آمادگی نظامی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۷۲: خط ۷۲:
به [[یقین]]، همه ابعاد [[آمادگی نظامی]]، [[نیازمند]] [[پشتیبانی]] [[مالی]] است. آیه {{متن قرآن|وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ}}<ref>«و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس می‌افکنید؛ و نیز جز آنها کسانی دیگر را که شما نمی‌شناسید (اما) خداوند آنان را می‌شناسد؛ و آنچه در راه خداوند ببخشید، به شما تمام باز خواهند داد» سوره انفال، آیه ۶۰.</ref> پس از دستور [[آماده‌باش]] نظامی به [[انفاق در راه خدا]] پرداخته است. در بسیاری از [[آیات قرآن]]، [[سخن]] از [[انفاق]] آمده؛ امّا به طور مسلّم یکی از موارد اساسی انفاق، اختصاص بودجه‌های نظامی است؛ به ویژه که در [[آیه]] پیشین، پس از امر "آماده ‌باش نظامی" دستور انفاق داده شده است. از جمله «و أَنتُم لاتُظلَمونَ» نیز برداشت کرده‌اند که با [[تجهیز]] نیروهای مسلّح، در دل [[دشمنان]] [[رعب]] ایجاد شده، در نتیجه، [[توانایی]] [[ستم]] به مسلمانان را نخواهند داشت<ref>نمونه، ج ۷، ص ۲۲۹.</ref>. برخی از [[مفسّران]]، با توجّه به تقدیم "[[اموال]]" بر "أنفس" در آیه {{متن قرآن|انْفِرُوا خِفَافًا وَثِقَالًا وَجَاهِدُوا بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ}}<ref>«سبکبار و گرانبار رهسپار شوید و با مال و جانتان در راه خداوند جهاد کنید؛ این، اگر بدانید برای شما بهتر است» سوره توبه، آیه ۴۱.</ref> آن را نشان از [[برتری]] این نوع [[جهاد]] دانسته<ref>مراغی، مج ۴، ج ۱۰، ص ۲۶.</ref> و در اهمّیّت آن گفته‌اند: بدون [[جهاد مالی]]، اصل جهاد صورت نمی‌پذیرد<ref>قرطبی، ج ۸، ص ۱۴۳.</ref>. با توجّه به همین [[آیات]]، برخی از [[عالمان]] [[مذاهب اسلامی]] (مالکی‌ها) به جواز [[وقف]] اسبان و ادوات [[جنگی]] تصریح کرده‌اند<ref>المنیر، ج ۱۰، ص ۵۱ و ۵۲.</ref>. تأمین بودجه نظامی، از [[وظایف]] [[حکومت اسلامی]] است؛ امّا هنگام نیاز، بر دوش یکایک [[مسلمانان]] نیز نهاده شده است. برخی، این مطلب را از [[آیه]] {{متن قرآن|جَاهِدُوا بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ}} برداشت کرده‌اند<ref>مراغی، مج ۴، ج ۱۰، ص ۱۲۴.</ref>.<ref>[[تقی صادقی|صادقی]] و [[رضا خراسانی‌نژاد|خراسانی‌نژاد]]، [[آمادگی نظامی (مقاله)|مقاله «آمادگی نظامی»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱.</ref>
به [[یقین]]، همه ابعاد [[آمادگی نظامی]]، [[نیازمند]] [[پشتیبانی]] [[مالی]] است. آیه {{متن قرآن|وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ}}<ref>«و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس می‌افکنید؛ و نیز جز آنها کسانی دیگر را که شما نمی‌شناسید (اما) خداوند آنان را می‌شناسد؛ و آنچه در راه خداوند ببخشید، به شما تمام باز خواهند داد» سوره انفال، آیه ۶۰.</ref> پس از دستور [[آماده‌باش]] نظامی به [[انفاق در راه خدا]] پرداخته است. در بسیاری از [[آیات قرآن]]، [[سخن]] از [[انفاق]] آمده؛ امّا به طور مسلّم یکی از موارد اساسی انفاق، اختصاص بودجه‌های نظامی است؛ به ویژه که در [[آیه]] پیشین، پس از امر "آماده ‌باش نظامی" دستور انفاق داده شده است. از جمله «و أَنتُم لاتُظلَمونَ» نیز برداشت کرده‌اند که با [[تجهیز]] نیروهای مسلّح، در دل [[دشمنان]] [[رعب]] ایجاد شده، در نتیجه، [[توانایی]] [[ستم]] به مسلمانان را نخواهند داشت<ref>نمونه، ج ۷، ص ۲۲۹.</ref>. برخی از [[مفسّران]]، با توجّه به تقدیم "[[اموال]]" بر "أنفس" در آیه {{متن قرآن|انْفِرُوا خِفَافًا وَثِقَالًا وَجَاهِدُوا بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ}}<ref>«سبکبار و گرانبار رهسپار شوید و با مال و جانتان در راه خداوند جهاد کنید؛ این، اگر بدانید برای شما بهتر است» سوره توبه، آیه ۴۱.</ref> آن را نشان از [[برتری]] این نوع [[جهاد]] دانسته<ref>مراغی، مج ۴، ج ۱۰، ص ۲۶.</ref> و در اهمّیّت آن گفته‌اند: بدون [[جهاد مالی]]، اصل جهاد صورت نمی‌پذیرد<ref>قرطبی، ج ۸، ص ۱۴۳.</ref>. با توجّه به همین [[آیات]]، برخی از [[عالمان]] [[مذاهب اسلامی]] (مالکی‌ها) به جواز [[وقف]] اسبان و ادوات [[جنگی]] تصریح کرده‌اند<ref>المنیر، ج ۱۰، ص ۵۱ و ۵۲.</ref>. تأمین بودجه نظامی، از [[وظایف]] [[حکومت اسلامی]] است؛ امّا هنگام نیاز، بر دوش یکایک [[مسلمانان]] نیز نهاده شده است. برخی، این مطلب را از [[آیه]] {{متن قرآن|جَاهِدُوا بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ}} برداشت کرده‌اند<ref>مراغی، مج ۴، ج ۱۰، ص ۱۲۴.</ref>.<ref>[[تقی صادقی|صادقی]] و [[رضا خراسانی‌نژاد|خراسانی‌نژاد]]، [[آمادگی نظامی (مقاله)|مقاله «آمادگی نظامی»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱.</ref>


=== [[مرزبانی]] ===
=== مرزبانی ===
از برجسته‌ترین نشانه‌های [[آمادگی نظامی]]، [[هوشیاری]] در حراست از مرزها است. بیش‌تر [[مفسّران]]، در [[تفسیر]] جمله {{متن قرآن|وَرَابِطُوا}} در آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.</ref> و عبارت {{متن قرآن|مِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ}} در آیه {{متن قرآن|وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ}}<ref>«و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس می‌افکنید؛ و نیز جز آنها کسانی دیگر را که شما نمی‌شناسید (اما) خداوند آنان را می‌شناسد؛ و آنچه در راه خداوند ببخشید، به شما تمام باز خواهند د» سوره انفال، آیه ۶۰.</ref>، [[مرابطه]] را همان مرزبانی دانسته و به مباحث گسترده‌ای از جمله اهمّیّت مرزبانی و [[فضیلت]] آن پرداخته‌اند.
از برجسته‌ترین نشانه‌های [[آمادگی نظامی]]، [[هوشیاری]] در حراست از مرزها است. بیش‌تر [[مفسّران]]، در [[تفسیر]] جمله {{متن قرآن|وَرَابِطُوا}} در آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.</ref> و عبارت {{متن قرآن|مِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ}} در آیه {{متن قرآن|وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ}}<ref>«و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس می‌افکنید؛ و نیز جز آنها کسانی دیگر را که شما نمی‌شناسید (اما) خداوند آنان را می‌شناسد؛ و آنچه در راه خداوند ببخشید، به شما تمام باز خواهند د» سوره انفال، آیه ۶۰.</ref>، [[مرابطه]] را همان مرزبانی دانسته و به مباحث گسترده‌ای از جمله اهمّیّت مرزبانی و [[فضیلت]] آن پرداخته‌اند.


۱۱۳٬۱۲۴

ویرایش