کلام جدید: تفاوت میان نسخه‌ها

کلام جدید (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۳ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۵۴

۸ بایت حذف‌شده ، ‏۱۳ سپتامبر ۲۰۲۲

جز

جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۱۶۸

ویرایش

@@ خط ۵: / خط ۵: @@
 * البته پیش از او، [[سید احمدخان هندی]] نیز در یکی از سخنرانی‌های خویش این اصطلاح را به زبان آورد. با این بیان که ما به تأسیس [[علم کلام]] [[جدید]] [[نیاز]] داریم تا از این راه، یا [[علوم]] [[جدید]] را ابطال کنیم و یا اینکه نشان دهیم این آموزه‌ها بر [[مراتب ایمان]] [[اسلامی]] منطبق است<ref>میان محمد شریف، تاریخ فلسفه در اسلام، ج۴، ص۲۰۲.</ref><ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۲۵۲.</ref>.
 * در میان [[اندیشمندان]] ایرانی، [[استاد مطهری]] را همانند برخی از نوآوری‌های دیگر<ref>در میان اندیشمندان اسلامی و به خصوص ایرانی، استاد مطهری اولین کسی است که مسئله فلسفه اخلاق را به صورت رسمی مطرح کرد. (بنگرید به: مقاله‌ای از نگارنده با عنوان «پرستش، اصل بنیادین فلسفه اخلاق استاد مطهری»، مجله آینه معرفت، ش۲۵، زمستان ۱۳۸۹)</ref>، می‌‌توان بنیان‌گذار، یا لااقل توجه‌دهنده به [[ضرورت]] و اهمیت [[علم کلام]] [[جدید]] در [[ایران]] دانست.
-* این ادعا از آنجاست که ایشان دو [[وظیفه]] برای [[علم کلام]] برمی شمارد که آن دو را، [[دلیل]] پیدایش [[کلام]] [[جدید]] می‌داند: یکی [[دفاع]] و رد [[شبهه‌ها]] بر اصول و [[فروع]] [[اسلام]] و دیگری بیان سلسله تأییداتی برای آنها، و در ادامه تصریح می‌‌کند از همین جاست که باید [[علم کلام]] [[جدید]] تأسیس شود؛ زیرا در عصر ما شبهه‌هایی پیدا شده که در قدیم نبوده و هم تأییداتی که از مختصات [[پیشرفت‌های علمی]] [[جدید]] است<ref>مطهری، حوزه‌های علمیه اسلام و نیازهای جهان امروز، ص۴۹.</ref>. [[شهید مطهری]]، [[جدید]] بودن را [[وصف]] [[شبهه]] ها، مسائل و تأییدات می‌‌داند. در [[حقیقت]] از نظر ایشان، شباهت [[کلام]] قدیم و [[جدید]] در اهداف و غایات و تفاوت در [[دلایل]] و شبهه‌هاست<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۲۵۳.</ref>.
+* این ادعا از آنجاست که ایشان دو [[وظیفه]] برای [[علم کلام]] برمی شمارد که آن دو را، [[دلیل]] پیدایش [[کلام]] [[جدید]] می‌داند: یکی [[دفاع]] و رد [[شبهه‌ها]] بر اصول و [[فروع]] [[اسلام]] و دیگری بیان سلسله تأییداتی برای آنها، و در ادامه تصریح می‌‌کند از همین جاست که باید [[علم کلام]] [[جدید]] تأسیس شود؛ زیرا در عصر ما شبهه‌هایی پیدا شده که در قدیم نبوده و هم تأییداتی که از مختصات [[پیشرفت‌های علمی]] [[جدید]] است<ref>مطهری، حوزه‌های علمیه اسلام و نیازهای جهان امروز، ص۴۹.</ref>. [[شهید مطهری]]، [[جدید]] بودن را وصف [[شبهه]] ها، مسائل و تأییدات می‌‌داند. در [[حقیقت]] از نظر ایشان، شباهت [[کلام]] قدیم و [[جدید]] در اهداف و غایات و تفاوت در [[دلایل]] و شبهه‌هاست<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۲۵۳.</ref>.
 == دیدگاه‌ها در چیستی [[کلام]] [[جدید]] ==
@@ خط ۲۹: / خط ۲۹: @@
 * بیشتر کلام‌پژوهان، راهی میانه را برگزیدند؛ با این نگاه که نه این موضع را قبول دارند که [[کلام]] [[جدید]] کاملاً با [[کلام]] سنتی متفاوت است که نمونه‌ای از آن دیدگاه‌ها پیش از این آمد)؛ و نه رویکردهای اتحادگرایانه [[هویت]] [[کلام]] [[جدید]] و قدیم را معتقدند، بلکه با تقریرهای مختلف، تفاوت آنها را تفاوت در مسائل، روش و مبانی، یا یکی یا برخی از آنها می‌‌دانند. با این نگاه که هر دو [[کلام]] از لحاظ واسطه بودن میان [[وحی]] و مخاطب مشترک، اما از حیث سایر اضلاع معرفتی متباین و متفاوتند<ref>افرادی مانند فرامرز قراملکی، ربانی گلپایگانی، خسروپناه در کتاب کلام جدید، محمد رضایی و....</ref><ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۲۵۷.</ref>.
 === رویکرد چهارم: تجدد در مسائل ===
-* چهارمین نگاه، تجدد را [[وصف]] مسائل [[کلامی]] دانسته است، نه [[هدف]] و موضوع که به تحول در ماهیت بینجامد. این رویکرد که به نظر می‌‌رسد دیدگاهی واقع بینانه و خارج از فضاهای متأثرانه پیش گفته باشد، از سوی برخی از استوانه‌های [[علمی]] امروز [[حوزه]] ارائه شده است.
+* چهارمین نگاه، تجدد را وصف مسائل [[کلامی]] دانسته است، نه [[هدف]] و موضوع که به تحول در ماهیت بینجامد. این رویکرد که به نظر می‌‌رسد دیدگاهی واقع بینانه و خارج از فضاهای متأثرانه پیش گفته باشد، از سوی برخی از استوانه‌های [[علمی]] امروز [[حوزه]] ارائه شده است.
 * استاد [[جعفر سبحانی]] [[معتقد]] است، آنچه در گستره [[علم کلام]] رخ داده است، افزوده شدن مسائل جدیدی به مسائل قبلی [[کلامی]] و تحقق مرحله‌ای از [[تکامل]] در این [[علم]] است. [[علم]] [[جدید]]، موضوع و [[هدف]] جداگانه لازم دارد؛ در حالی‌که هیچ‌کدام از اینها در این‌گونه مسائل موجود نیست. تنها چیزی که می‌‌توان درباره این مسائل اظهار کرد، این است که روش تحلیل این مسائل نمی‌تواند [[عقلی]] باشد؛ بلکه باید متناسب با خود [[شبهه]] یا سؤال، روشی برای تحلیل آن برگزید<ref>بنگرید به: سبحانی، مدخل مسائل جدید در علم کلام، ص۱۰.</ref>.
 * استاد [[جوادی آملی]]، با تقریر و تبیینی دیگر می‌‌گوید: اگر معیار تجدد در قبال تقدم یا تجدد در مقابل سنتی و مانند آن، به "زمان است"، ممکن است در [[آینده]] نزدیک یا دور، یک [[کلام]] اجدّی هم پیدا شود. [[تاریخ]] تا کِی، تا چه فصلی، تا چه سالی؟ اگر ملاک [[جدید]] بودن، پدید آمدن سه محور اصلی، یعنی محتوای تازه، مبنای تازه، و روش [[جدید]] باشد، در این صورت، چه کسی تضمین می‌‌کند که در [[آینده]] نزدیک یا دور، مسائل تازه، مبانی تازه، روش تازه عرضه نشود. [[شاهد]] زنده این مدعا [[علم]] [[فقه]] است؛ چراکه [[فقه]] آشنایان، به خوبی واقفند که [[فقها]] در تحقیقات [[فقهی]] خویش، نه تنها در مسائل و محتوا، بلکه در مبانی و روش [[استنباط]] و حتی در منابع [[فقه]] با یکدیگر [[اختلاف]] دارند، اما این [[اختلاف]] باعث تقسیم [[فقه]] به قدیم و [[جدید]] نمی‌شود؛ بلکه [[فقها]] را به اقدمین و قدما و متأخرین و متأخرین المتأخرین تقسیم می‌‌نمایند. بر این اساس، بهتر است به جای آنکه [[علم کلام]] را به قدیم و [[جدید]] تقسیم کنیم، [[متکلمان]] را به قدیم و [[جدید]] تقسیم نماییم<ref>جوادی آملی، «علم کلام»، قبسات، ش۲، ص۶۳؛ اوجبی، کلام جدید در گذر اندیشه ها، ص۳۵ - ۱۷.</ref><ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۲۵۸.</ref>.