ماهیت قیام کربلا: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
برای حفظ هویّت نهضت عاشورا و اهداف آن، باید "ماهیّت" آن را خوب شناخت.
برای حفظ هویّت نهضت عاشورا و اهداف آن، باید "ماهیّت" آن را خوب شناخت.
ماهیّت [[قیام امام حسین]]{{ع}} را از منابع مستند و خدشه‌ناپذیر زیر می‌توان [[شناخت]]:
ماهیّت [[قیام امام حسین]] {{ع}} را از منابع مستند و خدشه‌ناپذیر زیر می‌توان [[شناخت]]:
# [[خطبه‌های امام]] و [[اهل بیت]]، که در [[مکّه]] و بین [[راه]] [[حجاز]] و [[عراق]] و در [[کربلا]] و پس از آن در [[کوفه]]، [[شام]] و [[مدینه]] ایراد شده است.
# [[خطبه‌های امام]] و [[اهل بیت]]، که در [[مکّه]] و بین [[راه]] [[حجاز]] و [[عراق]] و در [[کربلا]] و پس از آن در [[کوفه]]، [[شام]] و [[مدینه]] ایراد شده است.
#سخنانی که [[امام]]، در پاسخ به [[پرسش‌ها]]، پیشنهادها و خیرخواهی‌های این و آن، در طول [[نهضت]] بیان کرده است.
# سخنانی که [[امام]]، در پاسخ به [[پرسش‌ها]]، پیشنهادها و خیرخواهی‌های این و آن، در طول [[نهضت]] بیان کرده است.
#رجزهایی که [[امام]] و [[اصحاب]] او، [[روز عاشورا]] در مقابل [[دشمن]] خوانده‌اند و همۀ آنها در مآخذ معتبر [[ثبت]] شده است.
# رجزهایی که [[امام]] و [[اصحاب]] او، [[روز عاشورا]] در مقابل [[دشمن]] خوانده‌اند و همۀ آنها در مآخذ معتبر [[ثبت]] شده است.
#نامه‌هایی که میان [[امام]] و [[مردم کوفه]] و [[بصره]] ردّ و بدل شده است، نامه‌های [[یزید]] به [[ابن زیاد]]، [[ابن زیاد]] به [[یزید]] و [[عمر سعد]]، نامه‌های [[عمر سعد]] به [[ابن زیاد]]، [[ابن زیاد]] به [[حاکم]] [[مدینه]] و...
# نامه‌هایی که میان [[امام]] و [[مردم کوفه]] و [[بصره]] ردّ و بدل شده است، نامه‌های [[یزید]] به [[ابن زیاد]]، [[ابن زیاد]] به [[یزید]] و [[عمر سعد]]، نامه‌های [[عمر سعد]] به [[ابن زیاد]]، [[ابن زیاد]] به [[حاکم]] [[مدینه]] و...


از مجموع این منابع و اسناد مکتوب و موجود، می‌توان اهداف، ماهیّت، دیدگاه‌های طرفین را به [[دست]] آورد. در عین حال می‌توان گفت [[نهضت]] [[امام حسین]]{{ع}} چهار بعد داشت: ویران کردن، ساختن، [[تجدید]] و آفریدن و [[ابداع]]. امّا توضیح مختصر این ابعاد:
از مجموع این منابع و اسناد مکتوب و موجود، می‌توان اهداف، ماهیّت، دیدگاه‌های طرفین را به [[دست]] آورد. در عین حال می‌توان گفت [[نهضت]] [[امام حسین]] {{ع}} چهار بعد داشت: ویران کردن، ساختن، [[تجدید]] و آفریدن و [[ابداع]]. امّا توضیح مختصر این ابعاد:


"'''ویران کردن'''": در هم شکستن و ویران کردن هیکل و اسکلتی که به [[امویان]] امکان داده بود به اسم "[[دین]]"، [[ستمگری]] کنند و به نام [[خلافت]]، کاخ‌های عیاشی خود را بر استخوان‌ها و جمجمه‌های محرومان و آزادی‌خواهان بنا کنند و [[آزاد]] مردان را از صحنه کنار بزنند یا به [[شهادت]] برسانند. [[انقلاب]] [[کربلا]]، بنیان [[ستم]] و [[تحمیق]] و [[تزویر]] را در هم [[شکست]] و پایه‌های آن را [[متزلزل]] ساخت.
"'''ویران کردن'''": در هم شکستن و ویران کردن هیکل و اسکلتی که به [[امویان]] امکان داده بود به اسم "[[دین]]"، [[ستمگری]] کنند و به نام [[خلافت]]، کاخ‌های عیاشی خود را بر استخوان‌ها و جمجمه‌های محرومان و آزادی‌خواهان بنا کنند و [[آزاد]] مردان را از صحنه کنار بزنند یا به [[شهادت]] برسانند. [[انقلاب]] [[کربلا]]، بنیان [[ستم]] و [[تحمیق]] و [[تزویر]] را در هم [[شکست]] و پایه‌های آن را [[متزلزل]] ساخت.
خط ۲۲: خط ۲۲:
"'''[[تجدید]]'''": ارزش‌های [[اسلامی]] که با نقشه‌ها و توطئه‌های [[بنی امیّه]] کهنه و فراموش شده و مفاهیم [[دینی]] که به [[دست]] آنان [[تحریف]] گشته بود، دوباره [[احیا]] شد. دیدگاه اصلی [[دین]] دربارۀ [[حکومت]] و [[حاکم]] و [[بیت المال]] و [[حقوق مردم]] مطرح گشت و بنای [[عقیده]] و [[ایمان]]، [[روحی]] تازه یافت و [[تحریف‌ها]] زدوده گشت و روح‌های کوچک، آن [[عظمت]] را یافتند که در برابر [[طاغوت]] بایستند و [[امر به معروف و نهی از منکر]] کنند.
"'''[[تجدید]]'''": ارزش‌های [[اسلامی]] که با نقشه‌ها و توطئه‌های [[بنی امیّه]] کهنه و فراموش شده و مفاهیم [[دینی]] که به [[دست]] آنان [[تحریف]] گشته بود، دوباره [[احیا]] شد. دیدگاه اصلی [[دین]] دربارۀ [[حکومت]] و [[حاکم]] و [[بیت المال]] و [[حقوق مردم]] مطرح گشت و بنای [[عقیده]] و [[ایمان]]، [[روحی]] تازه یافت و [[تحریف‌ها]] زدوده گشت و روح‌های کوچک، آن [[عظمت]] را یافتند که در برابر [[طاغوت]] بایستند و [[امر به معروف و نهی از منکر]] کنند.


"'''[[ابداع]]'''": نمونه‌های زنده و بزرگ و قهرمان برای بشریّت ساخته شد که همواره خار سر [[راه]] [[متجاوزان]] به [[حقوق]] محرومان بودند و ایجاد یک خطّ آزادی‌بخش که با [[روح]] [[تقوا]] و [[اخلاص]] خدایی اشباع شده بود، خطّی که در طول [[تاریخ]]، [[خواب]] از چشم [[جباران]] [[متکبّر]] ربوده، و بستر نرمشان را [[خشن]] ساخت. این خطّ، در سایۀ ایجاد [[هویّت]] جدید [[انسانی]] و [[اسلامی]] در [[جامعه]] پدید آمد و [[امام حسین]]{{ع}} به همۀ [[انسان‌ها]]، حتی غیر [[مسلمانان]]، درس [[آزادگی]] و [[غیرت]] داد.
"'''[[ابداع]]'''": نمونه‌های زنده و بزرگ و قهرمان برای بشریّت ساخته شد که همواره خار سر [[راه]] [[متجاوزان]] به [[حقوق]] محرومان بودند و ایجاد یک خطّ آزادی‌بخش که با [[روح]] [[تقوا]] و [[اخلاص]] خدایی اشباع شده بود، خطّی که در طول [[تاریخ]]، [[خواب]] از چشم [[جباران]] [[متکبّر]] ربوده، و بستر نرمشان را [[خشن]] ساخت. این خطّ، در سایۀ ایجاد [[هویّت]] جدید [[انسانی]] و [[اسلامی]] در [[جامعه]] پدید آمد و [[امام حسین]] {{ع}} به همۀ [[انسان‌ها]]، حتی غیر [[مسلمانان]]، درس [[آزادگی]] و [[غیرت]] داد.


ماهیّت [[قیام کربلا]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]] و [[احیاء]] [[سنت پیامبر]]{{صل}} بود. نیز [[جهاد]] در [[راه]] [[مبارزه]] با [[جهالت]] و [[گمراهی]] و [[سرگردانی]]، که در [[زیارت]] آن [[حضرت]] می‌خوانیم: {{متن حدیث|وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِيكَ حَتَّى اِسْتَنْقَذَ عِبَادَكَ مِنَ الْجَهَالَةِ وَ حَيْرَةِ الضَّلاَلَةِ}}<ref>مفاتیح الجنان، ص۴۴۸ (زیارت امام حسین در عید فطر و قربان).</ref>. [[دست]] یافتن به این [[هدف]]، نثار "[[خون]]" لازم داشت که در [[عاشورا]] انجام یافت. و [[تفسیر]]"[[خون]]" و رسواگری [[ظالم]] لازم داشت که با برنامۀ [[اسرای اهل بیت]] تحقّق یافت. در [[خون]] [[شهدای کربلا]] و [[سید الشهدا]]{{ع}}، [[قیامت]] و [[رسالت]] و [[آزادگی]] نهفته بود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۴۲۷.</ref>.
ماهیّت [[قیام کربلا]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]] و [[احیاء]] [[سنت پیامبر]] {{صل}} بود. نیز [[جهاد]] در [[راه]] [[مبارزه]] با [[جهالت]] و [[گمراهی]] و [[سرگردانی]]، که در [[زیارت]] آن [[حضرت]] می‌خوانیم: {{متن حدیث|وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِيكَ حَتَّى اِسْتَنْقَذَ عِبَادَكَ مِنَ الْجَهَالَةِ وَ حَيْرَةِ الضَّلاَلَةِ}}<ref>مفاتیح الجنان، ص۴۴۸ (زیارت امام حسین در عید فطر و قربان).</ref>. [[دست]] یافتن به این [[هدف]]، نثار "[[خون]]" لازم داشت که در [[عاشورا]] انجام یافت. و [[تفسیر]]"[[خون]]" و رسواگری [[ظالم]] لازم داشت که با برنامۀ [[اسرای اهل بیت]] تحقّق یافت. در [[خون]] [[شهدای کربلا]] و [[سید الشهدا]] {{ع}}، [[قیامت]] و [[رسالت]] و [[آزادگی]] نهفته بود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۴۲۷.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش