شرک در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '، -' به ' -'
جز (جایگزینی متن - 'خدای متعالی' به 'خدای متعال')
جز (جایگزینی متن - '، -' به ' -')
خط ۵۳: خط ۵۳:
== شیوه‌های [[استدلال]] با [[مشرکین]] ==
== شیوه‌های [[استدلال]] با [[مشرکین]] ==
#{{متن قرآن|وَقُلْ لِلَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْأُمِّيِّينَ أَأَسْلَمْتُمْ فَإِنْ أَسْلَمُوا فَقَدِ اهْتَدَوْا وَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلَاغُ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ}}<ref>«و به اهل کتاب و درس ناخواندگان (مشرک) بگو: آیا اسلام می‌آورید؟ آنگاه اگر اسلام آوردند که رهیاب شده‌اند و اگر رو گرداندند، بی‌گمان بر تو جز پیام‌رسانی نیست و خداوند به (حال) بندگان بیناست» سوره آل عمران، آیه ۲۰.</ref>
#{{متن قرآن|وَقُلْ لِلَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْأُمِّيِّينَ أَأَسْلَمْتُمْ فَإِنْ أَسْلَمُوا فَقَدِ اهْتَدَوْا وَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلَاغُ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ}}<ref>«و به اهل کتاب و درس ناخواندگان (مشرک) بگو: آیا اسلام می‌آورید؟ آنگاه اگر اسلام آوردند که رهیاب شده‌اند و اگر رو گرداندند، بی‌گمان بر تو جز پیام‌رسانی نیست و خداوند به (حال) بندگان بیناست» سوره آل عمران، آیه ۲۰.</ref>
#{{متن قرآن|قُلْ أَتَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَلَا نَفْعًا وَاللَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ}}<ref>«بگو آیا به جای خداوند، چیزی را می‌پرستید که برای شما نه زیان دارد و نه سود؛ و خداوند است که شنوای داناست» سوره مائده، آیه ۷۶.</ref>. '''نکته''': در این [[آیه]] با توجه به [[آیه]] قبل که [[نفی]] [[الوهیت]] [[مسیح]] است می‌گوید: شما می‌دانید که [[مسیح]] خود سر تا پا نیازهای بشری داشت و مالک سود و زیان خویش هم نبود تا چه رسد به این که مالک سود و زیان شما باشد بگو: آیا چیزی را [[پرستش]] می‌کنید که نه مالک زیان شماست، و نه مالک سود شما {{متن قرآن|قُلْ أَتَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَلَا نَفْعًا}} و به همین [[دلیل]] بارها در دست [[دشمنان]] گرفتار شد و یا دوستانش گرفتار شدند و اگر [[لطف خدا]] شامل حال او نبود، هیچ گامی نمی‌توانست بردارد. و در پایان به آنها اخطار می‌کند که [[گمان]] نکنید [[خداوند]] سخنان ناروای شما را نمی‌شنود و یا از درون شما [[آگاه]] نیست، [[خداوند]] هم شنواست و هم [[دانا]] {{متن قرآن|وَاللَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ}} به طوری که [[تاریخ]] نشان می‌دهد مسأله [[خضوع]] در برابر کسی به عنوان [[ربوبیت]] مسأله‌ای است که همگام با [[تاریخ]] [[بشریت]] در بین [[بشر]] معمول و منتشر بوده، و غالباً به [[طمع]] اینکه [[خدا]] [[شرور]] را از آنان دور و نفع را بر ایشان جلب کند او را می‌پرستیدند، و اما [[پرستش]] خدای عز و جل برای اینکه [[خدا]] است و سزاوار [[پرستش]] است، نه برای جلب و نفع، و دفع ضرر، از [[خواص]] یعنی [[انبیا]] و ربانیین [[تجاوز]] نمی‌کرده است، چون چنین بوده یعنی احتیاج به [[عبادت]] در ارتکاز [[مردم]] از احتیاج به جلب نفع و دفع ضرر منشا می‌گرفته، از این رو [[خدای تعالی]] در [[آیه]] مورد بحث [[رسول]] خود را [[دستور]] می‌دهد که در [[تعلیم]] [[معارف]] حقه به [[اهل کتاب]]، آنان را به این نظر که مردمی ساده و عوامند نگریسته و مورد خطابشان قرار دهد، و با زبان ساده و عوامانه خودشان با آنها سخن بگوید و پا از مسیر [[فطرت]] ساده‌ای که در [[عبادت خدا]] دارند فراتر نگذارد، همان‌طوری که در خطاب [[بت‌پرستان]] نیز همین نحو خطاب را به کار برد، و یادآوری‌شان کرد که [[حس]] احتیاج و اضطرارشان به [[عبادت خدا]] از این جا پیدا شده که فهمیده‌اند زمام هر [[خیر و شر]] و نفع و ضرری به‌دست خداست، و اوست مالک [[خیر و شر]]، از این‌رو به [[طمع]] اینکه [[خداوند]] از آنان دفع ضرر نموده و خیر را به آنان برساند او را [[عبادت]] می‌کنند، و چون غیر از [[خدا]] هیچ چیزی مالک ضرر و نفع نیست، - زیرا هر چیزی را که فرض کنید مملوک خداست، و کسی در آن چیز با [[خدا]] شرکت ندارد - از این رو هیچ چیز را به جز [[خدای تعالی]] نمی‌توان [[پرستش]] کرد، و آن چیز را با خدایی که مالک آن و غیر آنست شرکت داد. بنابراین [[واجب]] است تنها [[خدای تعالی]] را [[عبادت]] نمود و از [[ساحت]] ربوبی‌اش پا به جای دیگر فرا نگذاشت، چه تنها خداست که [[عبادت]] و [[دعا]] را می‌شنود، و جواب می‌گوید، تنها اوست که دعای مضطرین را در وقتی که بخوانندش [[اجابت]] می‌کند. اوست که حاجت‌های [[بندگان]] را می‌داند و از احتیاجاتشان [[غافل]] نمی‌شود، و در [[علم]] به حوایج [[بندگان]] [[اشتباه]] نکرده و [[حاجت]] یکی را به دیگری نمی‌دهد، به خلاف غیر [[خدای تعالی]] که بیشتر از آن‌چه را که [[خدا]] به او داده چیزی ندارد، و بر بیشتر از آن‌چه [[خدا]] بر آن توانایی‌اش داده [[قدرت]] ندارد<ref>ترجمه تفسیر المیزان، ج۶، ص۱۰۸.</ref>.
#{{متن قرآن|قُلْ أَتَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَلَا نَفْعًا وَاللَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ}}<ref>«بگو آیا به جای خداوند، چیزی را می‌پرستید که برای شما نه زیان دارد و نه سود؛ و خداوند است که شنوای داناست» سوره مائده، آیه ۷۶.</ref>. '''نکته''': در این [[آیه]] با توجه به [[آیه]] قبل که [[نفی]] [[الوهیت]] [[مسیح]] است می‌گوید: شما می‌دانید که [[مسیح]] خود سر تا پا نیازهای بشری داشت و مالک سود و زیان خویش هم نبود تا چه رسد به این که مالک سود و زیان شما باشد بگو: آیا چیزی را [[پرستش]] می‌کنید که نه مالک زیان شماست، و نه مالک سود شما {{متن قرآن|قُلْ أَتَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَلَا نَفْعًا}} و به همین [[دلیل]] بارها در دست [[دشمنان]] گرفتار شد و یا دوستانش گرفتار شدند و اگر [[لطف خدا]] شامل حال او نبود، هیچ گامی نمی‌توانست بردارد. و در پایان به آنها اخطار می‌کند که [[گمان]] نکنید [[خداوند]] سخنان ناروای شما را نمی‌شنود و یا از درون شما [[آگاه]] نیست، [[خداوند]] هم شنواست و هم [[دانا]] {{متن قرآن|وَاللَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ}} به طوری که [[تاریخ]] نشان می‌دهد مسأله [[خضوع]] در برابر کسی به عنوان [[ربوبیت]] مسأله‌ای است که همگام با [[تاریخ]] [[بشریت]] در بین [[بشر]] معمول و منتشر بوده، و غالباً به [[طمع]] اینکه [[خدا]] [[شرور]] را از آنان دور و نفع را بر ایشان جلب کند او را می‌پرستیدند، و اما [[پرستش]] خدای عز و جل برای اینکه [[خدا]] است و سزاوار [[پرستش]] است، نه برای جلب و نفع، و دفع ضرر، از [[خواص]] یعنی [[انبیا]] و ربانیین [[تجاوز]] نمی‌کرده است، چون چنین بوده یعنی احتیاج به [[عبادت]] در ارتکاز [[مردم]] از احتیاج به جلب نفع و دفع ضرر منشا می‌گرفته، از این رو [[خدای تعالی]] در [[آیه]] مورد بحث [[رسول]] خود را [[دستور]] می‌دهد که در [[تعلیم]] [[معارف]] حقه به [[اهل کتاب]]، آنان را به این نظر که مردمی ساده و عوامند نگریسته و مورد خطابشان قرار دهد، و با زبان ساده و عوامانه خودشان با آنها سخن بگوید و پا از مسیر [[فطرت]] ساده‌ای که در [[عبادت خدا]] دارند فراتر نگذارد، همان‌طوری که در خطاب [[بت‌پرستان]] نیز همین نحو خطاب را به کار برد، و یادآوری‌شان کرد که [[حس]] احتیاج و اضطرارشان به [[عبادت خدا]] از این جا پیدا شده که فهمیده‌اند زمام هر [[خیر و شر]] و نفع و ضرری به‌دست خداست، و اوست مالک [[خیر و شر]]، از این‌رو به [[طمع]] اینکه [[خداوند]] از آنان دفع ضرر نموده و خیر را به آنان برساند او را [[عبادت]] می‌کنند، و چون غیر از [[خدا]] هیچ چیزی مالک ضرر و نفع نیست - زیرا هر چیزی را که فرض کنید مملوک خداست، و کسی در آن چیز با [[خدا]] شرکت ندارد - از این رو هیچ چیز را به جز [[خدای تعالی]] نمی‌توان [[پرستش]] کرد، و آن چیز را با خدایی که مالک آن و غیر آنست شرکت داد. بنابراین [[واجب]] است تنها [[خدای تعالی]] را [[عبادت]] نمود و از [[ساحت]] ربوبی‌اش پا به جای دیگر فرا نگذاشت، چه تنها خداست که [[عبادت]] و [[دعا]] را می‌شنود، و جواب می‌گوید، تنها اوست که دعای مضطرین را در وقتی که بخوانندش [[اجابت]] می‌کند. اوست که حاجت‌های [[بندگان]] را می‌داند و از احتیاجاتشان [[غافل]] نمی‌شود، و در [[علم]] به حوایج [[بندگان]] [[اشتباه]] نکرده و [[حاجت]] یکی را به دیگری نمی‌دهد، به خلاف غیر [[خدای تعالی]] که بیشتر از آن‌چه را که [[خدا]] به او داده چیزی ندارد، و بر بیشتر از آن‌چه [[خدا]] بر آن توانایی‌اش داده [[قدرت]] ندارد<ref>ترجمه تفسیر المیزان، ج۶، ص۱۰۸.</ref>.
#{{متن قرآن|قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَخَذَ اللَّهُ سَمْعَكُمْ وَأَبْصَارَكُمْ وَخَتَمَ عَلَى قُلُوبِكُمْ مَنْ إِلَهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُمْ بِهِ انْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ ثُمَّ هُمْ يَصْدِفُونَ}}<ref>«بگو مرا آگاه سازید اگر خداوند شنوایی و چشمانتان را از شما بگیرد و بر دل‌های شما مهر نهد جز خداوند کدام خدا آن را برای شما (باز) می‌آورد؟ بنگر چگونه ما آیات (خود) را گوناگون می‌آوریم باز هم آنان رو می‌گردانند» سوره انعام، آیه ۴۶.</ref>.
#{{متن قرآن|قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَخَذَ اللَّهُ سَمْعَكُمْ وَأَبْصَارَكُمْ وَخَتَمَ عَلَى قُلُوبِكُمْ مَنْ إِلَهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُمْ بِهِ انْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ ثُمَّ هُمْ يَصْدِفُونَ}}<ref>«بگو مرا آگاه سازید اگر خداوند شنوایی و چشمانتان را از شما بگیرد و بر دل‌های شما مهر نهد جز خداوند کدام خدا آن را برای شما (باز) می‌آورد؟ بنگر چگونه ما آیات (خود) را گوناگون می‌آوریم باز هم آنان رو می‌گردانند» سوره انعام، آیه ۴۶.</ref>.
#{{متن قرآن|قُلْ أَرَأَيْتَكُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُ اللَّهِ بَغْتَةً أَوْ جَهْرَةً هَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الظَّالِمُونَ}}<ref>«بگو مرا آگاه کنید اگر عذاب خداوند ناگهان یا آشکارا بر (سر) شما بیاید آیا (گروهی) جز گروه ستمکاران نابود می‌گردد؟» سوره انعام، آیه ۴۷.</ref>
#{{متن قرآن|قُلْ أَرَأَيْتَكُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُ اللَّهِ بَغْتَةً أَوْ جَهْرَةً هَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الظَّالِمُونَ}}<ref>«بگو مرا آگاه کنید اگر عذاب خداوند ناگهان یا آشکارا بر (سر) شما بیاید آیا (گروهی) جز گروه ستمکاران نابود می‌گردد؟» سوره انعام، آیه ۴۷.</ref>
۲۱۷٬۵۷۱

ویرایش