حارث بن سوید اوسی انصاری در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'صحابه نگاران' به 'صحابه‌نگاران'
جز (جایگزینی متن - 'صحابه نگاران' به 'صحابه‌نگاران')
 
خط ۷: خط ۷:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
وی از مردان [[اوسی]] تیره [[بنی عمرو بن عوف]] بود.<ref>السیرة النبویه، ج ۱، ص ۲۸۸؛ اسدالغابه، ج ۱، ص ۶۱۳.</ref> پدرش [[سوید بن صامت]] از شعرا و بزرگان [[بنی عمرو]] بود که پس از [[بعثت پیامبر]] {{صل}} در جریان [[سفر]] [[حج]] یا [[عمره]] خود از سوی آن [[حضرت]] به [[اسلام]] فرا خوانده شد. گرچه سوید پاسخی به [[دعوت پیامبر]] {{صل}} نداد، برخی از [[اوسیان]] او را [[مسلمان]] می‌دانستند،<ref>تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص ۳۷؛ السیرة النبویه، ج ۲، ص ۴۲۶ ـ ۴۲۷؛ الاستیعاب، ج ۲، ص ۲۳۶.</ref> از این‌رو [[صحابه]] نگاران نیز از سوید در کتاب‌های خود یاد کرده‌اند.<ref> الاستیعاب، ج ۲، ص ۲۳۵؛ اسدالغابه، ج ۲، ص ۵۹۵؛ الاصابه، ج ۳، ص ۲۴۷.</ref> سوید پس از بازگشت به [[مدینه]] در درگیری میان [[اوس و خزرج]] به دست [[مجذر بن زیاد بلوی]]، از حلفای [[خزرج]]، کشته شد. بسیاری از [[مورخان]] این درگیری را پیش از [[نبرد بعاث]] و کشته شدن سوید را محرّکی برای [[جنگ]] معروف بعاث می‌دانند که میان اوس و خزرج اتفاق افتاد.<ref>السیرة النبویه، ج ۱، ص ۵۲۰؛ تاریخ طبری، ج ۲، ص ۸۵؛ الاستیعاب، ج ۲، ص ۲۳۵ - ۲۳۶.</ref> این در حالی است که [[ابن حزم]] [[مرگ]] سوید را در نبرد بعاث دانسته است.<ref> جمهرة انساب العرب، ص ۳۳۸.</ref>
وی از مردان [[اوسی]] تیره [[بنی عمرو بن عوف]] بود.<ref>السیرة النبویه، ج ۱، ص ۲۸۸؛ اسدالغابه، ج ۱، ص ۶۱۳.</ref> پدرش [[سوید بن صامت]] از شعرا و بزرگان [[بنی عمرو]] بود که پس از [[بعثت پیامبر]] {{صل}} در جریان [[سفر]] [[حج]] یا [[عمره]] خود از سوی آن [[حضرت]] به [[اسلام]] فرا خوانده شد. گرچه سوید پاسخی به [[دعوت پیامبر]] {{صل}} نداد، برخی از [[اوسیان]] او را [[مسلمان]] می‌دانستند،<ref>تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص ۳۷؛ السیرة النبویه، ج ۲، ص ۴۲۶ ـ ۴۲۷؛ الاستیعاب، ج ۲، ص ۲۳۶.</ref> از این‌رو صحابه‌نگاران نیز از سوید در کتاب‌های خود یاد کرده‌اند.<ref> الاستیعاب، ج ۲، ص ۲۳۵؛ اسدالغابه، ج ۲، ص ۵۹۵؛ الاصابه، ج ۳، ص ۲۴۷.</ref> سوید پس از بازگشت به [[مدینه]] در درگیری میان [[اوس و خزرج]] به دست [[مجذر بن زیاد بلوی]]، از حلفای [[خزرج]]، کشته شد. بسیاری از [[مورخان]] این درگیری را پیش از [[نبرد بعاث]] و کشته شدن سوید را محرّکی برای [[جنگ]] معروف بعاث می‌دانند که میان اوس و خزرج اتفاق افتاد.<ref>السیرة النبویه، ج ۱، ص ۵۲۰؛ تاریخ طبری، ج ۲، ص ۸۵؛ الاستیعاب، ج ۲، ص ۲۳۵ - ۲۳۶.</ref> این در حالی است که [[ابن حزم]] [[مرگ]] سوید را در نبرد بعاث دانسته است.<ref> جمهرة انساب العرب، ص ۳۳۸.</ref>


با [[هجرت پیامبر]] {{صل}} به مدینه مجذّر بن زیاد و نیز [[فرزندان]] سوید، و از جمله [[حارث]]، اسلام آوردند. [[کینه]] حارث نسبت به مجذر باعث شد که وی به [[انتقام]] [[خون]] پدرش، مجذّر را در [[نبرد]] [[احد]] (سال سوم) در فرصتی مناسب بکشد.<ref>انساب الاشراف، ج ۱، ص ۳۲۶ ـ ۳۲۷؛ الطبقات، ج ۳، ص ۴۱۷؛ تاریخ الاسلام، ج ۱، ص ۲۲۸.</ref> برخلاف مشهور، [[ابن‌سلام]] و [[ابن‌کلبی]] مرگ مجذّر را به دست جُلاس بن سوید دانسته‌اند.<ref>الاصابه، ج ۱، ص ۶۷۱.</ref> مورخان از این پس در گزارش [[زندگی]] حارث تا [[زمان]] مرگ او بسیار [[اختلاف]] نظر دارند؛ برخی از آنان بر این باورند که [[پیامبر]] {{صل}} پس از [[غزوه احد]] و حمراءالاسد که به دنبال [[احد]] رخ داد، با گزارش [[جبرئیل]] از نقش [[حارث]] در [[قتل]] مجذّر [[آگاهی]] یافت، از این رو بی‌درنگ به سوی منطقه [[قبا]] حرکت کرد که [[مسکن]] تیره [[بنی‌عمرو]] بن [[عوف]] بود. حارث به همراه مردان [[بنی عمرو]] به [[دیدار]] پیامبر {{صل}} آمد. آن [[حضرت]] نیز حارث را به سبب کشتن مجذّر بازخواست کرد. حارث که از کرده خود پشیمان بود این عمل را نتیجه [[وسوسه]] [[شیطان]] دانست و بر [[ایمان]] خود به پیامبر {{صل}} پافشاری کرد؛ امّا آن حضرت به [[قصاص]] [[خون]] مجذّر [[دستور]] قتل حارث را داد و بدین شکل حارث به دست [[عویم بن ساعده]] از [[بنی عمرو بن عوف]] کشته شد.<ref>المغازی، ج ۱، ص ۳۰۴ - ۳۰۵؛ المنتظم، ج ۳، ص ۱۷۷ ـ ۱۷۸؛ جمهرة انساب العرب، ص ۳۳۸.</ref> در برابر این گزارش برخی از تاریخنگاران آورده‌اند که حارث پس از کشتن مجذّر به [[مکه]] گریخت و [[مرتد]] شد؛ ولی چون از عمل خود پشیمان شد با فرستادن نامه‌ای برای [[قبیله]] خود و به [[نقلی]] با وساطت [[برادر]] خود جلاس به [[مدینه]] بازگشت و از [[ارتداد]] خود [[توبه]] کرد. ابوعُمَر و برخی [[مورخان]]، [[زمان]] بازگشت حارث را به مدینه پس از [[فتح مکه]] (در [[سال هشتم هجری]]) می‌دانند.<ref>الاستیعاب، ج ۱، ص ۳۶۳؛ اسدالغابه، ج ۱، ص ۵۴۸؛ الاصابه، ج ۵، ص ۵۷۳.</ref> پس از [[قبول توبه]] حارث، پیامبر {{صل}} با اِخبار جبرئیل از [[اقدام]] حارث در [[نبرد]] [[احد]] آگاهی یافت و او را قصاص کرد.
با [[هجرت پیامبر]] {{صل}} به مدینه مجذّر بن زیاد و نیز [[فرزندان]] سوید، و از جمله [[حارث]]، اسلام آوردند. [[کینه]] حارث نسبت به مجذر باعث شد که وی به [[انتقام]] [[خون]] پدرش، مجذّر را در [[نبرد]] [[احد]] (سال سوم) در فرصتی مناسب بکشد.<ref>انساب الاشراف، ج ۱، ص ۳۲۶ ـ ۳۲۷؛ الطبقات، ج ۳، ص ۴۱۷؛ تاریخ الاسلام، ج ۱، ص ۲۲۸.</ref> برخلاف مشهور، [[ابن‌سلام]] و [[ابن‌کلبی]] مرگ مجذّر را به دست جُلاس بن سوید دانسته‌اند.<ref>الاصابه، ج ۱، ص ۶۷۱.</ref> مورخان از این پس در گزارش [[زندگی]] حارث تا [[زمان]] مرگ او بسیار [[اختلاف]] نظر دارند؛ برخی از آنان بر این باورند که [[پیامبر]] {{صل}} پس از [[غزوه احد]] و حمراءالاسد که به دنبال [[احد]] رخ داد، با گزارش [[جبرئیل]] از نقش [[حارث]] در [[قتل]] مجذّر [[آگاهی]] یافت، از این رو بی‌درنگ به سوی منطقه [[قبا]] حرکت کرد که [[مسکن]] تیره [[بنی‌عمرو]] بن [[عوف]] بود. حارث به همراه مردان [[بنی عمرو]] به [[دیدار]] پیامبر {{صل}} آمد. آن [[حضرت]] نیز حارث را به سبب کشتن مجذّر بازخواست کرد. حارث که از کرده خود پشیمان بود این عمل را نتیجه [[وسوسه]] [[شیطان]] دانست و بر [[ایمان]] خود به پیامبر {{صل}} پافشاری کرد؛ امّا آن حضرت به [[قصاص]] [[خون]] مجذّر [[دستور]] قتل حارث را داد و بدین شکل حارث به دست [[عویم بن ساعده]] از [[بنی عمرو بن عوف]] کشته شد.<ref>المغازی، ج ۱، ص ۳۰۴ - ۳۰۵؛ المنتظم، ج ۳، ص ۱۷۷ ـ ۱۷۸؛ جمهرة انساب العرب، ص ۳۳۸.</ref> در برابر این گزارش برخی از تاریخنگاران آورده‌اند که حارث پس از کشتن مجذّر به [[مکه]] گریخت و [[مرتد]] شد؛ ولی چون از عمل خود پشیمان شد با فرستادن نامه‌ای برای [[قبیله]] خود و به [[نقلی]] با وساطت [[برادر]] خود جلاس به [[مدینه]] بازگشت و از [[ارتداد]] خود [[توبه]] کرد. ابوعُمَر و برخی [[مورخان]]، [[زمان]] بازگشت حارث را به مدینه پس از [[فتح مکه]] (در [[سال هشتم هجری]]) می‌دانند.<ref>الاستیعاب، ج ۱، ص ۳۶۳؛ اسدالغابه، ج ۱، ص ۵۴۸؛ الاصابه، ج ۵، ص ۵۷۳.</ref> پس از [[قبول توبه]] حارث، پیامبر {{صل}} با اِخبار جبرئیل از [[اقدام]] حارث در [[نبرد]] [[احد]] آگاهی یافت و او را قصاص کرد.
۲۱۸٬۴۳۸

ویرایش