امامت‌پدیا:شیوه‌نامه/صفحه‌های ابهام‌زدایی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''صفحه‌های ابهام‌زدایی''' صفحه‌های غیرمقاله‌ای هستند که در فضای نام مقالات قرار دارند و به این منظور طراحی شده‌اند که خوانندگان را برای یافتن مقاله‌های مختلفی که می‌توانند نتیجهٔ جستجوی عبارت واحدی باشند یاری کنند. اطلاعات بیشتر در [[امامت‌پدیا:ابهام‌زدایی]] در دسترس است.

== نام‌گذاری صفحهٔ ابهام‌زدایی ==

در صورتی که برای عبارت دارای ابهام موضوع اصلی وجود نداشته باشد، عنوان صفحهٔ ابهام‌زدایی خودِ عبارت دارای ابهام باید باشد.

مثلاً هیچ‌یک از کاربردهای '''شیر''' موضوع اصلی نیستند. در نتیجه، [[شیر]] عنوان صفحهٔ ابهام‌زدایی می‌شود و دیگر عنوان‌های دارای ابهام با افزودن عبارت ابهام‌زدا (با یا بی پرانتز) از آن متمایز می‌شوند:

=== پیوند به ویکی‌واژه ===

هنگامی که نیاز به افزودن تعریفی واژه‌نامه‌ای باشد ([[امامت‌پدیا:ابهام‌زدایی#صفحهٔ ابهام‌زدایی جای چه چیزهایی نیست]] را ببینید)، بجای نوشتن آن، پیوندی به [[ویکی‌واژه]] که یکی از [[امامت‌پدیا:پروژه‌های خواهر ویکی‌مدیا|پروژه‌های خواهر ویکی‌مدیا]] است ساخته می‌شود. برای این کار الگوی ویکی‌واژهٔ زیر را در سطر اول بیاورید:

* {{الگوب|ویکی‌واژه}} {{الگوک|ویکی‌واژه|کلمه|کلمه ۲|...|کلمه ۵}} تا پنج کلمه، بدون نیاز به پارامتر که پیش‌فرض آن عنوان صفحهٔ جاری‌ست.

=== پیوند به موضوع اصلی ===

وقتی صفحه‌ای در عنوان خود ''(ابهام‌زدایی)'' داشته باشد، یعنی عبارت دارای ابهام موضوع اصلی داشته‌است. در این صورت کاربران به احتمال زیاد با کلیک بروی پیوند سرنویس بالای عنوان اصلی -حاصل از الگوهایی از خانوادهٔ {{الگوب|دیگر کاربردها}}- است که به صفحهٔ ابهام‌زدایی می‌رسند. مثلاً صفحهٔ [[مرز]] دارای چنین [[امامت‌پدیا:سرنویس|سرنویسی]] بر بالای خود است:

{{کاربردهای دیگر|مرز (ابهام‌زدایی)}}

=== سطر مقدماتی ===

عبارت دارای ابهام باید بصورت '''پررنگ''' (و نه ''مورب'') به نمایش درآید. سطر مقدماتی با عبارت دارای ابهام آغاز و به دو نقطه (:) ختم می‌شود و فهرستی گلوله‌ای از مدخل‌ها را در پی دارد:

== سرواژه‌ها ==

پس از سطر مقدماتی فهرستی از سرواژه‌ها قرار داده می‌شود: در هر سطر یک سرواژه که خوانندگان را به نوشتارهای مختلفی که ممکن است عبارت دارای ابهام بر آنها دلالت داشته باشد هدایت می‌کند. همواره به یاد داشته باشید که هدف از صفحهٔ ابهام‌زدایی هدایت هر چه سریع‌تر و آسان‌تر افراد به نوشتار مورد نظرشان است.

=== نام کوچک یا نام خانوادگی ===

{{همچنین ببینید|امامت‌پدیا:شیوه‌نامه/صفحه‌های نام افراد}}

اشخاصی که نام کوچک یا نام خانوادگی‌شان دارای ابهام است در صورتی باید در صفحهٔ ابهام‌زدایی فهرست شوند که غالباً با آن نام کوچک یا نام خانوادگی مورد ارجاع خوانده شوند (مثل [[داریوش اقبالی]] در [[داریوش]] یا [[عزت‌الله انتظامی]] در [[انتظامی]]). در غیر این صورت تعداد کمی از دارندگان نام مورد نظر می‌توانند به بخش «جستارهای وابسته»، پایین فهرست اصلی افزوده شوند. برای فهرست‌های طولانی‌تر باید صفحه‌های فهرست نام ساخت و در صفحهٔ ابهام‌زدایی به آن پیوند داد. در صورتی که از عنوان صفحه آشکار نباشد که حاوی یک فهرست است، باید در توضیحات به این موضوع اشاره کرد.

=== نام‌پوشی و تغییر مسیر ===

گرچه نام‌پوشی و تغییر مسیر سازوکار متفاوتی دارند، هر دو در یک خاصیت مشترک‌اند و آن اینکه متن نمایش داده شده برای یک پیوند با عنوان نوشتاری که خواننده با کلیک بر روی آن پیوند به آن می‌رسد یکی نیست.

* نام‌پوشی یعنی اینکه هنگام پیوند دادن به یک نوشتار، عنوان واقعی آن نوشتار مخفی شده و بجایش متنی دیگر نمایش داده شود. این کار معمولاً برای مخفی کردن پرانتزها استفاده می‌شود. مثلاً بجای نمایش دادن عنوان کامل [[اسکی (ورزش)]] در یک نوشتار، معمولاً این کار به صورت <nowiki>[[اسکی (ورزش)|اسکی]]</nowiki> انجام می‌شود که نتیجه می‌دهد: [[اسکی (ورزش)|اسکی]].

===== جاهایی که تغییر مسیر ممکن است مفید باشد =====

* اگر عنوان یک بخش از یک مقاله با عنوان رفع ابهام شده کم و بیش مترادف باشد، باید برای پیوند دادن به آن از تغییر مسیر استفاده کرد. در این صورت امکان بیشتری وجود دارد که این عنوان روزی به مقاله‌ای مستقل تبدیل شود. مثلاً [[مدار سری]] به بخش «مدارهای سری» در نوشتار [[مدارهای سری و موازی]] تغییر مسیر دارد و در نتیجه در صفحهٔ ابهام‌زدایی سری داریم:

===== جاهایی که نام‌پوشی ممکن است مفید باشد =====

* استفاده از نام‌پوشی برای مورب کردن بخشی از عنوان یک نوشتار. مثلاً [[هامون (فیلم)|''هامون'' (فیلم)]] در [[هامون (ابهام‌زدایی)|هامون]] یا [[نابخشوده (فیلم ۱۹۹۲)|''نابخشوده'' (فیلم ۱۹۹۲)]] در [[نابخشوده (ابهام‌زدایی)|نابخشوده]].

* هنگامی که خوانش سرواژه‌ها از حیث زیر و زبَر (ُ) متفاوت باشد و احتمال این وجود داشته باشد که خواننده در خواندن نام نوشتارها یا انتخاب آن به اشتباه بیفتد. مثلاً در [[دهان (ابهام‌زدایی)]] با استفاده از نام‌پوشی به این شکل: <code><nowiki>[[دهان (ارزوئیه)|دِهان (ارزوئیه)]]</nowiki></code> شکل صحیح تلفظ به خواننده نشان داده می‌شود: [[دهان (ارزوئیه)|دِهان (ارزوئیه)]]؛ یا در [[مس (ابهام‌زدایی)]] داریم:

===== پیوند به بخش و لنگر =====

پیوند به بخش و لنگر نباید برای خواننده قابل مشاهده باشد. {{نیازمند نمونه}}

==== عبارت‌های خارجی ====

برای عبارت‌هایی به زبان خارجی اطمینان حاصل کنید که عبارت مورد نظر دارای یک مقاله است، یا می‌تواند دارای یک مقاله باشد. این معمولاً بدین معناست که این عبارت باید در زبان فارسی جا افتاده و مورد استفاده باشد. {{نیازمند نمونه}}

==== اشخاص ====

برای اشخاص سال تولد و درگذشت‌شان را بیاورید، بعلاوهٔ تنها آن میزان اطلاعات که خواننده بتواند بین اشخاص همنام تمایز قائل شود. قواعد مربوط به تاریخ تولد و مرگ را مد نظر داشته باشید.

==== مکان‌ها ====

برای مکان‌ها ممکن است تنها نوشتن نام مقاله کافی باشد. {{نیازمند نمونه}}

==== پیوندهای قرمز ====

پیوند به یک نوشتار ناموجود (یک ''پیوند قرمز'') تنها در صورتی باید در صفحهٔ ابهام‌زدایی بیاید که چنین پیوند قرمزی حداقل در یک مقالهٔ دیگر -و نه دیگر صفحه‌های ابهام‌زدایی- نیز وجود داشته باشد. پیوندهای قرمزی که احتمال آن نمی‌رود که هرگز ساخته شوند نسازید. برای دیدن اینکه آیا در مقاله‌های دیگر چنین پیوند قرمزی وجود دارد یا نه، بر روی آن کلیلک کنید و سپس روی [[امامت‌پدیا:پیوندهای به این صفحه|پیوندها به این صفحه]] در قسمت ابزارها در نوار سمت راست صفحه کلیک کنید.

==== مترادف ====

اگر به یک مترادف پیوند می‌دهید، آن را به تنهایی به عنوان سرواژه بیاورید. مثلاً در صفحهٔ [[آیین (ابهام‌زدایی)]] به [[مکتب فکری]]، [[دین]]، [[سنت]] و [[رسم]] پیوند داده شده است.

==== عبارت‌هایی که در نوشتارهای دیگر توصیف شده‌اند ====

اگر عنوانی دارای مقالهٔ مستقل نیست ولی در نوشتاری دیگر توضیح داده شده‌است، باید به آن نوشتار پیوند داد. در این حالت پیوند نباید در ابتدای سطر قرار گیرد، ولی باید همچنان تنها پیوند آبی در سطر باشد. مثلاً: {{نیازمند نمونه}}

== سامان‌دهی صفحه ==

=== ترتیب سرواژه‌ها ===

ترتیب کلی قرارگیری اجزاء یک صفحهٔ ابهام‌زدایی به شرح زیر است:

# [[#پیوند به موضوع اصلی|موضوع اصلی]] باید در بالای صفحه قرار گیرد. در مواقعی که یکی-دو موضوع دیگر هم از احتمال بالاتری برای اینکه مقصود خوانندگان باشند برخوردارند باید ابتدا آنها را فهرست کرد و سپس موارد دیگر را. {{نیازمند نمونه}}

== بخش «جستارهای وابسته» ==

ممکن است در صفحه نیاز به بخش جستارهای وابسته باشد که در این صورت موارد زیر را در بر می‌گیرد:

* عبارت‌هایی که ممکن است با ''عنوان صفحه'' اشتباه گرفته شوند. {{نیازمند نمونه}}

== الگوی ابهام‌زدایی و رده‌بندی ==

{{همچنین ببینید|امامت‌پدیا:ابهام‌زدایی#رده}}

در پایین صفحهٔ ابهام‌زدایی و تنها پیش از رده‌ها، باید الگویی قرار گیرد که نشان دهد که این یک صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ست. این الگو در صفحه پیامی مبنی بر ابهام‌زدایی بودن صفحه تولید می‌کند و نیز صفحه را در [[امامت‌پدیا:رده‌بندی|رده یا رده‌های مناسب]] قرار می‌دهد.

== استثناءها ==

=== صفحه‌های ابهام‌زدایی با تنها دو سرواژه ===

{{اصلی|امامت‌پدیا:ابهام‌زدایی#صفحهٔ ابهام‌زدایی یا سرنویس؟}}

برخی صفحه‌های ابهام‌زدایی دارای «(ابهام‌زدایی)» در عنوان خود تنها شامل دو سرواژه هستند که یکی [[وپ:ازاصلی|کاربرد اصلی]] است. چنین صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ای مورد نیاز نیست، ولی ضرری هم ندارد. در چنین شرایطی توصیه می‌شود در صفحهٔ موضوع اصلی [[امامت‌پدیا:سرنویس|سرنویسی]] برای پیوند مستقیم به نوشتار دوم قرار داده شود. الگوهای {{الگوب|برای}} و {{الگوب|تغییر مسیر}} برای این کاراند.