قدریه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲
جز
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[قدریه در حدیث]] - [[قدریه در تاریخ اسلامی]] - [[قدریه در اخلاق اسلامی]] - [[قدریه در سیره معصوم]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[قدریه در حدیث]] - [[قدریه در تاریخ اسلامی]] - [[قدریه در اخلاق اسلامی]] - [[قدریه در سیره معصوم]]| پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
== مقدمه ==
[[قدریه]] کسانی بودند که قایل به [[تفویض]] امور به [[انسان]] بودند و مقصود از آنان [[معتزله]] است؛ آن گونه که [[شیخ مفید]] در کتاب الإفصاح تصریح کرده است که می‌توان به معتزله گفت که راه فراری برای اطلاق قدریه برایتان نیست<ref>شیخ مفید، الإفصاح فی الإمامه, ص۲۲۷.</ref>. البته به کسانی که قایل به [[جبر]] هستند هم قدَری گفته می‌شود؛ ولی بیشتر به گروه اول که همان معتزله هستند، اطلاق می‌شود. کراجکی به [[اختلاف]] اطلاق واژه قدری بر هر یک از این دو گروه و [[نفی]] هر یک از خود، تصریح کرده است<ref>محمد بن علی کراجکی، کنز الفوائد، ج۱، ص۱۲۳.</ref>. ازآنجاکه [[روایات]] در [[مذمت]] قدریه از [[پیامبر]]{{صل}} رسیده، معتزله [[دوست]] ندارند به آنان قدریه اطلاق شود.
[[قدریه]] کسانی بودند که قایل به [[تفویض]] امور به [[انسان]] بودند و مقصود از آنان [[معتزله]] است؛ آن گونه که [[شیخ مفید]] در کتاب الإفصاح تصریح کرده است که می‌توان به معتزله گفت که راه فراری برای اطلاق قدریه برایتان نیست<ref>شیخ مفید، الإفصاح فی الإمامه, ص۲۲۷.</ref>. البته به کسانی که قایل به [[جبر]] هستند هم قدَری گفته می‌شود؛ ولی بیشتر به گروه اول که همان معتزله هستند، اطلاق می‌شود. کراجکی به [[اختلاف]] اطلاق واژه قدری بر هر یک از این دو گروه و [[نفی]] هر یک از خود، تصریح کرده است<ref>محمد بن علی کراجکی، کنز الفوائد، ج۱، ص۱۲۳.</ref>. ازآنجاکه [[روایات]] در [[مذمت]] قدریه از [[پیامبر]] {{صل}} رسیده، معتزله [[دوست]] ندارند به آنان قدریه اطلاق شود.


روایات در مذمت قدریه بیشتر است. نام آنان از [[زمان امام باقر]]{{ع}} مطرح بوده و مورد [[لعن]] و طرد واقع شده‌اند. [[ابوحمزه]] از [[امام باقر]]{{ع}} نقل می‌کند که فرمود: «از پنج گروه دوری نمایید: [[مرجئه]]، [[خوارج]]، قدریه، شامی و [[ناصبی]]. گفتم: [[نصب]] چیست؟ فرمود: کسی که چیزی را دوست بدارد و به خاطر آن، با افراد [[دشمنی]] کند»<ref>{{متن حدیث|ابْرَءُوا مِنْ خَمْسَةٍ: مِنَ الْمُرْجِئَةِ، وَ الْخَوَارِجِ، وَ الْقَدَرِيَّةِ، وَ الشَّامِيِّ، وَ النَّاصِبِ، قُلْتُ: مَا النَّصْبُ؟ قَالَ: مَنْ أَحَبَّ شَيْئاً وَ أَبْغَضَ عَلَيْهِ}}؛ جمعی از راویان، الأصول الستة عشر، ص۳۶۴.</ref>.
روایات در مذمت قدریه بیشتر است. نام آنان از [[زمان امام باقر]] {{ع}} مطرح بوده و مورد [[لعن]] و طرد واقع شده‌اند. [[ابوحمزه]] از [[امام باقر]] {{ع}} نقل می‌کند که فرمود: «از پنج گروه دوری نمایید: [[مرجئه]]، [[خوارج]]، قدریه، شامی و [[ناصبی]]. گفتم: [[نصب]] چیست؟ فرمود: کسی که چیزی را دوست بدارد و به خاطر آن، با افراد [[دشمنی]] کند»<ref>{{متن حدیث|ابْرَءُوا مِنْ خَمْسَةٍ: مِنَ الْمُرْجِئَةِ، وَ الْخَوَارِجِ، وَ الْقَدَرِيَّةِ، وَ الشَّامِيِّ، وَ النَّاصِبِ، قُلْتُ: مَا النَّصْبُ؟ قَالَ: مَنْ أَحَبَّ شَيْئاً وَ أَبْغَضَ عَلَيْهِ}}؛ جمعی از راویان، الأصول الستة عشر، ص۳۶۴.</ref>.


[[امام صادق]]{{ع}} فرمود: «قدری‌ها [[مجوس این امت]] هستند و آنان می‌خواستند [[خدا]] را به [[عدل]] توصیف نمایند، پس او را از [[قدرت]] خود خارج کردند (در [[افعال]] فقط [[بندگان]] را مؤثر می‌دانند)»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْقَدَرِيَّةَ مَجُوسُ هَذِهِ الْأُمَّةِ وَ هُمُ الَّذِينَ أَرَادُوا أَنْ يَصِفُوا اللَّهَ بِعَدْلِهِ فَأَخْرَجُوهُ مِنْ سُلْطَانِهِ}}؛ شیخ صدوق، التوحید، ص۳۸۲.</ref>. در روایتی دیگر امام صادق{{ع}} آنان را مورد لعن قرار داده است: «[[خداوند]] قدری‌ها را لعن کند، لعن کند خوارج را، خداوند لعن کند مرجئه را، خداوند لعن کند مرجئه را»<ref>{{متن حدیث|لَعَنَ اللَّهُ الْقَدَرِيَّةَ، لَعَنَ اللَّهُ الْخَوَارِجَ، لَعَنَ اللَّهُ الْمُرْجِئَةَ، لَعَنَ اللَّهُ الْمُرْجِئَةَ}}؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۲، ص۴۰۹.</ref>.
[[امام صادق]] {{ع}} فرمود: «قدری‌ها [[مجوس این امت]] هستند و آنان می‌خواستند [[خدا]] را به [[عدل]] توصیف نمایند، پس او را از [[قدرت]] خود خارج کردند (در [[افعال]] فقط [[بندگان]] را مؤثر می‌دانند)»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْقَدَرِيَّةَ مَجُوسُ هَذِهِ الْأُمَّةِ وَ هُمُ الَّذِينَ أَرَادُوا أَنْ يَصِفُوا اللَّهَ بِعَدْلِهِ فَأَخْرَجُوهُ مِنْ سُلْطَانِهِ}}؛ شیخ صدوق، التوحید، ص۳۸۲.</ref>. در روایتی دیگر امام صادق {{ع}} آنان را مورد لعن قرار داده است: «[[خداوند]] قدری‌ها را لعن کند، لعن کند خوارج را، خداوند لعن کند مرجئه را، خداوند لعن کند مرجئه را»<ref>{{متن حدیث|لَعَنَ اللَّهُ الْقَدَرِيَّةَ، لَعَنَ اللَّهُ الْخَوَارِجَ، لَعَنَ اللَّهُ الْمُرْجِئَةَ، لَعَنَ اللَّهُ الْمُرْجِئَةَ}}؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۲، ص۴۰۹.</ref>.


[[امام رضا]]{{ع}} نیز بر دوری از [[قدریه]] تکیه می‌کند و به [[یونس بن عبدالرحمان]] می‌فرماید: «ای [[یونس]]، نظر قدری‌ها را قبول نکن؛ زیرا قدری‌ها نه سخن [[اهل بهشت]] را می‌گویند و نه سخن [[اهل]] [[جهنم]] را و نه سخن [[ابلیس]] را»<ref>{{متن حدیث|يَا يُونُسُ لَا تَقُلْ بِقَوْلِ الْقَدَرِيَّةِ فَإِنَّ الْقَدَرِيَّةَ لَمْ يَقُولُوا بِقَوْلِ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ لَا بِقَوْلِ أَهْلِ النَّارِ وَ لَا بِقَوْلِ إِبْلِيسَ}}؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۱۵۷.</ref>.
[[امام رضا]] {{ع}} نیز بر دوری از [[قدریه]] تکیه می‌کند و به [[یونس بن عبدالرحمان]] می‌فرماید: «ای [[یونس]]، نظر قدری‌ها را قبول نکن؛ زیرا قدری‌ها نه سخن [[اهل بهشت]] را می‌گویند و نه سخن [[اهل]] [[جهنم]] را و نه سخن [[ابلیس]] را»<ref>{{متن حدیث|يَا يُونُسُ لَا تَقُلْ بِقَوْلِ الْقَدَرِيَّةِ فَإِنَّ الْقَدَرِيَّةَ لَمْ يَقُولُوا بِقَوْلِ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ لَا بِقَوْلِ أَهْلِ النَّارِ وَ لَا بِقَوْلِ إِبْلِيسَ}}؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۱۵۷.</ref>.


در روایتی از [[امام باقر]] و صادق{{ع}} از [[توبه]] قدریه پرسیده می‌شود که با شرط اعاده [[زکات]] [[تأیید]] می‌گردد<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۳، ص۵۴۵.</ref>؛ [[نهی]] از [[ازدواج]] با قدریه هم وارد شده است<ref>ابونضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی، تفسیر العیاشی، ج۱، ص۲۶۹.</ref>. در روایتی که مربوط به [[امامت]] [[موسی بن جعفر]]{{ع}} است، از هر دو گروه یاد و از آنان ابراز [[تنفر]] شده است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۵۱.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیره فرهنگی و اجتماعی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|سیره فرهنگی و اجتماعی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۳۲۰.</ref>
در روایتی از [[امام باقر]] و صادق {{ع}} از [[توبه]] قدریه پرسیده می‌شود که با شرط اعاده [[زکات]] [[تأیید]] می‌گردد<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۳، ص۵۴۵.</ref>؛ [[نهی]] از [[ازدواج]] با قدریه هم وارد شده است<ref>ابونضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی، تفسیر العیاشی، ج۱، ص۲۶۹.</ref>. در روایتی که مربوط به [[امامت]] [[موسی بن جعفر]] {{ع}} است، از هر دو گروه یاد و از آنان ابراز [[تنفر]] شده است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۵۱.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیره فرهنگی و اجتماعی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|سیره فرهنگی و اجتماعی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۳۲۰.</ref>


==پرسش مستقیم==
== پرسش مستقیم ==
* [[قدریه چه فرقه‌ای بودند و چه باورهایی داشتند؟ (پرسش)]]
* [[قدریه چه فرقه‌ای بودند و چه باورهایی داشتند؟ (پرسش)]]
{{پایان مدخل‌ وابسته}}
{{پایان مدخل‌ وابسته}}
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش