۶۴٬۶۴۲
ویرایش
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۳) |
جز (جایگزینی متن - '↵::::::' به ' ') |
||
خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
«'''گروه اول؛ اثبات [[علم غیب]] برای خدا''' | «'''گروه اول؛ اثبات [[علم غیب]] برای خدا''' | ||
از نامهای نیکوی خداوند که بارها در قرآن آمده {{متن قرآن|عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ}} <ref> سوره انعام، آیه: ۷۳، سوره توبه، آیه: ۹۴ و ۱۰۵، سوره رعد، آیه: ۹.</ref> است. یعنی او به پیدا و پنهان آگاه است. هیچ چیز ازخدا پنهان نیست. ریزترین ذره در اعماق زمین هم برای او پیداست. تقسیم اشیاء به [[غیب]] و [[شهادت]] درباره خدا معنا ندارد. همه اشیاء برای او مشهود است. بنا بر این معنای [[علم غیب]] خدا این نیست که خدا چیزهایی را که از او غائب است میداند بلکه معنایش این است که آنچه را از دیگران غائب است او میداند. در واقع بازگشتش به این معناست که آنچه برای دیگران ناپیداست برای خدا پیداست. چنانکه [[امام علی]] {{ع}} فرموده است: {{عربی|"كُلُّ سِرٍّ عِنْدَكَ عَلَانِيَةٌ وَ كُلُّ غَيْبٍ عِنْدَكَ شَهَادَة"}}. <ref>نهج البلاغه خطبه ۱۰۸, فیض الاسلام.</ref> هر رازی در نزد تو آشکار و هر پنهانی در نزد تو پیداست. | |||
نام نیکوی دیگر خداوند که آن هم بارها در قرآن آمده؛ {{متن قرآن|عَلاَّمُ الْغُيُوبِ}} <ref>سوره مائده، آیه: ۱۰۹ و ۱۱۶، سوره توبه، آیه: ۷۸، سوره سبأ، آیه: ۴۸.</ref> است. یعنی بسیار دانای امور پنهان. در این آیه، مبالغه و زیادهگویی نسبت به عالم به کار رفته است و در آیهای دیگر نسبت به معلوم: {{متن قرآن|وَ مَا مِنْ غَائِبَةٍ فِي السَّمَاء وَالأَرْضِ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ}} <ref>سوره نمل، آیه: ۷۵.</ref> تای {{متن قرآن|غَائِبَةٍ}} برای مبالغه است. معنای آیه چنین میشود: هیچچیز بسیار پنهانی در آسمان و زمین نیست مگر اینکه در کتاب آشکار است. کتاب آشکار، مظهر علم خداست؛ خدایی که پنهانترین پنهان هم از دید او پنهان نیست. در جای دیگر این مطلب را به گونهای ملموستری بازگو نموده است: {{متن قرآن|فَإِنَّهُ يَعْلَمُ السِّرَّ وَأَخْفَى}} <ref>سوره طه، آیه: ۷.</ref> پس همانا او راز درونی و مخفیتر از آن را میداند. در تفسیر این آیه آمده است راز درونی این است که انسان خودش آن را میداند و از دیگران پنهان میکند. مخفیتر از راز درونی چیزی است که حتی خود انسان هم نمیداند، یکبار در ذهن او خطور کرده، بعد آن را فراموش نموده است. اکنون در ذهن ناخود آگاه او وجود دارد و خدا آن را میداند <ref>تفسیر علی بن ابراهیم قمی ج ۲ ص ۳۳</ref>. | نام نیکوی دیگر خداوند که آن هم بارها در قرآن آمده؛ {{متن قرآن|عَلاَّمُ الْغُيُوبِ}} <ref>سوره مائده، آیه: ۱۰۹ و ۱۱۶، سوره توبه، آیه: ۷۸، سوره سبأ، آیه: ۴۸.</ref> است. یعنی بسیار دانای امور پنهان. در این آیه، مبالغه و زیادهگویی نسبت به عالم به کار رفته است و در آیهای دیگر نسبت به معلوم: {{متن قرآن|وَ مَا مِنْ غَائِبَةٍ فِي السَّمَاء وَالأَرْضِ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ}} <ref>سوره نمل، آیه: ۷۵.</ref> تای {{متن قرآن|غَائِبَةٍ}} برای مبالغه است. معنای آیه چنین میشود: هیچچیز بسیار پنهانی در آسمان و زمین نیست مگر اینکه در کتاب آشکار است. کتاب آشکار، مظهر علم خداست؛ خدایی که پنهانترین پنهان هم از دید او پنهان نیست. در جای دیگر این مطلب را به گونهای ملموستری بازگو نموده است: {{متن قرآن|فَإِنَّهُ يَعْلَمُ السِّرَّ وَأَخْفَى}} <ref>سوره طه، آیه: ۷.</ref> پس همانا او راز درونی و مخفیتر از آن را میداند. در تفسیر این آیه آمده است راز درونی این است که انسان خودش آن را میداند و از دیگران پنهان میکند. مخفیتر از راز درونی چیزی است که حتی خود انسان هم نمیداند، یکبار در ذهن او خطور کرده، بعد آن را فراموش نموده است. اکنون در ذهن ناخود آگاه او وجود دارد و خدا آن را میداند <ref>تفسیر علی بن ابراهیم قمی ج ۲ ص ۳۳</ref>. | ||
'''گروه دوم؛ محدودیت [[علم غیب]] به خدا''' | '''گروه دوم؛ محدودیت [[علم غیب]] به خدا''' | ||
قرآن کریم در آیات متعددی، علم غیب را محدود به خدامیداند و آن را با دو زبان مختلف بازگو میکند: | |||
#انحصار [[علم غیب]] در خدا: {{متن قرآن|قُل لّا يَعْلَمُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ الْغَيْبَ إِلاَّ اللَّهُ}} <ref> بگو هیچ کس در آسمانها و زمین غیب را جز خدا نمیداند؛ سوره نمل، آیه: ۶۵.</ref>. در آیه دیگر میفرماید: {{متن قرآن|وَعِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لاَ يَعْلَمُهَا إِلاَّ هُوَ}} <ref> تنها نزد خداست گنجینهها یا کلیدهای غیب که آنها را جز خدا نمیداند؛ سوره انعام، آیه: ۵۹.</ref>. | #انحصار [[علم غیب]] در خدا: {{متن قرآن|قُل لّا يَعْلَمُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ الْغَيْبَ إِلاَّ اللَّهُ}} <ref> بگو هیچ کس در آسمانها و زمین غیب را جز خدا نمیداند؛ سوره نمل، آیه: ۶۵.</ref>. در آیه دیگر میفرماید: {{متن قرآن|وَعِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لاَ يَعْلَمُهَا إِلاَّ هُوَ}} <ref> تنها نزد خداست گنجینهها یا کلیدهای غیب که آنها را جز خدا نمیداند؛ سوره انعام، آیه: ۵۹.</ref>. | ||
#نفی علم غیب از دیگران: قرآن کریم به [[پیامبر اسلام]] {{صل}} دستور میدهد: {{متن قرآن|قُلْ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدي خَزائِنُ اللَّهِ وَ لا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَ لا أَقُولُ لَكُمْ إِنِّي مَلَك}} <ref> بگو: به شما نمیگویم که نزدم گنجینههای خداست، نمیگویم که من غیب را میدانم و نمیگویم که من فرشتهام؛ سوره انعام، آیه: ۵۰.</ref>. در جای دیگر همین مطلب را از زبان [[حضرت نوح]] میگوید: {{متن قرآن|وَلاَ أَقُولُ لَكُمْ عِندِي خَزَائِنُ اللَّهِ وَلاَ أَعْلَمُ الْغَيْبَ...}} <ref> سوره هود، آیه: ۳۱.</ref>. | #نفی علم غیب از دیگران: قرآن کریم به [[پیامبر اسلام]] {{صل}} دستور میدهد: {{متن قرآن|قُلْ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدي خَزائِنُ اللَّهِ وَ لا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَ لا أَقُولُ لَكُمْ إِنِّي مَلَك}} <ref> بگو: به شما نمیگویم که نزدم گنجینههای خداست، نمیگویم که من غیب را میدانم و نمیگویم که من فرشتهام؛ سوره انعام، آیه: ۵۰.</ref>. در جای دیگر همین مطلب را از زبان [[حضرت نوح]] میگوید: {{متن قرآن|وَلاَ أَقُولُ لَكُمْ عِندِي خَزَائِنُ اللَّهِ وَلاَ أَعْلَمُ الْغَيْبَ...}} <ref> سوره هود، آیه: ۳۱.</ref>. | ||
خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
'''گروه سوم؛ اثبات [[علم غیب]] برای غیر خدا''' | '''گروه سوم؛ اثبات [[علم غیب]] برای غیر خدا''' | ||
قرآن کریم در عین اینکه علم غیب را محدود به خدا میداند؛ در موارد متعددی آن را برای غیر خدا هم ثابت میکند: {{متن قرآن|عالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلى غَيْبِهِ أَحَداً * إِلاَّ مَنِ ارْتَضى مِنْ رَسُول...}} <ref> او دانای غیب است پس هیچ یکی را بر غیبش آگاه نمیسازد جز کسی را که بپسندد از قبیل پیامبر؛ سوره جن، آیه: ۲۶ و ۲۷.</ref>. این آیه، حصر علم غیب را که در آیات پیشین بود میشکند و آن را از طریق افاضهای خدا برای دیگران هم ثابت میکند. در عین حال حصر دیگری ایجاد میکند: افاضه [[علم غیب]] به کسانی اختصاص دارد که مورد پسند خدا باشند. سپس [[پیامبر]] را به عنوان نمونهای روشن از آنها معرفی میکند. در آیه دیگری که به همین مضمون است میفرماید: {{متن قرآن|وَ مَا كَانَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيْبِ وَ لَكِنَّ اللَّهَ يَجْتَبِي مِن رُّسُلِهِ مَن يَشَاء}} <ref> سوره آل عمران، آیه: ۱۷۹.</ref> نیست خدا که شما را به غیب آگاه سازد ولی از پیامبرانش کسی را که بخواهد "برای آگاهی از غیب" برمیگزیند. به دیگر سخن، خدا [[علم غیب]] را در اختیار هرکسی قرار نمی دهد بلکه برای این کار از میان شما افرادی را گلچین میکند. در این دو آیه به طور کلی علم غیب را برای غیر خدا ثابت مینماید. | |||
در آیات دیگر علم غیب آنها را در موارد جزئی و برخی از کارهای روزمره بازگو میکند: | در آیات دیگر علم غیب آنها را در موارد جزئی و برخی از کارهای روزمره بازگو میکند: | ||
خط ۱۳۲: | خط ۱۳۲: | ||
گروه دوم آیات: [[آیاتی که مخالفان علم غیب غیر خدا به آنها استدلال میکنند کداماند؟ (پرسش)|آیاتی که علم غیب را از بشر نفی میکنند]]: {{متن قرآن|[[با توجه به آیه ۱۸۸ سوره اعراف چگونه علم غیب پیامبر خاتم ثابت میشود؟ (پرسش)|وَلَوْ كُنتُ أَعْلَمُ الْغَيْبَ لاَسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِ]]}} <ref> و اگر غیب میدانستم خیر بسیار مییافتم؛ سوره اعراف، آیه: ۱۸۸.</ref>ز | گروه دوم آیات: [[آیاتی که مخالفان علم غیب غیر خدا به آنها استدلال میکنند کداماند؟ (پرسش)|آیاتی که علم غیب را از بشر نفی میکنند]]: {{متن قرآن|[[با توجه به آیه ۱۸۸ سوره اعراف چگونه علم غیب پیامبر خاتم ثابت میشود؟ (پرسش)|وَلَوْ كُنتُ أَعْلَمُ الْغَيْبَ لاَسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِ]]}} <ref> و اگر غیب میدانستم خیر بسیار مییافتم؛ سوره اعراف، آیه: ۱۸۸.</ref>ز | ||
گروه سوم آیات:آیاتی که در صدد القای این مطلب هستند که خداوند برخی از بندگان را از امور غیبی آگاه میسازد: {{متن قرآن|[[با توجه به آیه ۲۶ و ۲۷ سوره جن غیر از خدا چه کسی از غیب خبر دارد؟ (پرسش)|عَالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلاَّ مَنِ ارْتَضَى مِن رَّسُولٍ]]}} <ref>او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمیکند. جز فرستادهای را که بپسندد؛ سوره جن، آیه: ۲۶ - ۲۷.</ref> | |||
گروه چهارم آیات:آیاتی که پیامبران را عالم به غیب معرفی کرده است: {{متن قرآن|[[آیا آیه ۴۹ سوره هود علم غیب غیر خدا را اثبات میکند؟ (پرسش)|تِلْكَ مِنْ أَنبَاء الْغَيْبِ نُوحِيهَا إِلَيْكَ مَا كُنتَ تَعْلَمُهَا أَنتَ وَلاَ قَوْمُكَ مِن قَبْلِ هَذَا]]}} <ref> این از خبرهای غیب است که ما به تو وحی میکنیم؛ تو و قومت پیش از این آنها را نمیدانستید؛ سوره هود، آیه: ۴۹.</ref> | گروه چهارم آیات:آیاتی که پیامبران را عالم به غیب معرفی کرده است: {{متن قرآن|[[آیا آیه ۴۹ سوره هود علم غیب غیر خدا را اثبات میکند؟ (پرسش)|تِلْكَ مِنْ أَنبَاء الْغَيْبِ نُوحِيهَا إِلَيْكَ مَا كُنتَ تَعْلَمُهَا أَنتَ وَلاَ قَوْمُكَ مِن قَبْلِ هَذَا]]}} <ref> این از خبرهای غیب است که ما به تو وحی میکنیم؛ تو و قومت پیش از این آنها را نمیدانستید؛ سوره هود، آیه: ۴۹.</ref> |