←پیشینه اعتقاد به عصمت در باور اصحاب ائمه
| خط ۱۲۹: | خط ۱۲۹: | ||
=== پیشینه اعتقاد به [[عصمت]] در باور [[اصحاب ائمه]] === | === پیشینه اعتقاد به [[عصمت]] در باور [[اصحاب ائمه]] === | ||
=== [[عصمت]] در اندیشه [[متکلمان]] از آغاز [[غیبت]] تا پایان قرن پنجم === | |||
===== [[ابن قبه]] ===== | ===== [[ابن قبه]] ===== | ||
[[ابوجعفر محمد بن عبدالرحمن بن قبه رازی]]<ref>[[متکلم]] برجسته [[شیعه]] در اواخر [[قرن سوم]] و اوایل [[قرن چهارم]]، در آغاز معتزلی بود و سپس به [[مذهب امامیه]] گروید، وی در [[ری]] می‌زیست و پیش از [[سال ۳۱۹ هجری]] قمری در همان جا از [[دنیا]] رفت. [[ابن ندیم]] و [[نجاشی]] او را از متبحرترین [[متکلمان شیعی]] که منزلتی بزرگ در شیعه داشته است، شمرده و کتاب‌های او را نام برده‌اند. نجاشی و ابن ندیم نام کتاب‌های ابن قبه را به این ترتیب بیان کرده‌اند: کتاب الإنصاف فی الامامة، کتاب المستثبت نقض کتاب أبی القاسم البلخی، کتاب الرد علی الزیدیة، کتاب الرد علی أبی علی الجبائی، المسألة المفردة فی الإمامة؛ ر. ک: محمد بن اسحاق بن ندیم بغدادی، الفهرست، تحقیق رضا تجدد، ص۲۲۵؛ احمد بن علی نجاشی، رجال النجاشی، تحقیق سید موسی شبیری زنجانی، ص۳۷۵-۳۷۶</ref> یکی از طرفداران نظریه عصمت پیامبر و امام است. وی عصمت را شرط لازم برای امامت می‌داند. <ref>ابن قبه، نقض کتاب الاشهاد، به نقل از صدوق، کمال الدین، ج1، ص95-94</ref>.<ref>[[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[عصمت امام (کتاب)|عصمت امام]]، ص 267-266</ref> [[ابن قبه رازی]] از آن طیف [[متکلمان]] است که [[عصمت امام]] را همانند [[علم امام]] در چارچوب [[دین]] بیان می‌کنند<ref>ر. ک: ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۹۴-۹۵ و ۱۲۰.</ref>. او از آنجا که [[وظیفه]] اولیه و اصلی [[امام]] را در حیطه [[دین]] و [[تبیین]] و [[تفسیر]] [[آموزه‌های دینی]] می‌داند، [[عصمت امام]] را نیز در همین محدوده بیان می‌کند. او [[امام]] را کسی می‌داند که از هر گونه [[خطا]] به تعمد یا [[سهو]] در این زمینه مصون باشد<ref>ر. ک: ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۹۵؛ همو، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۱؛ همو، الانصاف، ص۱۳۳-۱۳۴.</ref>.<ref>[[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[ابن قبه رازی (کتاب)| ابن قبه رازی]]، ص۱۶۰-۱۶۱.</ref> | [[ابوجعفر محمد بن عبدالرحمن بن قبه رازی]]<ref>[[متکلم]] برجسته [[شیعه]] در اواخر [[قرن سوم]] و اوایل [[قرن چهارم]]، در آغاز معتزلی بود و سپس به [[مذهب امامیه]] گروید، وی در [[ری]] می‌زیست و پیش از [[سال ۳۱۹ هجری]] قمری در همان جا از [[دنیا]] رفت. [[ابن ندیم]] و [[نجاشی]] او را از متبحرترین [[متکلمان شیعی]] که منزلتی بزرگ در شیعه داشته است، شمرده و کتاب‌های او را نام برده‌اند. نجاشی و ابن ندیم نام کتاب‌های ابن قبه را به این ترتیب بیان کرده‌اند: کتاب الإنصاف فی الامامة، کتاب المستثبت نقض کتاب أبی القاسم البلخی، کتاب الرد علی الزیدیة، کتاب الرد علی أبی علی الجبائی، المسألة المفردة فی الإمامة؛ ر. ک: محمد بن اسحاق بن ندیم بغدادی، الفهرست، تحقیق رضا تجدد، ص۲۲۵؛ احمد بن علی نجاشی، رجال النجاشی، تحقیق سید موسی شبیری زنجانی، ص۳۷۵-۳۷۶</ref> یکی از طرفداران نظریه عصمت پیامبر و امام است. وی عصمت را شرط لازم برای امامت می‌داند. <ref>ابن قبه، نقض کتاب الاشهاد، به نقل از صدوق، کمال الدین، ج1، ص95-94</ref>.<ref>[[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[عصمت امام (کتاب)|عصمت امام]]، ص 267-266</ref> [[ابن قبه رازی]] از آن طیف [[متکلمان]] است که [[عصمت امام]] را همانند [[علم امام]] در چارچوب [[دین]] بیان می‌کنند<ref>ر. ک: ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۹۴-۹۵ و ۱۲۰.</ref>. او از آنجا که [[وظیفه]] اولیه و اصلی [[امام]] را در حیطه [[دین]] و [[تبیین]] و [[تفسیر]] [[آموزه‌های دینی]] می‌داند، [[عصمت امام]] را نیز در همین محدوده بیان می‌کند. او [[امام]] را کسی می‌داند که از هر گونه [[خطا]] به تعمد یا [[سهو]] در این زمینه مصون باشد<ref>ر. ک: ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۹۵؛ همو، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۱؛ همو، الانصاف، ص۱۳۳-۱۳۴.</ref>.<ref>[[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[ابن قبه رازی (کتاب)| ابن قبه رازی]]، ص۱۶۰-۱۶۱.</ref> | ||