←دیدگاه‌های مفسران در معنای تأویل قرآن
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
==دیدگاه‌های مفسران در معنای تأویل قرآن== | ==دیدگاه‌های مفسران در معنای تأویل قرآن== | ||
*کاربرد اصطلاح تأویل در آیه {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن| هُوَ الَّذِيَ أَنزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُّحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاء الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاء تَأْوِيلِهِ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِّنْ عِندِ رَبِّنَا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ}}﴾}} <ref> اوست که این کتاب را بر تو فرو فرستاد؛ برخی از آن، آیات «محکم» (/ استوار/ یک رویه) اند، که بنیاد این کتاب‌اند و برخی دیگر (آیات) «متشابه» (/ چند رویه) اند؛ اما آنهایی که در دل کژی دارند، از سر آشوب و تأویل جویی، از آیات متشابه آن، پیروی می‌کنند در حالی که تأویل آن را جز خداوند نمی‌داند و استواران در دانش، می‌گویند: ما بدان ایمان داریم، تمام آن از نزد پروردگار ماست و جز خردمندان، کسی در یاد نمی‌گیرد؛ سوره آل عمران، آیه: ۷.</ref> بحثهای فراوانی را در مورد "تأویلِ قرآن" و چند‌و‌چون آن دامن زده و نظریه‌پردازیهای گوناگونی را‌در این باره باعث شده است. مجموع نظریات مطرح در این‌باره را می‌توان به طور کلی به دو محور قابل تقسیم دانست<ref>[[محمد کاظم شاکر|شاکر، محمد کاظم]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷، ص: ۸۹ - ۱۱۱.</ref>: | *کاربرد اصطلاح تأویل در آیه {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن| هُوَ الَّذِيَ أَنزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُّحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاء الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاء تَأْوِيلِهِ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِّنْ عِندِ رَبِّنَا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ}}﴾}} <ref> اوست که این کتاب را بر تو فرو فرستاد؛ برخی از آن، آیات «محکم» (/ استوار/ یک رویه) اند، که بنیاد این کتاب‌اند و برخی دیگر (آیات) «متشابه» (/ چند رویه) اند؛ اما آنهایی که در دل کژی دارند، از سر آشوب و تأویل جویی، از آیات متشابه آن، پیروی می‌کنند در حالی که تأویل آن را جز خداوند نمی‌داند و استواران در دانش، می‌گویند: ما بدان ایمان داریم، تمام آن از نزد پروردگار ماست و جز خردمندان، کسی در یاد نمی‌گیرد؛ سوره آل عمران، آیه: ۷.</ref> بحثهای فراوانی را در مورد "تأویلِ قرآن" و چند‌و‌چون آن دامن زده و نظریه‌پردازیهای گوناگونی را‌در این باره باعث شده است. مجموع نظریات مطرح در این‌باره را می‌توان به طور کلی به دو محور قابل تقسیم دانست<ref>[[محمد کاظم شاکر|شاکر، محمد کاظم]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷، ص: ۸۹ - ۱۱۱.</ref>: | ||
#تأویل قرآن از مقوله معناست | #تأویل قرآن از مقوله معناست. | ||
#تأویل قرآن از مقوله واقعیت خارجی است | #تأویل قرآن از مقوله واقعیت خارجی است. | ||
*'''نظریه نخست'''، خود به سه نظریه تقسیم می‌شود<ref>[[محمد کاظم شاکر|شاکر، محمد کاظم]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷، ص: ۸۹ - ۱۱۱.</ref>: | *'''نظریه نخست'''، خود به سه نظریه تقسیم می‌شود<ref>[[محمد کاظم شاکر|شاکر، محمد کاظم]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷، ص: ۸۹ - ۱۱۱.</ref>: | ||
#تأویل قرآن، معنا و مقصود خداوند از الفاظ و آیات قرآن است | #تأویل قرآن، معنا و مقصود خداوند از الفاظ و آیات قرآن است | ||
#تأویل قرآن، معنای خلاف ظاهر آیات قرآن است | #تأویل قرآن، معنای خلاف ظاهر آیات قرآن است. | ||
#تأویل قرآن، معانی باطنی قرآن است که در ورای معانی ظاهری قصد شده است | #تأویل قرآن، معانی باطنی قرآن است که در ورای معانی ظاهری قصد شده است. | ||
*'''نظریه دوم''' نیز به دو نظریه قابل تقسیم است<ref>[[محمد کاظم شاکر|شاکر، محمد کاظم]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷، ص: ۸۹ - ۱۱۱.</ref>: | *'''نظریه دوم''' نیز به دو نظریه قابل تقسیم است<ref>[[محمد کاظم شاکر|شاکر، محمد کاظم]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷، ص: ۸۹ - ۱۱۱.</ref>: | ||
#مراد از تأویل قرآن، مصادیق عینی مفاهیم قرآنی است | #مراد از تأویل قرآن، مصادیق عینی مفاهیم قرآنی است. | ||
# تأویل قرآن، حقایق عینی عرشی است که مستندِ همه محتویات قرآن است | # تأویل قرآن، حقایق عینی عرشی است که مستندِ همه محتویات قرآن است. | ||
*بنابراین، عمده‌ترین نظریات در مورد تأویل قرآن، ۵ نظریه است<ref>[[محمد کاظم شاکر|شاکر، محمد کاظم]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷، ص: ۸۹ - ۱۱۱.</ref>: | *بنابراین، عمده‌ترین نظریات در مورد تأویل قرآن، ۵ نظریه است<ref>[[محمد کاظم شاکر|شاکر، محمد کاظم]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷، ص: ۸۹ - ۱۱۱.</ref>: | ||