سوره انشقاق در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ضمیر' به 'ضمیر'
جز (جایگزینی متن - 'ضمیر' به 'ضمیر')
خط ۶۰: خط ۶۰:
جواب همه سوگندهای قبلی است و خطاب در آن به [[مردم]] است و منظور از آن، مراحل زندگی انسان از [[حیات دنیوی]] تا [[حسابرسی]] است. و این [[سوگندها]]، هم تأکید مضمون آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الْإِنْسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَى رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَاقِيهِ}}<ref>«ای انسان! بی‌گمان تو به سوی پروردگارت سخت کوشنده‌ای، پس به لقای او خواهی رسید» سوره انشقاق، آیه ۶.</ref> و [[آیات]] بعد است که خبر از [[برانگیخته شدن]] [[انسان]] می‌دهد و هم [[زمینه‌چینی]] است برای [[آیه]] {{متن قرآن|فَمَا لَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ}}<ref>«و چگونه‌اند که ایمان نمی‌آورند؟» سوره انشقاق، آیه ۲۰.</ref> که به عنوان [[تعجب]] و به منظور [[توبیخ]] می‌فرماید: پس چه می‌شود ایشان را که [[ایمان]] نمی‌آورند؟ و هم برای آیه {{متن قرآن|فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ}}<ref>«به عذابی دردناک نوید ده!» سوره انشقاق، آیه ۲۴.</ref> که مشتمل است بر [[تهدید]] و [[بشارت]].
جواب همه سوگندهای قبلی است و خطاب در آن به [[مردم]] است و منظور از آن، مراحل زندگی انسان از [[حیات دنیوی]] تا [[حسابرسی]] است. و این [[سوگندها]]، هم تأکید مضمون آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الْإِنْسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَى رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَاقِيهِ}}<ref>«ای انسان! بی‌گمان تو به سوی پروردگارت سخت کوشنده‌ای، پس به لقای او خواهی رسید» سوره انشقاق، آیه ۶.</ref> و [[آیات]] بعد است که خبر از [[برانگیخته شدن]] [[انسان]] می‌دهد و هم [[زمینه‌چینی]] است برای [[آیه]] {{متن قرآن|فَمَا لَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ}}<ref>«و چگونه‌اند که ایمان نمی‌آورند؟» سوره انشقاق، آیه ۲۰.</ref> که به عنوان [[تعجب]] و به منظور [[توبیخ]] می‌فرماید: پس چه می‌شود ایشان را که [[ایمان]] نمی‌آورند؟ و هم برای آیه {{متن قرآن|فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ}}<ref>«به عذابی دردناک نوید ده!» سوره انشقاق، آیه ۲۴.</ref> که مشتمل است بر [[تهدید]] و [[بشارت]].


آیه {{متن قرآن|وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يُوعُونَ}}<ref>«و خداوند بر آنچه در ظرف دل می‌انبارند، آگاه‌تر است» سوره انشقاق، آیه ۲۳.</ref>، [[علم مطلق خداوند]] به امور آشکار و [[نهان]] را یادآوری می‌کند. کلمه {{متن قرآن|وَاللَّهُ أَعْلَمُ}}<ref> سوره انشقاق، آیه ۲۳.</ref> با {{متن قرآن|كَانَ بِهِ بَصِيرًا}}<ref> سوره انشقاق، آیه ۱۵.</ref> در تقارن است و یکی از نشانه‌های تقارن دو بخش است. آیات بعد تأکید می‌کند که در [[روز جزا]] [[حاکمیت خداوند]] [[ظهور]] تام دارد. و [[عذاب]] دردناک [[مخالفان]] عنود [[قرآن]] حتمی است و در مقابل، کسانی که ایمان آورده‌اند و [[عمل صالح]] انجام داده‌اند به پاداشی بی‌انتها خواهند رسید. با ابتدا کردن جمله با حرف فاء {{متن قرآن|فَبَشِّرْهُمْ}}<ref>«به عذابی دردناک نوید ده!» سوره انشقاق، آیه ۲۴.</ref>، می‌فهماند این تهدید نتیجه [[تکذیب]] است. {{متن قرآن|إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا}}<ref>«جز آنان که ایمان آورده‌اند» سوره انشقاق، آیه ۲۵.</ref> این استثنا به اصطلاح استثنای منقطع است، یعنی داخل در مستثنی منه نبوده، تا خارج شود، چون مستثنی منه آن، [[ضمیر]] در {{متن قرآن|فَبَشِّرْهُمْ}} است که به [[کفار]] تکذیب‌گر بر می‌گردد و [[مؤمنین]] جزو آنان نبودند تا با استثنا خارج شوند. در بخش ۲ به [[صراحت]] از [[کافران]] و [[مؤمنان]] نامی ذکر نشده است، اما در بخش ۳ که تفصیل بخش ۲ و در تقارن با آن است به صراحت بیان و [[آینده]] [[اخروی]] آنها به روشنی تصریح شده است. [[ثواب و عقاب]] کافران و مؤمنین در [[قیامت]] که پس از شکافتن [[آسمان]] و [[درهم]] پاشیدن [[زمین]] داده می‌شود، بدین وسیله به قول البقاعی در [[تفسیر]] [[نظم]] الدرر آخر [[سوره]] به اول سوره برمی‌گردد.
آیه {{متن قرآن|وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يُوعُونَ}}<ref>«و خداوند بر آنچه در ظرف دل می‌انبارند، آگاه‌تر است» سوره انشقاق، آیه ۲۳.</ref>، [[علم مطلق خداوند]] به امور آشکار و [[نهان]] را یادآوری می‌کند. کلمه {{متن قرآن|وَاللَّهُ أَعْلَمُ}}<ref> سوره انشقاق، آیه ۲۳.</ref> با {{متن قرآن|كَانَ بِهِ بَصِيرًا}}<ref> سوره انشقاق، آیه ۱۵.</ref> در تقارن است و یکی از نشانه‌های تقارن دو بخش است. آیات بعد تأکید می‌کند که در [[روز جزا]] [[حاکمیت خداوند]] [[ظهور]] تام دارد. و [[عذاب]] دردناک [[مخالفان]] عنود [[قرآن]] حتمی است و در مقابل، کسانی که ایمان آورده‌اند و [[عمل صالح]] انجام داده‌اند به پاداشی بی‌انتها خواهند رسید. با ابتدا کردن جمله با حرف فاء {{متن قرآن|فَبَشِّرْهُمْ}}<ref>«به عذابی دردناک نوید ده!» سوره انشقاق، آیه ۲۴.</ref>، می‌فهماند این تهدید نتیجه [[تکذیب]] است. {{متن قرآن|إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا}}<ref>«جز آنان که ایمان آورده‌اند» سوره انشقاق، آیه ۲۵.</ref> این استثنا به اصطلاح استثنای منقطع است، یعنی داخل در مستثنی منه نبوده، تا خارج شود، چون مستثنی منه آن، ضمیر در {{متن قرآن|فَبَشِّرْهُمْ}} است که به [[کفار]] تکذیب‌گر بر می‌گردد و [[مؤمنین]] جزو آنان نبودند تا با استثنا خارج شوند. در بخش ۲ به [[صراحت]] از [[کافران]] و [[مؤمنان]] نامی ذکر نشده است، اما در بخش ۳ که تفصیل بخش ۲ و در تقارن با آن است به صراحت بیان و [[آینده]] [[اخروی]] آنها به روشنی تصریح شده است. [[ثواب و عقاب]] کافران و مؤمنین در [[قیامت]] که پس از شکافتن [[آسمان]] و [[درهم]] پاشیدن [[زمین]] داده می‌شود، بدین وسیله به قول البقاعی در [[تفسیر]] [[نظم]] الدرر آخر [[سوره]] به اول سوره برمی‌گردد.


غرض سوره بیان [[همبستگی]] [[دنیا]] و [[آخرت]] و مبدأ، [[معاد]] و [[انسان]] است.  
غرض سوره بیان [[همبستگی]] [[دنیا]] و [[آخرت]] و مبدأ، [[معاد]] و [[انسان]] است.  
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش