۳۱.</ref>. و {{متن قرآن|وَلَا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ}}<ref>«و یکی از ما، دیگری را به جای خداوند، به خدایی نگیرد» سوره آل عمران، آیه ۶۴.</ref>. بنابراین، [[توحید در عبادت]] به معنای آن است که تنها [[خدا]] را [[مطاع]] و [[قبله]] [[روح]] و جهت حرکت و ایده‌آل قرار دادن و طرد هر [[مطاع]] و [[قبله]] و ایده‌آل دیگر؛ آنچنان‌که [[حضرت ابراهیم]] {{ع}} گفت: {{متن قرآن|وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ حَنِيفًا وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ}}<ref>«من با درستی آیین روی خویش به سوی کسی آورده‌ام که آسمان‌ها و زمین را آفریده است و من از مشرکان نیستم» سوره انعام، آیه ۷۹.</ref> و {{متن قرآن|إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ * لَا شَرِيكَ لَهُ وَبِذَلِكَ أُمِرْتُ وَأَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ}}<ref>«بگو: بی‌گمان نمازم و نیایشم و زندگیم و مرگم از آن خداوند پروردگار جهانیان است * که او را شریکی نیست و به این فرمان یافته‌ام و من نخستین مسلمانم» سوره انعام، آیه ۱۶۲-۱۶۳.</ref><ref>مطهری، مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی، ج۲، ص۴۵ - ۴۲، همو، آشنایی با علوم اسلامی، ج۲، ص۳۴، همو، تکامل اجتماعی انسان (هدف زندگی)، ص۱۱۸.</ref>.

* نکته قابل توجه اینکه [[توحید]] در [[الوهیت]] نیز به [[توحید در عبادت]] باز می‌‌گردد. [[توحید]] در [[الوهیت]]، یعنی [[اعتقاد]] به اینکه [[خداوند]] تنها معبود لایق [[پرستش]] است. نقطه مقابل [[توحید عبادی]] "[[شرک]]" است. به اصطلاح "[[شرک]]" [[رجوع]] شود<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۸۶-۸۷.</ref>.