بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
== | == معناشناسی == | ||
[[جهاد]]، از ریشه جَهد و جُهد، به معنای کوشش همراه با [[رنج]] است. [[جنگ]] را جهاد گویند زیرا تلاش همراه با رنج است<ref>قاموس قرآن.</ref>. مفهوم جهاد در کاربرد [[دینی]] با [[سبیل‌الله]] پیوند دارد. [[سبیل]] در [[قرآن]] به معنای دینی به کار رفته است<ref>خدا و انسان در قرآن، ص۱۸۶.</ref>. بنابراین همان‌گونه که اصل یگانه در این ماده به‌کارگیری تلاش تا آخرین حدّ ممکن است<ref>التحقیق فی کلمات القرآن.</ref>، جهاد نیز نهایت تلاش برای چیره‌شدن بر هر مانعی در | [[جهاد]]، از ریشه جَهد و جُهد، به معنای کوشش همراه با [[رنج]] است. [[جنگ]] را جهاد گویند زیرا تلاش همراه با رنج است<ref>قاموس قرآن.</ref>. مفهوم جهاد در کاربرد [[دینی]] با [[سبیل‌الله]] پیوند دارد. [[سبیل]] در [[قرآن]] به معنای دینی به کار رفته است<ref>خدا و انسان در قرآن، ص۱۸۶.</ref>. بنابراین همان‌گونه که اصل یگانه در این ماده به‌کارگیری تلاش تا آخرین حدّ ممکن است<ref>التحقیق فی کلمات القرآن.</ref>، جهاد نیز نهایت تلاش برای چیره‌شدن بر هر مانعی در راه خداست<ref>المیزان، ج۹، ص۲۳۹.</ref>. واژه‌های هم ریشه این لفظ در قرآن و [[روایات]] در معنای نهایت تلاش آمده است<ref>المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم؛ میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۳.</ref>. این واژه با ریشه‌های [[قتل]] که هفت مرتبه در قرآن و غَزو که شش بار در [[صحیفه سجادیه]] به کار رفته، پیوند معنایی دارد<ref>المعجم المفهرس لالفاظ الصحیفة.</ref>. | ||
ورود مفهوم جهاد و هم ریشه‌های آن در [[فرهنگ]] [[قرآنی]] و روایات [[ائمه]] {{ع}} موجب گسترش دامنه معنایی و مصداقی آن شده است، از جمله: [[جهاد با نفس]]<ref>تنبیه الخواطر ج۱، ص۱۰۴.</ref>، [[حج]] و [[عمره]] گزاردن<ref>الناصریات، ص۳۰۷.</ref>، [[ظلم]] نکردن به دیگری<ref>المحاسن، ج۱، ص۲۹۲.</ref>، [[طلب]] [[دانش]]<ref>الامالی، ص۷۱۳.</ref>، [[ترک گناهان]]<ref>الامالی، ص۷۳.</ref>، خوب [[شوهرداری]] کردن<ref> نهج البلاغه، ص۴۹۴.</ref>، [[زکات]] [[شجاعت]] و زکات [[بدن]]<ref>غررالحکم، ص۱۵۵.</ref>، جهاد بر [[طاعت]]<ref>الکافی، ج۸، ص۷.</ref>، پنهان کردن [[راز]] [[آل محمد]]<ref>الکافی، ج۲، ص۲۲۶.</ref>، [[پاکی]] شکم و [[فرج]]<ref>الکافی، ج۲، ص۷۹.</ref>. [[جهاد اکبر]] در روایات [[اهل‌بیت]] {{عم}}، جهاد با نفس، و [[جهاد اصغر]] [[پیکار]] با [[دشمنان]] است<ref>الکافی، ج۵، ص۱۲.</ref>. | ورود مفهوم جهاد و هم ریشه‌های آن در [[فرهنگ]] [[قرآنی]] و روایات [[ائمه]] {{ع}} موجب گسترش دامنه معنایی و مصداقی آن شده است، از جمله: [[جهاد با نفس]]<ref>تنبیه الخواطر ج۱، ص۱۰۴.</ref>، [[حج]] و [[عمره]] گزاردن<ref>الناصریات، ص۳۰۷.</ref>، [[ظلم]] نکردن به دیگری<ref>المحاسن، ج۱، ص۲۹۲.</ref>، [[طلب]] [[دانش]]<ref>الامالی، ص۷۱۳.</ref>، [[ترک گناهان]]<ref>الامالی، ص۷۳.</ref>، خوب [[شوهرداری]] کردن<ref> نهج البلاغه، ص۴۹۴.</ref>، [[زکات]] [[شجاعت]] و زکات [[بدن]]<ref>غررالحکم، ص۱۵۵.</ref>، جهاد بر [[طاعت]]<ref>الکافی، ج۸، ص۷.</ref>، پنهان کردن [[راز]] [[آل محمد]]<ref>الکافی، ج۲، ص۲۲۶.</ref>، [[پاکی]] شکم و [[فرج]]<ref>الکافی، ج۲، ص۷۹.</ref>. [[جهاد اکبر]] در روایات [[اهل‌بیت]] {{عم}}، جهاد با نفس، و [[جهاد اصغر]] [[پیکار]] با [[دشمنان]] است<ref>الکافی، ج۵، ص۱۲.</ref>. | ||
ریشه جهد و مشتقات آن نوزده بار در صحیفه به کار رفته<ref>المعجم المفهرس لالفاظ الصحیفة.</ref> که دو مرتبه‌اش مربوط به واژه جهاد است<ref>المعجم المفهرس لالفاظ الصحیفة.</ref>. کاربرد این ریشه در همان معنای لغوی پیش گفته است. در هر دو مورد در [[دعا]] برای مزربانان آمده: | == جهاد در صحیفه سجادیه == | ||
ریشه جهد و مشتقات آن نوزده بار در صحیفه سجادیه به کار رفته<ref>المعجم المفهرس لالفاظ الصحیفة.</ref> که دو مرتبه‌اش مربوط به واژه جهاد است<ref>المعجم المفهرس لالفاظ الصحیفة.</ref>. کاربرد این ریشه در همان معنای لغوی پیش گفته است. در هر دو مورد در [[دعا]] برای مزربانان آمده: | |||
#«ای [[خداوند]]، هر [[مسلمانی]] که پس از رفتن یکی از غازیان یا مرزبانان به میدان [[نبرد]]، به جای او عهده‌دار امور خانه‌اش گردد،... یا بر جهادش برانگیزد... او را پاداشی ده همچون [[پاداش]] آن [[جنگجو]]، به همان مقدار و به همان‌گونه»<ref>نیایش بیست‌وهفتم.</ref>. | #«ای [[خداوند]]، هر [[مسلمانی]] که پس از رفتن یکی از غازیان یا مرزبانان به میدان [[نبرد]]، به جای او عهده‌دار امور خانه‌اش گردد،... یا بر جهادش برانگیزد... او را پاداشی ده همچون [[پاداش]] آن [[جنگجو]]، به همان مقدار و به همان‌گونه»<ref>نیایش بیست‌وهفتم.</ref>. | ||
#«بارخدایا! هر [[مسلمانی]] که امر [[اسلام]] دل‌مشغولش دارد... و آهنگ [[جنگ]] در [[دل]] او پدید آید یا [[جهاد]] را کار بندد،... نامش در زمره [[عابدان]] بنگار و [[ثواب]] مجاهدانش ده»<ref>نیایش بیست‌وهفتم.</ref>. | #«بارخدایا! هر [[مسلمانی]] که امر [[اسلام]] دل‌مشغولش دارد... و آهنگ [[جنگ]] در [[دل]] او پدید آید یا [[جهاد]] را کار بندد،... نامش در زمره [[عابدان]] بنگار و [[ثواب]] مجاهدانش ده»<ref>نیایش بیست‌وهفتم.</ref>. | ||