امام صادق علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷۹: خط ۷۹:


== شهادت و محل دفن ==
== شهادت و محل دفن ==
شیوه امام صادق {{ع}} در مواجهه با [[حکومت جور]]، روشنگری و [[هدایت]] [[جامعه]] بود و هیچ گاه [[امام]] {{ع}} به دستگاه [[حاکم]] نپیوست و مهر تأیید بر [[مشروعیت]] آنها ننهاد. در [[روایت]] است که چون [[خلیفه عباسی]] از [[امام]] {{ع}} می‌خواهد که به دربار رَوَد و او را [[نصیحت]] کند، می‌فرماید: "آنکه [[دنیاطلب]] است، تو را [[نصیحت]] نمی‌کند و آنکه در پی [[آخرت]] است، نزد تو نمی‌آید"<ref>کشف الغمة، ۲/ ۴۲۰.</ref>. این شیوه، بر [[عباسیان]] گران آمد و سرانجام تصمیم بر [[قتل]] [[امام]] بستند. بنابر [[روایات]]، امام صادق {{ع}} به [[دستور]] [[منصور دوانیقی]] [[مسموم]] گشت<ref>طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص۱۱۱.</ref> و در روز ۲۵ شوّال سال ۱۴۸ هجری در شصت و پنج سالگی به [[شهادت]] رسید و پیکر [[مقدس]] او در [[مدینه]] میان [[قبرستان بقیع]] به [[خاک]] سپرده شد<ref>مناقب آل ابی‌طالب‌، ج۴، ص۳۰۲؛ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۷۲؛ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۲۵۳؛ نیشابوری، فتال، روضة الواعظین ج۱، ص۲۱۲؛ طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، ج۱، ص۵۱۴.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۱۱۲؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۶۹-۷۰؛ [[مهدی لطفی|لطفی، مهدی]]، [[امامت امام صادق (مقاله)|امامت امام صادق]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۳۹؛ [[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۲۶۷.</ref>
شیوه امام صادق {{ع}} در مواجهه با [[حکومت جور]]، روشنگری و [[هدایت]] [[جامعه]] بود و هیچ گاه [[امام]] {{ع}} به دستگاه [[حاکم]] نپیوست و مهر تأیید بر [[مشروعیت]] آنها ننهاد. در [[روایت]] است که چون [[خلیفه عباسی]] از [[امام]] {{ع}} می‌خواهد که به دربار رَوَد و او را [[نصیحت]] کند، می‌فرماید: "آنکه [[دنیاطلب]] است، تو را [[نصیحت]] نمی‌کند و آنکه در پی [[آخرت]] است، نزد تو نمی‌آید"<ref>کشف الغمة، ۲/ ۴۲۰.</ref>. این شیوه، بر [[عباسیان]] گران آمد و سرانجام تصمیم بر [[قتل]] [[امام]] بستند. بنابر [[روایات]]، امام صادق {{ع}} به [[دستور]] [[منصور دوانیقی]] [[مسموم]] گشت<ref>طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص۱۱۱.</ref> و در شصت و پنج سالگی به [[شهادت]] رسید و پیکر [[مقدس]] او در [[مدینه]] میان [[قبرستان بقیع]] به خاک سپرده شد<ref>مناقب آل ابی‌طالب‌، ج۴، ص۳۰۲؛ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۷۲؛ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۲۵۳؛ نیشابوری، فتال، روضة الواعظین ج۱، ص۲۱۲؛ طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، ج۱، ص۵۱۴.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۱۱۲؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۶۹-۷۰؛ [[مهدی لطفی|لطفی، مهدی]]، [[امامت امام صادق (مقاله)|امامت امام صادق]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۳۹؛ [[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۲۶۷.</ref>


[[امام صادق]]{{ع}} پس از ۳۴ سال [[امامت]]، به نظر بیشتر [[مورخان]] در [[شوال]] سال ۱۴۸ در سن ۶۵ سالگی به [[شهادت]] رسید و در [[خانه]] [[عقیل بن ابی‌طالب]]<ref>ابن شبه نمیری، تاریخ المدینة المنوره، ج۱، ص۱۲۵.</ref> در [[قبرستان بقیع]] [[دفن]] شد<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۷۲؛ مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۸۰.</ref>. [[روز]] شهادت [[حضرت]] در منابع قرون میانی [[دوشنبه]] و در نیمه [[رجب]] سال ۱۴۸ گفته شده است<ref>طبرسی، اعلام الوری، ج۲، ص۵۱۴؛ شهید اول، الدروس، ج۲، ص۱۲.</ref>. درگذشت امام صادق{{ع}} را برخی به سبب سمّی دانسته‌اند که از سوی منصور به حضرت داده شد<ref>صدوق، الاعتقادات، ص۹۸؛ طبری شیعی، دلائل الامامة، ص۲۴۶.</ref>.
[[امام صادق]]{{ع}} پس از ۳۴ سال [[امامت]]، به نظر بیشتر [[مورخان]] در [[شوال]] سال ۱۴۸ در سن ۶۵ سالگی به [[شهادت]] رسید و در [[خانه]] [[عقیل بن ابی‌طالب]]<ref>ابن شبه نمیری، تاریخ المدینة المنوره، ج۱، ص۱۲۵.</ref> در [[قبرستان بقیع]] [[دفن]] شد<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۷۲؛ مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۸۰.</ref>. [[روز]] شهادت حضرت در منابع قرون میانی [[دوشنبه]] و نیمه [[رجب]] سال ۱۴۸ گفته شده است<ref>طبرسی، اعلام الوری، ج۲، ص۵۱۴؛ شهید اول، الدروس، ج۲، ص۱۲.</ref>. درگذشت امام صادق{{ع}} را برخی به سبب سمّی دانسته‌اند که از سوی منصور به حضرت داده شد<ref>صدوق، الاعتقادات، ص۹۸؛ طبری شیعی، دلائل الامامة، ص۲۴۶.</ref>.
[[جاحظ]] (م۲۵۵ق) به [[قتل]] [[امام]]{{ع}} توسط [[امویان]] اشاره دارد<ref>جاحظ، الرسائل السیاسیة، ص۴۲۳.</ref>، [[مسعودی]] (م ۳۴۶ق) و برخی [[منابع اهل سنت]] مانند [[سبط ابن جوزی]] (م ۶۵۴ق) و [[ابن صباغ مالکی]] (م ۸۵۵ق) نیز [[شهادت امام]]{{ع}} را نقل کرده‌اند<ref>مسعودی، مروج الذهب، ج۳، ص۲۸۵؛ سبط ابن جوزی، تذکرة الخواص، ص۳۱۱؛ ابن صباغ، الفصول المهمه، ج۲، ص۹۲۸.</ref>. [[اخبار]] دوره‌های بعدی ابعاد دیگری از چگونگی [[به شهادت رسیدن]] امام را چنین فاش کرده‌اند که آن حضرت با انگور [[مسموم]] شد<ref>نک: کفعمی، المصباح، به نقل از مجلسی، بحارالانوار، ج۲۷، ص۲.</ref> و در اواخر [[زندگی]] چنان لاغر گردید که دیگران با دیدن حضرت به [[گریه]] می‌افتادند<ref>طبرسی، مشکاة الانوار، ص۷۵.</ref>.


امام صادق{{ع}} در آخرین لحظات زندگی گاهی بی‌هوش می‌شد و پس از به هوش آمدن، [[چشم]] می‌گشود و سفارش می‌کرد و به مطالبی دستور می‌داد<ref>کلینی، الکافی، ج۷، ص۵۵.</ref>. حضرت سفارش کرد هفتاد دینار به حسن اَفطَس و نیز مبالغی به دیگران بدهند<ref>طوسی، الغیبه، ص۱۹۷.</ref>. نیز [[نزدیکان]] خود را فراخواند و فرمود: [[شفاعت]] ما به کسی که [[نماز]] را [[خوار]] و بی‌اعتبار شمارد، نمی‌رسد<ref>برقی، المحاسن، ج۱، ص۸۰.</ref>. [[وصیت]] دیگر امام{{ع}} این بود که [[امام کاظم]]{{ع}} او را [[غُسل]] دهد. امام کاظم{{ع}} نیز [[پدر]] را [[غسل]] داد، [[کفن]] کرد و دفن نمود<ref>طبری شیعی، دلائل الامامه، ص۳۲۸.</ref>. امام کاظم{{ع}} پدر را در دو [[جامه]] [[مصری]] که [[لباس]] [[احرام]] [[امام صادق]]{{ع}} بود و در پیراهنی که [[حضرت]] می‌پوشید و در عمامه‌ای که از [[امام سجاد]]{{ع}} به وی رسیده بود و نیز در پارچه [[یمنی]] که حضرت آن را چهل دینار خریده بود، [[دفن]] کرد<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۷۶؛ ج۳، ص۱۴۹.</ref> و دستور داد تا در اتاقی که [[امام]]{{ع}} [[رحلت]] کرده بود، هر شب چراغ روشن کنند و این کار تا زمانی که [[هارون]] [[امام کاظم]]{{ع}} را به [[عراق]] فراخواند، ادامه داشت<ref>کلینی، الکافی، ج۳، ص۲۵۱.</ref>.<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش اول ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش اول ج۲]] ص ۳۰۵.</ref>
[[جاحظ]] (م۲۵۵ق) به [[قتل]] [[امام]]{{ع}} توسط [[امویان]] اشاره دارد<ref>جاحظ، الرسائل السیاسیة، ص۴۲۳.</ref>، [[مسعودی]] (م ۳۴۶ق) و برخی [[منابع اهل سنت]] مانند [[سبط ابن جوزی]] (م ۶۵۴ق) و [[ابن صباغ مالکی]] (م ۸۵۵ق) نیز [[شهادت امام]]{{ع}} را نقل کرده‌اند<ref>مسعودی، مروج الذهب، ج۳، ص۲۸۵؛ سبط ابن جوزی، تذکرة الخواص، ص۳۱۱؛ ابن صباغ، الفصول المهمه، ج۲، ص۹۲۸.</ref>. [[اخبار]] دوره‌های بعدی ابعاد دیگری از چگونگی به شهادت رسیدن امام را چنین فاش کرده‌اند که آن حضرت با انگور [[مسموم]] شد<ref>نک: کفعمی، المصباح، به نقل از مجلسی، بحارالانوار، ج۲۷، ص۲.</ref> و در اواخر [[زندگی]] چنان لاغر گردید که دیگران با دیدن حضرت به [[گریه]] می‌افتادند<ref>طبرسی، مشکاة الانوار، ص۷۵.</ref>.
 
امام صادق{{ع}} در آخرین لحظات زندگی گاهی بی‌هوش می‌شد و پس از به هوش آمدن، [[چشم]] می‌گشود و سفارش می‌کرد و به مطالبی دستور می‌داد<ref>کلینی، الکافی، ج۷، ص۵۵.</ref>. حضرت سفارش کرد هفتاد دینار به حسن اَفطَس و نیز مبالغی به دیگران بدهند<ref>طوسی، الغیبه، ص۱۹۷.</ref>. همچنین [[نزدیکان]] خود را فراخواند و فرمود: [[شفاعت]] ما به کسی که [[نماز]] را [[خوار]] و بی‌اعتبار شمارد، نمی‌رسد<ref>برقی، المحاسن، ج۱، ص۸۰.</ref>. [[وصیت]] دیگر امام{{ع}} این بود که [[امام کاظم]]{{ع}} او را [[غُسل]] دهد. امام کاظم{{ع}} نیز پدر را غسل داد، [[کفن]] کرد و دفن نمود<ref>طبری شیعی، دلائل الامامه، ص۳۲۸.</ref>. امام کاظم{{ع}} پدر را در دو [[جامه]] مصری که [[لباس]] [[احرام]] [[امام صادق]]{{ع}} بود و در پیراهنی که حضرت می‌پوشید و در عمامه‌ای که از [[امام سجاد]]{{ع}} به وی رسیده بود و نیز در پارچه [[یمنی]] که حضرت آن را چهل دینار خریده بود، [[دفن]] کرد<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۷۶؛ ج۳، ص۱۴۹.</ref> و دستور داد تا در اتاقی که [[امام]]{{ع}} [[رحلت]] کرده بود، هر شب چراغ روشن کنند و این کار تا زمانی که [[هارون]] [[امام کاظم]]{{ع}} را به [[عراق]] فراخواند، ادامه داشت<ref>کلینی، الکافی، ج۳، ص۲۵۱.</ref>.<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش اول ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش اول ج۲]] ص ۳۰۵.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۱٬۷۲۲

ویرایش