وعده در معارف دعا و زیارات: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
 
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
[[وفای به عهد]] [[فضیلت]] است و خُلف [[وعده]] در نقطه مقابل آن کاری [[ناپسند]] است. [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَلَنْ يُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ}}<ref>«و هرگز خداوند در وعده خود خلاف نمی‌ورزد» سوره حج، آیه ۴۷.</ref>. قرآن تأکید می‌کند که [[وعده خدا]] [[حق]] است<ref>{{متن قرآن|وَنَادَى نُوحٌ رَبَّهُ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ابْنِي مِنْ أَهْلِي وَإِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَأَنْتَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِينَ}} «و نوح پروردگارش را بخواند و گفت: پروردگارا! پسرم از خاندان من است و بی‌گمان وعده تو راستین است و تو داورترین داورانی» سوره هود، آیه ۴۵.</ref>.
[[وفای به عهد]] [[فضیلت]] است و خُلف [[وعده]] در نقطه مقابل آن کاری [[ناپسند]] است. [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَلَنْ يُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ}}<ref>«و هرگز خداوند در وعده خود خلاف نمی‌ورزد» سوره حج، آیه ۴۷.</ref>. قرآن تأکید می‌کند که [[وعده خدا]] [[حق]] است<ref>{{متن قرآن|وَنَادَى نُوحٌ رَبَّهُ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ابْنِي مِنْ أَهْلِي وَإِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَأَنْتَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِينَ}} «و نوح پروردگارش را بخواند و گفت: پروردگارا! پسرم از خاندان من است و بی‌گمان وعده تو راستین است و تو داورترین داورانی» سوره هود، آیه ۴۵.</ref>.


مطالب [[صحیفه سجادیه]] در موضوع وعده پیرامون مسائل زیر است:
مطالب [[صحیفه سجادیه]] در موضوع وعده پیرامون مسائل زیر است:
# وعده خدا نافذ و حتمی است. [[امام سجاد]]{{ع}} خدایش را این‌گونه ندا می‌دهد: «ای خداوندی که هیچ وعده‌ای خلاف نکنی و به هرچه گویی [[وفا]] کنی»<ref>نیایش دوم.</ref>.
# وعده خدا نافذ و حتمی است. [[امام سجاد]] {{ع}} خدایش را این‌گونه ندا می‌دهد: «ای خداوندی که هیچ وعده‌ای خلاف نکنی و به هرچه گویی [[وفا]] کنی»<ref>نیایش دوم.</ref>.
# وعده [[خیر]] و [[اجابت]] [[خدا]] نسبت به بندگانش: «ای خداوندی که اجابت دعای ایشان ([[بندگان]]) را [[التزام]] کرده‌ای و به [[تفضل]] خویش جزای نیکشان وعده داده‌ا»<ref>نیایش دوازدهم.</ref>. و نیز: «آن وعده اجابت که [[بیچارگان]] را داده‌ای، درباره من به‌جای آر»<ref>نیایش چهاردهم.</ref>. همچنین: «(بارخدایا) همچنان که ما را به [[دعا]] برانگیخته‌ای وعده اجابت داده‌ای، پس بر [[محمد و خاندانش]] [[درود]] بفرست و [[توبه]] من بپذیر»<ref>نیایش سی‌ویکم.</ref>. این مناجات‌ها تکرار و [[تفسیر]] مضمون [[آیه شریفه]] است که می‌فرماید: «مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم»<ref>{{متن قرآن|وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ}} «و پروردگارتان فرمود: مرا بخوانید تا پاسختان دهم که آنان که از پرستش من سر برمی‌کشند به زودی با خواری در دوزخ درمی‌آیند» سوره غافر، آیه ۶۰.</ref> و [[خداوند]] در وعده اجابت خویش [[تخلف]] روا نمی‌دارد. البته [[انسان]] باید نسبت به آنچه که خدا وعده داده اهلیّت هم داشته باشد: «ای خداوند... بر محمد و خاندانش درود بفرست و ما را سزاوار کرامتی کن که به [[دوستان]] خود وعده داده‌ای»<ref>نیایش چهل‌وچهارم.</ref>.
# وعده [[خیر]] و [[اجابت]] [[خدا]] نسبت به بندگانش: «ای خداوندی که اجابت دعای ایشان ([[بندگان]]) را [[التزام]] کرده‌ای و به [[تفضل]] خویش جزای نیکشان وعده داده‌ا»<ref>نیایش دوازدهم.</ref>. و نیز: «آن وعده اجابت که [[بیچارگان]] را داده‌ای، درباره من به‌جای آر»<ref>نیایش چهاردهم.</ref>. همچنین: «(بارخدایا) همچنان که ما را به [[دعا]] برانگیخته‌ای وعده اجابت داده‌ای، پس بر [[محمد و خاندانش]] [[درود]] بفرست و [[توبه]] من بپذیر»<ref>نیایش سی‌ویکم.</ref>. این مناجات‌ها تکرار و [[تفسیر]] مضمون [[آیه شریفه]] است که می‌فرماید: «مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم»<ref>{{متن قرآن|وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ}} «و پروردگارتان فرمود: مرا بخوانید تا پاسختان دهم که آنان که از پرستش من سر برمی‌کشند به زودی با خواری در دوزخ درمی‌آیند» سوره غافر، آیه ۶۰.</ref> و [[خداوند]] در وعده اجابت خویش [[تخلف]] روا نمی‌دارد. البته [[انسان]] باید نسبت به آنچه که خدا وعده داده اهلیّت هم داشته باشد: «ای خداوند... بر محمد و خاندانش درود بفرست و ما را سزاوار کرامتی کن که به [[دوستان]] خود وعده داده‌ای»<ref>نیایش چهل‌وچهارم.</ref>.
# [[دروغ‌گویی]] [[شیطان]] در وعده‌هایش. شیطان با وعده‌ها و آرزوپردازی‌هایش برای انسان، او را [[فریب]] می‌دهد. [[شیطان]] به آنان [[وعده]] می‌دهد و ایشان را در [[آرزوها]] می‌افکند، و جز [[فریب]] به آنان وعده نمی‌دهد<ref>{{متن قرآن|يَعِدُهُمْ وَيُمَنِّيهِمْ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلَّا غُرُورًا}} «(شیطان) به آنان وعده می‌دهد و در آرزو (های دور و دراز) می‌افکند و شیطان به ایشان جز به فریب وعده‌ای نمی‌دهد» سوره نساء، آیه ۱۲۰.</ref>. [[امام سجاد]]{{ع}} در [[صحیفه]] به همین [[خصلت]] اشاره می‌کند: «(شیطان) اگر وعده دهد وعده‌اش [[دروغ]] است و اگر آرزویی در [[دل]] ما برانگیزد خود به خلاف آن برخیزد»<ref>نیایش بیست‌وپنجم.</ref>.<ref>صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۹۴، چاپ نهم؛ قرآن مجید، ترجمه محمدمهدی فولادوند.</ref>.<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «وعده»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۵۲۵.</ref>
# [[دروغ‌گویی]] [[شیطان]] در وعده‌هایش. شیطان با وعده‌ها و آرزوپردازی‌هایش برای انسان، او را [[فریب]] می‌دهد. [[شیطان]] به آنان [[وعده]] می‌دهد و ایشان را در [[آرزوها]] می‌افکند، و جز [[فریب]] به آنان وعده نمی‌دهد<ref>{{متن قرآن|يَعِدُهُمْ وَيُمَنِّيهِمْ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلَّا غُرُورًا}} «(شیطان) به آنان وعده می‌دهد و در آرزو (های دور و دراز) می‌افکند و شیطان به ایشان جز به فریب وعده‌ای نمی‌دهد» سوره نساء، آیه ۱۲۰.</ref>. [[امام سجاد]] {{ع}} در [[صحیفه]] به همین [[خصلت]] اشاره می‌کند: «(شیطان) اگر وعده دهد وعده‌اش [[دروغ]] است و اگر آرزویی در [[دل]] ما برانگیزد خود به خلاف آن برخیزد»<ref>نیایش بیست‌وپنجم.</ref>.<ref>صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۹۴، چاپ نهم؛ قرآن مجید، ترجمه محمدمهدی فولادوند.</ref>.<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «وعده»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۵۲۵.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش