اصول اربعمائه: تفاوت میان نسخه‌ها

[[آقابزرگ تهرانی]] در کتاب الذریعه پس از بحث از اصل به معرفی اصول [[شیعه]] پرداخته و درمجموع نام ۱۱۶ اصل شیعه را ذکر کرده است. برخی دیگر به معرفی ۱۲۲ اصل شیعه پرداخته‌اند<ref>محمدعلی مهدوی راد، تدوین الحدیث عند الشیعة الإمامیه، ص۳۵۹-۳۷۴.</ref>. بسیاری از اصول [[شیعه]] در [[کتب اربعه]] و دیگر آثار [[حدیثی]] شیعه گزارش شده است. [[شیخ صدوق]] به اصول اعتمادی خاص داشته است. ایشان ذیل روایتی می‌نویسد: “مطلبی دراین باره در اصول ندیدم و [[علی بن ابراهیم بن هاشم]] در [[نقل]] آن متفرد است”<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۱۱۷.</ref>. ابن [[ادریس]] در پایان سرائر به نقل برخی از [[احادیث]] چند اصل از اصول تحت عنوان “مستطرفات” پرداخته است<ref>ابن ادریس، السرائر، ج۳، ص۵۴۹-۶۵۳؛ البته یکی از کتاب‌های بزرگان شیعه است.</ref>. امروزه شانزده اصل از اصول شیعه، در کتابی با عنوان الأصول الستة [[عشر]]: اصول شانزده‌گانه، منتشر شده و در دسترس است. در کتاب‌ها تعبیر اصول چهارصدگانه ذکرشده که از اهمیت زیادی برخوردار بوده‌اند<ref>[[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۱۰۷.</ref>.

به سبب تفاوت اصل با کتاب، شیخ طوسی در کتاب فهرست خود به بیان هر دو عنوان عنایت داشته است. عنوان اصلیِ فهرست شیخ طوسی چنین است: “فهرست کتب الشیعه و أصولهم و أسماء المصنفین و أصحاب الأصول”. شیخ در این اثر به معرفی کتب و اصول شیعه و نویسندگان آنها اهتمام داشته است. درباره نویسندگانی که در متن کتاب فهرست آمده، گاه گفته شده “له کتاب” و گاه گفته می‌شود “له اصل”؛ مثلاً [[کتاب سلیم بن قیس هلالی]]<ref>شیخ طوسی، فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ص۲۳۰.</ref> را برخی اصل می‌دانند<ref>شیخ محسن آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج۲، ص۱۵۲.</ref>؛ چون وی آنچه را خود از [[امیر مؤمنان]] {{ع}} شنیده است یا دیگران از [[پیامبر]] {{صل}} و امیر مؤمنان شنیده‌اند، در مجموعه‌ای گرد آورده است.